EU có kế hoạch phát hành trái phiếu chung Eurobond – phương thức có thể giúp Eurozone không bị sụp đổ

Sau Ireland, Bồ Đào Nha, Hy Lạp, Italia và Tây Ban Nha, tiếng chuông cảnh báo khủng hoảng nợ công đã bắt đầu rung lên ở Pháp làm dấy lên mối lo ngại rằng, hiểm họa này đang lan nhanh từ những quốc gia “ngoại vi” tới các nền kinh tế “chủ chốt” của châu Âu. Trong bối cảnh này, hôm 23/11, Ủy ban châu Âu (EC) đã công bố kế hoạch đầy tham vọng về việc phát hành trái phiếu chung (Eurobond) của Khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) thay cho trái phiếu chính phủ của từng nước. 

Theo Chủ tịch EC Jose Manuel Barroso, có 3 phương án khả thi để phát hành Eurobond. Thứ nhất, các nước thành viên Eurozone sẽ dừng phát hành trái phiếu của nước mình để phát hành và bảo lãnh trái phiếu chung. Thứ hai, Eurozone phát hành trái phiếu chung nhằm huy động vốn cho một số nước nợ nần nhưng các nước thành viên vẫn phát hành trái phiếu của nước mình. Thứ ba, Eurozone phát hành trái phiếu chung để hoán đổi công trái của một số nước thành viên và các nước sẽ căn cứ vào mức hoán đổi để đưa ra bảo lãnh tương ứng.

Thật ra, ý tưởng về Eurobond đã xuất hiện từ năm ngoái với quan điểm cho rằng Eurozone cần phải chịu trách nhiệm chung về nợ nần của các quốc gia thành viên. Theo giới chuyên môn, khi nhà đầu tư bắt đầu mất niềm tin vào khả năng thanh toán nợ của Hy Lạp, Ireland, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và mới nhất là Italia, Eurobond có thể được xem là phương thức duy nhất để giúp eurozone không bị sụp đổ.

Giới đầu tư cũng cho rằng, khi được phát hành, Eurobond sẽ là kênh đầu tư tuyệt đối an toàn có thể cạnh tranh thị phần với trái phiếu Chính phủ Mỹ. Nhờ tính an toàn này, Eurobond sẽ hỗ trợ rất nhiều cho các thành viên yếu trong Eurozone vì họ sẽ được vay vốn với lãi suất thấp hơn so với việc họ tự phát hành trái phiếu ra thị trường tài chính.

Rõ ràng, trong hoàn cảnh hiện tại, Eurobond có thể sẽ là lựa chọn hoàn hảo của Eurozone. Thế nhưng, kế hoạch này đang vấp phải một số ý kiến phản đối. Phương án đầu tiên được cho là có tính khả thi nhưng sự khác biệt về hệ thống chính trị, kinh tế – tài chính của từng nước trong Eurozone sẽ là rào cản chính.

Lựa chọn thứ hai đang vấp phải sự phản đối của một số nền kinh tế lớn của Eurozone bởi những nước này phải chi thêm từ ngân sách quốc gia để thanh toán các khoản nợ công. Ngoài ra, sự lựa chọn này cũng đòi hỏi sự thay đổi đáng kể trong Hiệp ước Lisbon của Liên minh châu Âu EU.

Sau cùng là phương án thứ ba. Tuy không đối mặt với các rào cản chính trị, cũng không yêu cầu thay đổi các điều ước của EU nhưng tính hiệu quả của nó không thể so sánh với hai phương án trên.

Theo nhiều nhà phân tích, khả năng trái phiếu chung châu Âu Eurobond được phát hành thực sự không cao nhưng không phải là hoàn toàn bị loại trừ. Nói khác đi, Eurobond vẫn còn một tương lai phía trước và phải chờ đợi đến một thời điểm thích hợp.

Minh Thanh