Chương trình mỗi xã một sản phẩm đến nay đã được nhân rộng trên khắp cả nước. Đây là chương trình mục tiêu quốc gia có tác động sâu sắc đến đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Bởi lẽ, khi OCOP phát triển thì sẽ hình thành các chuỗi giá trị sản phẩm địa phương đạt tiêu chuẩn chất lượng, nông sản cung ứng cho chuỗi sản phẩm OCOP sẽ an tâm đầu ra, không lo sợ bấp bênh “được mùa thất giá”, hoặc ngược lại.

Dịch bệnh khó trị, thời tiết biến động khó lường, nhiều vùng chuyên tôm hoang vắng, người nuôi thua lỗ, kiểu thâm canh tôm thiếu sự đa dạng sinh học đang bộc lộ nhiều bất cập, trong khi đó những phương thức nuôi dựa trên nền tảng đa cây, đa con, thể hiện tính bền vững với môi trường lại cho hiệu quả kinh tế tốt...

Trong thời gian gần đây, nông nghiệp Việt Nam xuất hiện nhiều loại giống cây trồng mới làm đa dạng hóa thị trường cây giống và chủng loại nông sản trong vùng. Một trong số đó phải kể đến cây vú sữa hoàng kim.

Thời tiết phức tạp cũng như dịch hại tấn công cây trồng đã có ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả canh tác vườn của bà con ở ĐBSCL. Cụ thể là đã làm cho thời gian khai thác vườn của bà con bị rút ngắn lại, thiếu bền vững. Trước thực trạng này, nhà vườn nên làm gì để có thể kéo dài tuổi thọ của vườn cây, nâng cao hiệu quả kinh tế cho gia đình và góp phần phát triển bền vững vùng nguyên liệu cây ăn trái?

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, dịch bệnh nhiều và sự cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường toàn cầu hóa, nông nghiệp Việt Nam cần thay đổi cách nghĩ cách làm, để đạt được các yêu cầu tăng trưởng bền vững. Cũng với nguyên lý chung của mô hình kinh tế VAC, nhưng làm theo cách mới sẽ là giải pháp hữu hiệu khi mà đất đai, nguồn nước và điều kiện lao động ở nông thôn trở nên khó khăn hơn so với trước.

Năm 2020 được xem là một năm thuận lợi đối với ngành hàng lúa gạo. Từ đầu năm đến nay, giá lúa ở mức cao, nông dân có lợi nhuận tốt. Đây là động lực để bà con tiếp tục sản xuất vụ lúa Đông Xuân sắp tới. Tuy nhiên, điều kiện thời tiết bất lợi sẽ là yếu tố chính cản trở vụ lúa vốn được kỳ vọng nhất trong năm.

Những năm qua, mô hình Hội quán nông dân ở Đồng Tháp đã rất thành công. Mô hình này đại diện cho tinh thần hợp tác cùng phát triển kinh tế theo ngành nghề của bà con nông dân. Ngoài việc hợp tác sản xuất sản phẩm bà con còn đi đến hợp tác làm du lịch. Hội quán nông dân làm du lịch tại làng hoa Sa Đéc là mô hình hợp tác mà những người nông dân cùng làm giàu và xây dựng hình ảnh thân thiện của làng quê mình với du khách gần xa.

Từ khi có chủ trương tăng cường hợp tác công – tư trong sản xuất nông nghiệp, rất nhiều mô hình được hình thành và phát triển. Hiệu quả của mô hình chính là “cùng hợp tác – cùng có lợi”. Đặc biệt là trong hoạt động Khuyến nông. Việc thay đổi cách tiếp cận, giúp tập trung được nguồn lực nhằm phát huy tối đa tiềm năng từ khối công và khối tư, tạo sức mạnh tổng hợp nâng cao hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp.

Những năm gần đây, mẫu mã, phẩm chất trái cây Việt Nam được cải thiện đáng kể. Giá trị sản phẩm vì vậy cũng được nâng cao, kim ngạch xuất khẩu cũng tăng hàng năm. Nhiều chủng loại trái cây đặc sản của nước ta có mặt tại các thị trường cao cấp, có giá trị và rào cản kỹ thuật cao. Tuy nhiên, nhìn chung, sản lượng trái cây đạt chất lượng tốt, giá thành cạnh tranh vẫn chiếm tỷ lệ thấp so với tổng thể diện tích vườn của cả nước.

Cho đến hiện nay, khi nói đến việc chuyển đổi sang sản xuất nông sản an toàn, rất nhiều nông dân vẫn còn e ngại. Trong đó, lý do tăng chi phí, suy giảm sản lượng mà giá bán chưa tương xứng... dẫn đến khó đảm bảo lợi nhuận như cũ, đã làm cho bà con không tự tin. Tuy nhiên, với sự tiến bộ không ngừng của khoa học kỹ thuật, đã tạo nên những vật tư đầu vào không đắt tiền, giúp bà con nông dân sản xuất nông sản vừa an toàn, vừa đạt chi phí thấp, đặc biệt là an tâm với năng suất, chất lượng.

