Cùng với các giải pháp tổng thể khác, việc chăm sóc cây khỏe, với nền đất khỏe là giải pháp căn cơ giúp vườn cây tăng tính chống chịu với sự khắc nghiệt của thời tiết. Phân bón hữu cơ nếu được sử dụng đúng cách sẽ hỗ trợ bà con rất nhiều trong mùa khô hạn kéo dài khó lường như năm nay và những năm tiếp theo.

Ứng dụng công nghệ thông tin 4.0 trong truy xuất nguồn gốc nông sản đang gặp phải điểm nghẽn khi chuyển giao tới tay nông dân. Nhưng với giải pháp, doanh nghiệp và nông dân cùng đồng hành, cùng hợp tác, với sự trợ lực của ngành chuyên môn thì chắc rằng việc ứng dụng sẽ khả thi hơn. Các mô hình thí điểm tại một số địa bàn vùng ĐBSCL cho thấy có nhiều dấu hiệu tích cực từ sự đồng hành này.

Mặc dù mức độ xâm nhập mặn sâu, và gay gắt hơn 2015-2016, nhưng nhờ có sự chủ động của ngành, của các địa phương và bà con nông dân, mà những thiệt hại do hạn mặn đã giảm thiểu đáng kể. Nếu không có sự dự báo kịp thời, từ đó đề ra phương án ứng phó phù hợp và hiệu quả, thì mùa khô năm nay, ĐBSCL sẽ chịu tổn thương nặng nề, gấp nhiều lần so với năm 2015-2016.

Chuyển đổi từ HTX kiểu cũ sang kiểu mới rất cần có sự nhận thức đúng đắn hơn của những chủ thể tham gia HTX. Nhìn chung các HTX hiện nay đều có sự tiến bộ nhanh chóng. Ở đó có sự vận dụng bài bản những yếu tố mới trong kinh tế tập thể. Nhiều điển hình HTX kiểu mới ăn nên làm ra, mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng thành viên chính là nhờ tích cực học tập những quan điểm mới, cách làm mới. Họ học để biết, để thông và làm đúng.

Hiện nay, các nhà khoa học và bà con nông dân đang nỗ lực thực hiện việc khắc phục tình trạng cây sầu riêng suy yếu, rụng lá, chết cành, do đợt hạn mặn vừa qua. Tuy nhiên, do mùa khô diễn ra gay gắt với nắng nóng, nhiệt độ cao kéo dài, nhiều khu vực bị xâm nhiễm mặn, thiếu nước tưới làm cho cây trồng suy kiệt ở nhiều mức độ khác nhau, đòi hỏi kỹ thuật tác động cũng không giống nhau.

Việc SX nông sản theo HĐ đang được khuyến khích nhân rộng. Khi thị trường có nhiều biến động, chuỗi liên kết tốt thường ít gặp rủi ro hơn. Mối quan hệ hữu cơ giữa nông dân và DN bao giờ cũng được nhắc đến như điều kiện quan trọng quyết định sự thành bại trong chuỗi giá trị. 

Những dự báo sớm, những nỗ lực của ngành chức năng… có ý nghĩa rất quan trọng, giúp bà con thích ứng hạn mặn kịp thời. Song, ý thức và sự nỗ lực tự thân của chính nhà vườn trong việc bảo vệ thành quả lao động của mình cũng đã cho thấy những kết quả khả quan. Ngay trên vùng đất bị nước mặn hoành hành tơi tả vẫn có những vườn cây khỏe khoắn, tốt tươi, không khỏi làm cho những ai được chứng kiến không khỏi ngạc nhiên và hy vọng về một giải pháp khả thi đang hiện hữu.

Mỗi loại cây trồng, trên từng vùng đất cụ thể, đòi hỏi phải có giải pháp phân bón khác nhau. Như đối với vùng đất phèn thì nên lựa chọn giải pháp nào, đặc biệt trong việc sử dụng phân Lân? Hiện tại các nhà khoa học đang khuyến cáo nông dân nên sử dụng lân nung chảy để đất được cải tạo tốt hơn, và có lợi cho cây trồng nhiều hơn.

Không chỉ mang lại những khó khăn, dịch bệnh COVID - 19 còn được xem là cơ hội lớn cho ngành hàng trái cây ở ĐBSCL. Dịch bệnh làm cho người tiêu dùng vốn luôn quan tâm đến sức khỏe, nay lại có xu hướng chọn lựa nhiều hơn những sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, an toàn, chất lượng, có thể tăng cường sức đề kháng. Thực tế, trái cây đạt tiêu chuẩn chất lượng, ít hoặc không dùng phân bón và thuốc hóa học, hiện đang được ưa chuộng hơn hết. Do vậy, nhanh chóng thay đổi phương thức sản xuất theo tín hiệu của thị trường sẽ thúc đẩy nâng cao giá trị và phát triển bền vững ngành hàng trái cây.

