“…Cứ mỗi lần em được nhận giấy khen, nhìn thấy gương mặt hạnh phúc của cha mẹ, em tự nhủ cố gắng vượt qua được tất cả và phấn đấu học tốt…” đó là những lời tâm sự của em Trương Phan Tường Vy, học sinh lớp 11/1, trường cấp 2,3 Phú Quới, huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long.

Giữa cái nắng oi ả của những ngày cuối nhưng với Ngọc Diễm, cô trò nhỏ đến từ xã vùng sâu Tân Thành, huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An vẫn lặng lẽ đi làm cỏ mướn cho bà con lối xóm sau giờ tan học. 12 năm cắp sách đến trường là khoảng thời gian dài đằng đẵng, em cùng mẹ cha bươn chải mưu sinh để được tiếp nối ước mơ đi tìm con chữ cho mình, trong khi nhiều gia đình nơi vùng quê nghèo vì không đủ lo cái ăn, cái mặc trong nhà đành để con dang dở học hành.

“Sự sống nảy sinh từ cái chết, hạnh phúc hiện hình từ trong những gian khổ, hy sinh. Ở đời không có con đường cùng, chỉ có ranh giới, điều cốt yếu là phải có đủ sức mạnh để bước qua những ranh giới ấy”. Và sức mạnh để em Trần Thanh Đồng ngụ tại ấp Ngã Năm, xã Ngọc Thành, huyện Giồng Riềng, tỉnh Kiên Giang bước qua sự nghèo khó của gia đình là quyết tâm thi đậu vào trường Đại học Y Dược Cần Thơ với số điểm 26.5.

Trước đây, cậu học trò nghèo Phạm Minh Châu đã từng trải qua cơn sốt thập tử nhất sinh phải nghỉ học một thời gian dài. Dù may mắn không bị di chứng nặng nề sau cơn sốt nhưng thể trạng của Minh Châu yếu đuối. Vì vậy, bạn bè, thầy cô và gia đình khá bất ngờ khi nghe Minh Châu thổ lộ về ước mơ sẽ trở thành chiến sĩ công an của mình. Bởi từ thuở ấu thơ, hình ảnh một người chiến sĩ công an luôn đọng lại trong tâm trí Minh Châu một tình cảm rất tốt đẹp. Hình ảnh đó luôn là động lực để em phấn đấu không ngừng trong học tập và ngôi trường Đại học An Ninh nhân dân Tp. Hồ Chí Minh chính là mục tiêu mà cậu học trò này đặt ra cho mình ngay khi bước vào bậc trung học phổ thông.

Gia đình đổ vỡ khi Phi Hùng mới vừa tròn 7 tuổi, một mình bà Nguyễn Thị Mật phải làm lụng nuôi con khi hôn nhân không trọn vẹn. Sống nơi quê người, kế mưu sinh chẳng có gì ngoài chiếc xuồng cũ mua ve chai, vậy mà bà Mật vẫn cố gắng che chở và nuôi con khôn lớn bằng trái tim yêu thương của một người mẹ.

Từ nhỏ, Hiếu đã sớm cảm nhận sự thiếu vắng hình ảnh thân thương của cha mẹ. Trong ký ức tuổi thơ của Hiếu vỏn vẹn hình ảnh về gia đình mình qua vài lời kể lại: ba em đã bỏ đi từ khi em còn trong bụng mẹ, mẹ gởi em lại cho ngoại lúc em mới vừa chập chững biết đi và có gia đình khác. Em lớn lên nhờ sự chở che của bà ngoại đã già yếu.

Ngôi nhà nằm heo hút giữa đồng ruộng bao la được ông bà nội Linh để lại cho gia đình em đến nay vẫn chưa từng được sửa sang, mái tôn cũ loang lỗ, vách nhà hư hao nhiều, nhưng nơi đây bừng sáng về thành tích học tập của cô học trò Nguyễn Thị Phương Linh. Những tấm giấy khen đạt học sinh giỏi từ lớp 1 đến nay vẫn được Linh cất giữ như món quà tinh thần hun đúc cho em thêm nghị lực để vượt qua những gian truân trên bước đường học tập.

Chương trình Thắp sáng niềm tin biết đến hoàn cảnh của em Võ Hồng Sơn, học sinh lớp 11A2, trường THPT Vĩnh Bình, huyện Gò Công Tây qua danh sách giới thiệu những học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn của Hội Khuyến học của tỉnh Tiền Giang. Trong đó, em Sơn gây ấn tượng với thành tích học tập rất tốt của mình: học giỏi đều tất cả các môn, nổi bật nhất là môn Tin học, điểm trung bình môn đạt đến 9,6.

