Wagyu là tên gọi chung của các giống bò Nhật Bản, loài gia súc đặc sản của đất nước Mặt trời mọc. Thịt bò Nhật Bản nổi tiếng khắp thế giới bởi vị ngon và giá cả đắt đỏ. 

Đặc trưng của loại thịt bò wagyu hảo hạng là những vân mỡ trắng phân bố xen kẽ các thớ thịt đỏ với tỷ lệ tương đồng. Thành phần thịt và mỡ đều nhau giúp miếng thịt vừa mềm mại vừa có hương vị thơm ngon. Người ta nói rằng thịt bò Nhật Bản mềm đến mức gần như tan chảy trong miệng.

Bò wagyu không chỉ dùng để lấy thịt làm thực phẩm mà chúng còn là đối tượng chính trong nhiều sự kiện. Mỗi 5 năm 1 lần, nước Nhật lại tổ chức Đại hội Olympic Bò Wagyu để chọn ra giống bò tốt nhất từ các tỉnh thành trên toàn quốc.

Bò được nuôi ở Nhật Bản từ rất lâu, ngày xưa, chúng giữ vai trò là phương tiện thồ hàng hay đảm trách những công việc nặng nhọc trong nông nghiệp. Hình ảnh của loài động vật này xuất hiện cả trong tín ngưỡng. Và tương tự một số quốc gia châu Á khác, lễ hội đấu bò là một phần trong văn hóa dân gian của người Nhật.

Hiện nay, cả nước Nhật có khoảng 4.170.000 con bò. Người ta nuôi bò chủ yếu để lấy sữa và thịt. Bò sữa chiếm 1/3 số lượng bò nuôi, phần lớn chúng thuộc giống bò Holsteins có nguồn gốc từ Hà Lan.

Người Nhật từng lai tạo đuợc nhiều giống bò khác nhau, nhưng 4 giống bò dưới đây được xem là điển hình, chúng được tạo ra bằng cách lai giống giữa bò thuần chủng bản địa với bò ngoại nhập có vóc dáng to lớn.

Đầu tiên là bò nâu Nhật hay còn gọi là bò Akage Washu. Giống bò này được nuôi tập trung tại 2 tỉnh Kumamoto và Kochi. So với các giống bò Nhật Bản khác thì thịt bò nâu chứa nhiều thịt hơn, mỡ chỉ chiếm khoảng 12%.

Giống bò thứ 2 là bò không sừng Mukaku washu chỉ có tại tỉnh Yamaguchi, đặc điểm của giống bò này là chúng hoàn toàn không có sừng.

Tohoku và Hokkaido là những địa phương nổi tiếng với giống bò sừng ngắn Nihon Tankaku Washu. Bò sừng ngắn được nuôi theo kiểu thả rong trên các đồng cỏ nên thịt của chúng rất săn chắc.

Kế đến là giống Kuroge washu, tức Bò lông đen. Mặc dù cả 4 giống bò này đều là bò Nhật nhưng thịt của Bò lông đen là ngon nhất, có giá trị nhất và tạo nên danh tiếng cho thịt bò Nhật Bản.

Thịt Bò lông đen có ưu điểm là vân mỡ và thớ thịt có sự đan xen đồng đều khiến miếng thịt mềm mại, trơn bóng. Mỡ không gây cảm giác béo hay ngán mà giúp miếng thịt có vị thơm và mềm.

Khi so sánh, chúng ta dễ dàng nhận thấy miếng thịt bò nhập khẩu từ nước khác vào Nhật có màu đỏ với thành phần chủ yếu là thịt trong khi miếng thịt bò lông đen Nhật Bản là sự pha trộn giữa màu trắng của mỡ xen lẫn sắc hồng của thớ thịt.

Thịt bò Nhật Bản được sản xuất chủ yếu cung cấp cho thị trường nội địa, đặc biệt thịt bò lông đen Kuroge washu có số lượng rất hạn chế. Nhật Bản chỉ xuất khẩu loại thịt bò nổi tiếng này của họ đến một vài nước trên thế giới, nên không phải người tiêu dùng nào cũng có cơ hội được thưởng thức loại thực phẩm thượng hạng này.

Về nguồn gốc, các nhà nghiên cứu cho rằng, bò không phải là loài động vật bản xứ của quần đảo Nhật Bản. Nhưng không rõ chúng được du nhập vào đất nước này từ thời điểm nào. Người ta đã tìm thấy các dấu tích về sự tồn tại của loài bò ở Nhật vào thế kỷ thứ 6.

Bò Misima

Một giống bò cổ hiện vẫn còn tồn tại trên đảo Misima thuộc tỉnh Yamaguchi, chúng được gọi là bò Misima. Trọng lượng trung bình của một con bò Misima đực trưởng thành vào khoảng 480 kg, trong khi bò cái nhẹ cân hơn rất nhiều, chỉ khoảng 260 kg. Ngày xưa, bò misima rất hữu dụng trong nông nghiệp. Người dân trên đảo dùng chúng để cày bừa và làm phương tiện vận chuyển hàng hóa. Do vị trí địa lý khá biệt lập của đảo Misima, nên giống bò trên hòn đảo nhỏ này vẫn giữ được sự thuần chủng. Hiện tại, chỉ còn 85 cá thể bò misima đang sinh sống trong các trang trại được bảo vệ cẩn thận, chúng là nguồn gien quý hiếm.

Thanh Tâm