Vôi là một trong những giải pháp giúp rửa phèn, đuổi mặn trong đất hiệu quả và rẻ tiền. Song, thực tế rãi vôi cho vườn cây cũng có nhiều hạn chế, như dễ bị bỏng da, cộng với hiệu quả sử dụng còn thấp nên bà con ít chọn lựa cách làm này trong canh tác vườn. Điều kiện sản xuất ngày càng bất lợi, như nắng nóng, xâm nhập mặn thì nhu cầu cải tạo đất rất lớn, và vì vậy sử dụng vôi là hết sức cần thiết.

Với cung cách quản trị theo hướng minh bạch hóa, công khai hóa các hoạt động mua bán đầu vào, đầu ra. Đặc biệt là thông qua công tác đấu thầu để lựa chọn đối tác tốt, được xem là một cách hay, để hướng đến hiệu quả lâu dài trong hoạt động của HTX nông nghiệp kiểu mới.

Mùa khô 2019-2020, ĐBSCL có hơn 136 ngàn hecta vườn cây ăn trái có nguy cơ chịu tác động mạnh mẽ của hạn hán, xâm nhập mặn. Ngành nông nghiệp đã ghi nhận nhiều diện tích vườn bị thiệt hại do mặn, thiếu nước tưới, và tình trạng nầy đang có xu hướng gia tăng. Với các diện tích còn lại, bà con nhà vườn đang nôn nóng tìm giải pháp giúp cây phục hồi như kích thích rễ phát triển, bổ sung phân bón... Tuy mùa mưa sắp bắt đầu, nhưng thời tiết vẫn còn nắng gắt nên việc cung cấp dinh dưỡng cho cây cũng cần chú ý nhiều yếu tố.

Trong canh tác nông nghiệp ngày nay, chất lượng nước tưới cũng cần được nói đến như là một nhân tố cải thiện năng suất, chất lượng nông sản. Việc ứng dụng nước từ tính trong canh tác không chỉ làm tăng hiệu quả sử dụng các yếu tố đầu vào, tăng chất lượng sản phẩm, mà còn giúp xử lý nước kém chất lượng, nước nhiễm phèn, nhiễm mặn.

Biến động về nguồn nước, hạn hán xâm nhập mặn cho thấy tài nguyên nước không phải là vô tận. Việc chuyển đổi sang cây trồng cạn có nhu cầu nước ít hơn lúa ở ĐBSCL đã cho những kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, phát triển nhóm cây trồng này – đặc biệt là rau màu – cũng tồn tại nhiều bất cập.

Trong bối cảnh dịch bệnh ngày càng phức tạp, mọi người dân đều phải nghiêm túc thực hiện các biện pháp chống dịch. Song, những ngành nghề thiết yếu cho xã hội, như sản xuất nông nghiệp cũng cần được bảo vệ, tạo điều kiện vận hành thông suốt, nhằm đảm bảo an ninh lương thực quốc gia. Như thế, người nông dân hiện nay đang phải thực hiện hai nhiệm vụ, vừa chống dịch vừa sản xuất.

Vụ lúa Hè Thu năm nay được đánh giá tiềm ẩn nhiều rủi ro do những diễn biến cực đoan của thời tiết, và các yếu tố ngoại cảnh khác. Để hạn chế những thiệt hại không đáng có, việc áp dụng kỹ thuật để cây lúa sinh trưởng khỏe ngay từ đầu là việc làm cần thiết.

Tình trạng dịch bệnh và hạn mặn đang diễn biến hết sức phức tạp, hơn ai hết, nông dân – những người trực tiếp sản xuất ra lương thực thực phẩm, rất cần có được một môi trường an toàn để tiếp tục công việc của mình. Những ngày thực hiện cách ly toàn xã hội, bản thân họ cũng phải tuân thủ những quy định chung, vừa chống dịch, vừa làm việc cật lực để đảm bảo nguồn cung lương thực thực phẩm cho xã hội.

Chương trình OCOP – Mỗi xã một sản phẩm là chương trình lớn của quốc gia, với mục đích khai thác những ưu thế của những sản phẩm đặc sản địa phương, đẩy mạnh khâu thương mại nông sản, làm giàu cho nông hộ. Hơn lúc nào hết, bây giờ là thời điểm tập trung cho công tác quảng bá những sản phẩm địa phương để kích thích tiêu thụ mạnh hơn.

Mùa hạn mặn năm 2016 ghi dấu cột mốc đáng nhớ cho các tỉnh bị ảnh hưởng hạn mặn tại vùng ĐBSCL. Từ đó, các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, khô hạn và xâm nhập mặn sẽ còn lặp lại hàng năm, và ngày càng khắt nghiệt hơn. Năm 2020 này là một minh chứng. Hạn nặn năm nay đến sớm, xâm nhập sâu và độ mặn cao gây khó khăn cho các giải pháp ứng phó trước đây.

Do tác động của biến đổi khí hậu, tình trạng hạn mặn ở ĐBSCL ngày càng gay gắt hơn, cần có giải pháp để ứng phó hiệu quả, giúp các vườn cây được an toàn và phát triển bền vững.