Nhiều ông than, đàn bà bây giờ chẳng phải như mẹ mình ngày xưa, lúc nào cũng đòi nắm quyền, quản chồng quản con như trại lính.

Những mô hình như gia đình anh Chi không nhiều. Thậm chí nhiều người coi đó là một kiểu áp đặt cứng nhắc đáng phê phán. Song, đối với những thành viên trong gia đình ấy, việc tôn trọng những thói quen chung đã trở thành một điều tự nhiên. Bắt nguồn từ những nền tảng vững chắc của nếp nhà, những đứa trẻ cũng dễ dàng chấp nhận những quy định từ trường lớp, tôn trọng kỷ luật chung và tôn trọng bạn bè, thầy cô.

Hình thức thường gặp nhất của tính gia trưởng là sự thể hiện quyền lực của ông chủ gia đình, đòi hỏi, ra lệnh, bắt buộc những người còn lại trong gia đình phải làm thế này, không được làm thế kia, cái này là đúng, cái kia là sai không được cãi… Đã có “trưởng”, ắt phải có “thứ”, gia đình được phân cấp thành người trên kẻ dưới, trong đó kẻ dưới phục tùng vâng lệnh người trên, và chỉ có một người trên duy nhất. Khi không phục tùng, quyền lực của “trưởng” – của người trên, bị xúc phạm, và người ta có xu hướng dùng một hình thức áp đặt nặng nề hơn, một quyền lực lớn hơn, không loại trừ cả quyền xúc phạm thân thể, bạo lực gia đình, để khép kẻ dưới vào khuôn khổ.

Những hình thức kỷ luật hà khắc, bạo lực, quát tháo này đã mang tiếng xấu cho sự “gia trưởng”, nhưng thực sự, “gia trưởng” có xấu đến thế? Có nên phải tận diệt tuyệt đối tính gia trưởng trong các đức ông chồng hay không?

Muốn thể hiện vai trò “gia trưởng”, bản thân người “trưởng” đó cũng phải tuân thủ những quy định chung của cả gia đình. Nếu đặt nếp nhà làm trọng, tất cả mọi người trong gia đình đều có nghĩa vụ gìn giữ một nền nếp chung. Không thể tạo ra những đặc quyền, không thể đặt ra những lề lối khuôn phép mà bản thân mình không tuân theo. Ví dụ, trường hợp gia đình anh Chi, khi anh chị quy định chỉ truy cập Internet ở phòng học chung, phải quay màn hình máy tính ra ngoài để không giấu diếm nội dung truy cập, bản thân anh chị cũng phải dạy con và làm gương cho con việc không tùy tiện đọc thông tin cá nhân của người khác, theo kiểu tiện thể đứng sau lưng xem mà không được sự đồng ý của con. Khi dạy con gái chưa lấy chồng tuyệt đối không ăn cơm ở nhà người khác, bản thân chị cũng phải giữ rất nghiêm quy định này. Những khi thăm hỏi họ hàng thân tộc, bận đến đâu anh chị cũng phải đi cùng con, cùng ăn cơm khách. Giờ học buổi tối, giờ tập thể dục buổi sáng… các con cùng cha mẹ thực hiện. Chị cho biết, “còn khó hơn về làm dâu nhà chồng”, nhưng thấy các con được rèn luyện trong một nếp nhà nghiêm túc, chị mừng.