Lớn lên từ cảnh sống khó nghèo, Ngọc Khương đã sớm là một đứa trẻ tháo vát. Ước mơ cắp sách với các em đâu đã nhẹ lòng khi gánh áo cơm còn trĩu nặng trên đôi vai của người ông người bà, của cha của mẹ. Nhưng chính các em lại mang đến cho chúng ta những hình ảnh đẹp, tràn đầy niềm tin khi giữa khó khăn, các em đã luôn nỗ lực không ngừng để thổi bùng những ước mơ tương lai.

Trải qua những năm tháng của tuổi học trò tươi đẹp, cũng như bao học sinh khác, em Lê Thị Hồng Ngọc luôn mong muốn được dồn hết sức mình cho việc học, được trau dồi kiến thức mới mẻ và có được những giây phút thoải mái hồn nhiên vui đùa bên bạn bè cùng trang lứa. Nhưng những cơn đau tim của mẹ, cái dáng gầy gò của cha với chiếc xe lôi đạp cọc cạch khiến em lo lắng khôn nguôi khi mẹ cha đã không màng đến sức khỏe của bản thân mà luôn cố gắng hết sức lo cho em được cắp sách đến trường.

Căn nhà của gia đình em Đoàn Minh Tuấn nằm sâu trong ấp Hương Quới 1, xã Long Hưng A, huyện Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp quạnh quẽ và trống vắng. Nơi đây, không chỉ hiện hữu hình ảnh về một cậu học trò vươn lên trong nghèo khó mà còn có cả hành trình phấn đấu vất vả của một người mẹ để cho con được đến trường.

Ngôi nhà của gia đình em nằm heo hút trong đồng, cách trường một đoạn đường ngót 10 cây số - một khoảng cách không hề nhỏ cho một học sinh hàng ngày phải vượt qua chặng đường với bốn lượt đi về trên chiếc xe đạp cũ. Vậy mà suốt bao năm qua khoảng cách đó không hề đẩy em ra xa những ước mơ học tập...

“Nghèo lắm, nhiều lần thấy chạy đi mượn từng lon gạo mà không hiểu sao vẫn cho bốn đứa con đi học”; “không hiểu sao nhà nghèo vậy không cho con nghỉ học lên thành phố làm”.

Cuộc đời giống như một dòng sông uốn lượn, có lúc bình yên nhưng cũng có lúc lại làm cho người ta sợ hãi. Và quãng đời mà em Cao Thị Hồng Ngọc - học sinh lớp 12/7, trường THPT Võ Văn Tần, thị trấn Đức Hòa, tỉnh Long An là một quãng đời như thế: thăng trầm, biến cố như những con sóng dữ.

Sinh ra ở huyện An Biên, một huyện vùng sâu, còn nhiều khó khăn của tỉnh Kiên Giang, điều kiện đi lại khó khăn, nhà nghèo nhưng 11 năm liên tiếp, Kim Phưng học sinh 12B trường THPT Đông Thái luôn là học sinh giỏi với điểm số bình quân lớp 11 rất ấn tượng 9.0.

Cha mất vì bệnh lao não năm Vy học lớp 8. Mẹ hàng ngày phải mưu sinh bằng nghề bán bánh canh dạo. Bản thân Vy ngoài giờ học còn phụ mẹ làm mọi việc trong nhà, phụ mẹ làm bánh canh để bán. Nhiều lúc trời mưa bán không hết, ba mẹ con chỉ biết ăn bánh canh thay cơm. Ý thức được hoàn cảnh sống của mình, Thúy Vy luôn sống chăm ngoan, chuyên cần trong học tập.

Sớm gánh chịu nhiều biến cố khi tuổi đời còn quá nhỏ nên cậu học trò Lê Văn Hậu phải tự bươn chải, vừa lo cho việc học của mình, vừa chạy vạy thuốc thang cho bệnh tình của mẹ. Nhưng đối với em, khó khăn không là trở ngại mà nó còn là động lực giúp em phấn đấu kiên cường trong học tập.

Năm học lớp 11, Kim Tuyền vấp phải cú sốc lớn nhất trong cuộc đời mình: mẹ em đột ngột qua đời. Nhưng trong tận cùng nỗi đau và mất mát, Kim Tuyền vẫn vững chí bền lòng với con đường học tập nhờ sự cưu mang đùm bọc của bà con hàng xóm.

Có lẽ, những hình ảnh về một mái gia đình hạnh phúc, với đầy đủ mẹ cha, đối với cô học trò Hứa Hồng Hạnh giờ chỉ còn lại một cách mờ nhạt trong ký ức. Bởi đó vốn dĩ chỉ là một khoảng thời gian thật ngắn ngủi, để rồi sau đó tất cả đã nhanh chóng vỡ tan....