Ngành lúa gạo Việt Nam đang trên đà phát triển tốt với những tín hiệu vui từ thị trường như giá một số chủng loại gạo cao hơn, đặc biệt là khi Hiệp định thương mại tự do EVFTA giữa Việt Nam và Châu Âu được thực thi.

Hiện nay, có nhiều bạn trẻ, sau khi học xong các ngành khoa học nông nghiệp, nhận thấy cơ hội đến với mình và mạnh dạn nhảy vào thử sức. Công việc của họ rất đơn giản, chỉ tận dụng những phế phụ phẩm trong nông nghiệp và tuần hoàn tái sử dụng để tạo ra các sản phẩm hữu ích cho nông nghiệp hướng hữu cơ. Từ đó cũng kết nối với nhiều hộ nông dân, giúp họ nâng cao thu nhập và cải thiện môi trường.

Chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả sang các đối tượng cây con khác có giá trị kinh tế tốt hơn lúa là một trong những chủ trương lớn nhằm mục tiêu tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long, công tác này đã đạt những hiệu quả tích cực đáng ghi nhận. Song, để hiệu quả chuyển đổi mang tính bền vững, lâu dài, đạt được những tiêu chí do Bộ NN&PTNT đặt ra thì cần có những điều chỉnh, định hướng cụ thể trong thời gian tới.

Trong những năm qua, nói đến chuỗi liên kết sản xuất thì không thể thiếu vai trò của các HTX nông nghiệp – Tổ chức đại diện của Nông dân. Một khi HTX mạnh lên thì mới đảm bảo được sự chuyển biến trong phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng hiện đại. Trong hoàn cảnh hiện nay, rất cần những nguồn hỗ trợ tập trung từ nhiều phía cho kinh tế tập thể để từng bước mạnh lên, trở thành điểm tựa đáng tin cậy cho nông dân.

Tình trạng thiếu hụt và kém chất lượng của nhiều chủng loại cây giống cây ăn trái đã ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả canh tác vườn của bà con. Trong lúc chờ đợi những giải pháp khắc phục từ ngành nông nghiệp, thì việc nhà vườn tự trang bị cho mình những kiến thức để chọn lựa, và chăm sóc cây con khỏe mạnh là hết sức cần thiết.

Chế biến và chế biến sâu chính là điều kiện quan trọng – là một trong những trụ cột không thể thiếu, nhằm nâng cao giá trị nông sản. Trong các nội dung tái cơ cấu ngành Nông nghiệp, việc đẩy mạnh các ứng dụng khoa học công nghệ trong chế biến nông sản luôn được xem là giải pháp quan trọng, tạo điều kiện phát triển ổn định chuỗi giá trị cho mỗi mặt hàng. Công tác nghiên cứu những sản phẩm chế biến, nhất là trong lực lượng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ở Vĩnh Long đã góp phần từng bước ổn định chuỗi giá trị nông sản địa phương.

Cây con mảnh mai, yếu ớt, thậm chí nhiều vườn cây còn sinh trưởng kém, rụng lá và chết dần. Cây giống chưa đạt yêu cầu kéo theo nhiều hệ lụy về sau, như nặng chi phí đầu tư, chất lượng trái cây sụt giảm, khó tiếp cận thị trường. Nguyên nhân của vấn đề này là gì? Tại sao cây không tốt nhưng nhà vườn vẫn chọn lựa? Bà con gặp khó khăn gì? Và đâu là giải pháp cho vấn đề này?

Trong những giải pháp tái cơ cấu ngành nông nghiệp địa phương, thì giải pháp hình thành chuỗi giá trị sản xuất an toàn được xem là có hiệu quả tích cực. Rất nhiều mô hình hợp tác chuỗi giá trị theo cách này đang thể hiện sự ổn định và bền vững trong bối cảnh thị trường có nhiều biến động.

Cần thiết loại bỏ phèn mặn, cải tạo tính chất vật lý của đất trước khi trồng cây con bằng vật liệu rẻ tiền, như vôi, hay phân bón hữu cơ. Một khi đất đã trở nên tơi xốp, không nén dẻ thì dinh dưỡng trong đất sẽ trở nên hữu dụng cho cây trồng hơn. Tính sinh học, được thể hiện bằng sự có mặt của côn trùng có lợi trong đất, và rễ cây phát triển mạnh, có nhiều rễ tơ, nhỏ. Tất cả những yếu tố này sẽ giúp bà con tái thiết lập lại vườn cây đạt kết quả như mong đợi – cây khỏe, phát triển nhanh.

Công tác tài chính kế toán của HTX hết sức quan trọng. Đến nỗi có thể nói, nó quyết định sự tồn vong của HTX. Những đơn vị thực hiện ghi chép chuyên nghiệp, bài bản, đúng quy định của Nhà nước luôn được xem là những đơn vị có trách nhiệm và làm ăn hiệu quả. Những câu chuyện tại các HTX Nông nghiệp kiểu mới hiện nay sẽ là kinh nghiệm quý cho nhiều đơn vị khác học tập.