Tuy nhiên, không nằm ngoài qui luật phát triển, các khu phố mua sắm của Nhật Bản gần đây đang đối mặt với một vấn đề mới.

Tại trung tâm thành phố Takamatsu thuộc tỉnh Kagawa nằm trên đảo Shikoku miền Nam Nhật Bản có một khu phố mua sắm khá nổi tiếng đã tồn tại cách nay hơn 400 năm. Nó có tên gọi Marugamemachi. Tổng chiều dài của khu phố là 470 mét, có 160 cửa hàng kinh doanh hoạt động tại đây. Doanh thu của khu phố này trong thời kỳ hưng thịnh lên đến 27 tỷ yên, tương đương 350 triệu đô-la Mỹ mỗi năm.

Tuy nhiên, đến nửa sau thập niên 1980, khi cây cầu Seto nối liền đảo Shikoku và Honshu được xây dựng hoàn tất, giao thông trở nên thuận lợi, hàng hóa tấp nập đến đảo Shikoku, siêu thị và trung tâm thương mại mọc lên ồ ạt. Trong cuộc đua này, khu phố mua sắm Marugamemachi là kẻ thua cuộc, khách hàng không còn mặn mà với hình thức mua bán tại chợ truyền thống, họ muốn đến siêu thị để được hưởng cung cách phục vụ mới mẻ ở đây.

Trước thực trạng này, những người quản lý phố mua sắm Marugamemachi bắt đầu thảo luận giải pháp vực dậy hoạt động thương mại lâu đời này. Hiệp hội Đẩy mạnh phát triển Phố mua sắm Marugamemachi được thành lập, các thành viên của hiệp hội có nhiệm vụ đi khảo sát tại các khu phố mua sắm trong nước và ở châu Âu để tìm hướng giải quyết vấn đề.

Sau một thời gian đi thực tế, họ nhận ra rằng, Marugamemachi và hầu hết các khu phố mua sắm ở Nhật có một điểm chung là chủ cửa hàng cũng là chủ đất, họ kinh doanh trên đất của họ. Mỗi cửa hàng được xây dựng theo một cách riêng tuỳ mục đích kinh doanh. Do không có quy hoạch thống nhất và thiếu sự quản lý chung nên kết quả là các cửa hàng không thể cạnh tranh với những khu thương mại cao cấp.

Khi đã hiểu được vấn đề, ban quản lý phố mua sắm Marugamemachi bắt đầu lập ra kế hoạch hành động. Họ thuyết phục tất cả các chủ đất tham gia thành lập công ty phố mua sắm, các chủ đất trở thành cổ đông. Một dự án xây dựng mới cũng được đề ra nhằm thay đổi diện mạo của khu phố mua sắm. Đầu tiên là mở rộng lối đi của phố mua sắm, nền gạch được lót lại, trồng cây hai bên đường để tạo không khí thoáng đãng. Kiến trúc của các cửa hàng được thiết kế lại theo phong cách hiện đại.

Khi trở thành cổ đông của công ty, nhiều chủ cửa hàng trước đây không còn kinh doanh nữa, thay vào đó, phần đất của họ được cho thuê. Điều này tạo thuận lợi cho các nhà sản xuất trên khắp cả nước mở cửa hàng của họ tại khu phố mua sắm. Nhờ vậy, hàng hoá tại Marugamemachi trở nên đa dạng và hấp dẫn khách hàng.
Sự thay đổi diện mạo của khu phố mua sắm đã tạo nên bước đột phá. Hiện nay, số cửa hàng tại đây đã tăng gấp 3 lần và lượng khách hàng đến mua sắm mỗi ngày tăng gấp 5 lần so với giai đoạn trước đổi mới.

Dự kiến, trong thời gian tới, người ta sẽ xây dựng bệnh viện và căn hộ ngay tại khu phố mua sắm Marugamemachi. Đây sẽ là một kiểu mẫu mới cho khu phố mua sắm hiện đại ở Nhật Bản, một sự cách tân cần thiết trong cuộc chiến để tồn tại và phát triển.

Một hình thức đổi mới khác cũng đang diễn ra khu phố mua sắm Ibento ở thành phố Hirakata thuộc tỉnh Osaka. Khu phố mua sắm này là nơi hấp dẫn các bạn trẻ. Không được quy hoạch cụ thể như khu phố mua sắm Marugamemachi, tại Ibento, các chủ cửa hàng tự tìm cách đổi mới trong kinh doanh.

Các cửa hàng ở Ibento liên kết với nhau để tổ chức những sự kiện mai mối hôn nhân cho các bạn trẻ có nhu cầu. Sáng kiến này đã nhận được sự đón chào nồng nhiệt của giới thanh niên. Trung bình cứ 5 trong số 6 người được mời tham gia sự kiện đều đồng ý. Thường thì, mỗi buổi mai mối như thế, các cửa hàng ăn uống ở Ibento đón tiếp khoảng 200 bạn trẻ. 

Cùng với các sự kiện mai mối, khu phố thương mại Ibento không thể thiếu những tờ quảng cáo về dịch vụ tổ chức lễ cưới. Nếu các bạn trẻ chọn Ibento để cử hành hôn lễ, họ sẽ nhận được nhiều quà khuyến mãi hấp dẫn kèm theo. Đó có thể là bức ảnh cưới làm kỷ niệm hoặc một cặp nhẫn cưới với giá phải chăng.

Bên cạnh dịch vụ mai mối, cưới hỏi, ở Ibento cũng có những cửa hiệu làm đẹp cho nam giới. Các cửa hiệu này đưa ra hình ảnh tiếp thị cùng bảng giá rất cụ thể.

Nổi tiếng là nơi tổ chức sự kiện mai mối, sau đó là dịch vụ cưới nên phố mua sắm Ibento là điểm đến của những khách hàng đặc biệt. Họ có thể là những đôi yêu nhau hoặc chỉ là những cặp mới gặp gỡ, sự có mặt của họ đã giúp khu phố mua sắm này được duy trì và phát triển.

Tuy nhiên, không phải khu phố mua sắm nào ở Nhật cũng có thể trụ vững trước cuộc cạnh tranh khốc liệt hiện nay.

Thanh Tâm