Lúc này khói đốt đồng lúc mù mịt, lúc âm ỉ từ tháng giêng đến mùa sa mưa vào cuối tháng tư âm lịch. Nếu như sức nóng của lửa đốt đồng giúp vệ sinh đồng ruộng, mang đến cho dân miệt đồng những món nướng mộc mạc ngon bất ngờ như ếch nhái, rắn rằn ri cá, rắn nước, cá lóc, cá rô… thì tro cũng có công không nhỏ. Tro rơm rạ giúp dọn sạch và ủ ấm đất. Khiến những hạt rau đắng đất đã ngủ quên từ năm trước chợt bừng tỉnh giấc, nẩy mầm vươn lên từ lòng đất. Tro cũng là nguồn phân hữu cơ nuôi nấng cho giống rau thích mọc trên đất phù sa màu mỡ của ruộng đồng thêm xanh tươi.

Chờ rau đắng qua tết vừa mọc tràn ra đất, lũ trẻ chúng tôi xách rổ tre ra đồng tìm nhổ những vạt rau non đem về ăn với cháo hoặc nấu canh cá đồng. Rau đắng đất khi gặp nước sôi sẽ toả một mùi thơm thanh đặc trưng. Nhưng nếu để sôi già quá năm, bảy phút, rau sẽ mềm rục, đắng nghét, mất ngon. Để chăm cho nồi cháo cá rau đắng thiệt đặc sắc, mẹ tôi phải dùng gạo tàu hương hay nàng thơm để nấu. Hầm lửa sôi tim mãi cho đến khi những hạt gạo bắt đầu cựa mình. Rồi những cánh hoa cháo trắng ngà nở rộ như háo hức chờ mớ cá lóc, rô đồng cùng tụ hội. Đợi sôi vài dạo là cá vừa chín, vớt cá ra và nêm nếm nồi cháo lại với mắm muối, hành tiêu cho vừa miệng. Không cần giục, mùi cháo cá đã lôi cả nhà tề tựu quanh bàn. Mẹ nhanh tay múc những vá cháo ngọt ngất, nghi ngút khói vào tô mỗi người. Rổ rau đắng xanh um nằm kề, ai muốn ăn rau nhiều hay ít thì cứ nhúm bỏ vào tô, trộn đều, vừa thổi vừa ăn. Đám cá lóc, rô đồng vừa chín tới được cho vào dĩa nước mắm nhỉ óng ánh vàng, giằm thêm mấy trái ớt hiểm đỏ mọng.

Rau đắng đất khi mới ăn nghe đắng như khổ qua, nhưng khi qua khỏi vòm họng lại trở vị, nhẩn nha càng lúc càng ngọt thanh thoát đến lạ lùng. Thịt cá đồng mùa sau tết vẫn còn chắc nịch, ngọt lịm, rau đắng mát rượi, thêm cháo nóng làm ai nấy căng mình ra ăn. Vừa húp, vừa nhai, vã cả mồ hôi trán vậy mà mặt mày lại hớn hở tươi rói. Ngon làm sao hương vị cháo cá đồng rau đắng mùa giáp hạt quê nhà.

Theo sgtt