Mì soba là một trong những món ăn được người Nhật ưa thích nhất. Nó có thể được dùng lót dạ trong bữa trưa, là một trong vô số món ăn của tiệc tối hoặc là món chính trong các nghi lễ đặc biệt chỉ diễn ra một lần trong năm. Ở Nhật, người ta có thể ăn mì soba tại bất cứ nơi đâu.

Mì soba là một trong những món ăn được người Nhật ưa thích nhất

Mì soba là mặt hàng bán rất chạy vào dịp cuối năm vì theo truyền thống, nó là món ăn phổ biến trong năm mới tại hầu hết các địa phương ở Nhật.

Những sợi mì thon, dài màu trắng đục được hình thành từ nhu cầu của giới bình dân cách đây nhiều thế kỉ. Ngày nay, nó đã trở thành món ăn của tất cả người dân Nhật. Các tiệm kinh doanh mì soba lúc nào cũng đông khách, đó là nơi lí tưởng để tụ tập bạn bè hay toàn bộ thành viên trong gia đình để có một bữa ăn đơn giản nhưng lại rất ngon miệng.

Những sợi mì thon, dài màu trắng đục được hình thành từ nhu cầu của giới bình dân cách đây nhiều thế kỉ

Người Nhật cũng tổ chức các sự kiện vui nhộn có liên quan đến mì soba. Cuộc thi “Wankosoba” nổi tiếng của thành phố Hanamaki, thuộc tỉnh Iwate. Những chén mì soba nhỏ sẽ liên tục được châm vào chén của các thí sinh. Người chiến thắng sẽ là người ăn nhiều chén mì nhất trong thời gian ngắn nhất.

Wankosoba là một trong những sự kiện vui nhộn có liên quan đến mì soba

Mì soba không đơn thuần là những sợi mì dài. Người Nhật biến tấu nó theo những hình dáng khác nhau khiến cho món ăn càng thêm phong phú.

Bột mì soba được cho vào những chiếc chén, thêm nước nóng vào khuấy đều sẽ trở thành món soba-gaki truyền thống. Món ăn này được để nguyên trong chén khi dùng. Tuy nhiên, soba-gaki sẽ càng hấp dẫn hơn khi được nướng trên bếp than hồng. Sức nóng của lửa giúp món ăn có mùi vị thơm ngon. Khi ăn có thể cho thêm một ít nước tương.

Soba-gaki

Có nhiều loại mì soba với màu sắc và hương vị đặc trưng. Ni-hachi soba là mì soba chứa 20% bột mì và 80% bột kiều mạch. Sarashina soba sợi mì mỏng, màu trắng trong được làm từ bột kiều mạch tinh lọc. Inaka soba sợi mì dày, sậm màu được làm hoàn toàn từ bộ kiều mạch. Dattan soba là loại mì có vị hơi đắng, rất được ưa chuộng thời gian gần đây. Dựa vào thành phần nguyên liệu mà mỗi loại mì soba có mùi vị khác nhau.

Tại vùng Mizuhara, vùng chuyên canh lúa trên các ruộng bậc thang thuộc thành phố Myoko, tỉnh Niigata, vào ngày Tết, người dân địa phương làm món bánh gạo hình tròn gọi là soba dango để ăn trong dịp năm mới. Tập quán này đã lưu truyền từ rất lâu đời.

Mì soba được làm từ bột của một loại thực vật có tên là soba, nghĩa là kiều mạch. Tại Nhật Bản, kiều mạch được trồng rất phổ biến, mùa gieo hạt bắt đầu vào tháng 10 và thu hoạch vào tháng 12.

Kiều mạch

Tại Nhật, kiều mạch được trồng cách đây hàng ngàn năm và là nguồn thực phẩm quan trọng chẳng kém gì hải sản. Trước đây, kiều mạch sống hoang dã, chúng phát triển rất tốt trên những mảnh đất xấu ở vùng khí hậu ôn đới mát mẻ. Thời gian tăng trưởng của kiều mạch nhanh, từ lúc gieo hạt đến khi thu hoạch mất khoảng 75 ngày.

Từ xưa, gạo không phải là nguồn thực phẩm dồi dào và duy nhất của người Nhật. Ở những vùng nông thôn miền núi, người ta canh tác lúa rất ít vì điều kiện không thuận lợi. Kiều mạch trở thành loại cây được trồng phổ biến và là nguyên liệu chính làm ra nhiều món ăn của người dân miền núi. Kiều mạch vốn được người Nhật sử dụng để làm món bánh dango truyền thống và nấu cháo. Vào thời Edo, kiều mạch được sử dụng rộng rãi trong văn hóa ẩm thực và phát triển mạnh mẽ.

Thanh Tâm