Chiếc mặt nạ Khon được vẽ rất sắc sảo. Ảnh: Internet

Điệu múa truyền thống Khon được du nhập từ đất nước Ấn Độ sang Thái Lan vào khoảng thế kỉ thứ 10 và được phát triển từ 1 nghi lễ tôn giáo của đạo Hindu thành 1 dạng kịch mang tính giáo lý ở cung đình hoàng gia Thái Lan. Là 1 hình thức văn hóa dân gian đặc sắc tương đương với loại hình sân khấu truyền thống Kabuki của Nhật Bản, Khon đã được biểu diễn trong nhiều sự kiện xã hội quan trọng. Thế nhưng, giống như nhiều truyền thống cổ xưa khác, hiện tại loại hình nghệ thuật này đang phải đấu tranh để được tồn tại.

Chiếc mặt nạ Khon được vẽ rất sắc sảo. Nó là yếu tố quyết định cho các bộ trang phục lộng lẫy được sử dụng trong hình thức múa cổ điển mang phong cách của Thái Lan được biết đến với tên gọi là Khon. Điệu múa Khon điển hình thường kể lại 1 tình tiết nào đó trong sử thi Ra-ma-y-a-na của đạo Hindu. Thế nhưng, hiện nay, mặt nạ Khon cũng được sử dụng như là vật trang trí được trưng bày trong nhà và thậm chí xuất hiện tại nhiều nhà hàng Thái Lan ở nước ngoài.

Ông Prateep Rodpai 56 tuổi là 1 trong những người làm mặt nạ Khon truyền thống cuối cùng của Thái Lan chia sẻ: "Làm mặt nạ Khon là nghề kinh doanh của gia đình nên các con của tôi có thể thừa hưởng công việc này. Tuy nhiên, sự mai một có thể diễn ra trong 2 thế hệ nữa nếu sự hiện đại hóa lấn át các loại hình nghệ thuật truyền thống và các thế hệ con cháu của tôi lại yêu thích văn hóa phương Tây nhiều hơn".

Tại xưởng làm việc ở Băng Cốc, ông Pra-tip và vợ vẫn đang miệt mài tạo ra những chiếc mặt nạ thật sắc sảo. Chú của ông Pra-tip là 1 nghệ nhân biểu diễn Khon rất nổi tiếng. Ông đã dạy Pra-tip những kiến thức cơ bản để làm mặt nạ Khon. Ông Pra-tip vẫn áp dụng cách thức làm mặt nạ được truyền lại từ người chú của mình. Hỗn hợp làm mặt nạ bao gồm bột gạo, bột giấy, 1 ít bột tan Canxi và xi măng. Hiện, ông cố gắng giữ gìn công thức chế tạo mặt nạ vì chúng được xen như điều bí mật của gia đình.

Mỗi nét văn hóa đều mang nét đặc trưng của nó và mặt nạ Khon luôn mang hơi thở của cuộc sống có thể được xem là hình ảnh tiêu biểu nhất của văn hóa Thái Lan.

Minh Thanh