Vào mùa đông đầu tiên của cuộc chiến, nó có lẽ cũng đã móp méo lắm rồi. Có thể, ngang qua cái làng bị thiêu cháy, một người lính nhanh tay đã tóm lấy nó – chiếc thùng bị thủng đáy, phần còn lại hình nón cũng đã bị giẫm nát – rồi dùng nó để nối cái lò bằng sắt tây cho thông với ống khói. Vậy là ở ngay công sự này, trong mùa đông nguy ngập đó, kéo dài 90 ngày, mà cũng có thể là 150 ngày, cho đến khi mặt trận ngừng tiếng súng, nó đã để cho bao nhiêu là khói lùa qua mình. Cái thùng chắc đã từng bị nung đến đỏ rực. Từ nó, có những đôi tay đã được sưởi ấm. Từ nó, có thể người ta đã châm thuốc hút, và bánh mỳ được nướng vàng. Bao nhiêu khói đã lùa qua đây là bấy nhiêu suy nghĩ chưa được bày tỏ, bấy nhiêu tư tưởng chưa được viết ra từ những người có thể đã mất từ lâu.

Sau đó, vào một buổi sáng, dưới ánh nắng mai lung linh, người ta thay đổi đội hình chiến đấu. Công sự bị đảo tung, viên chỉ huy thúc giục đơn vị của mình : “Nhanh lên! Nhanh lên!”. Chiến sĩ cần vụ tháo dỡ bếp lò, quẳng tất cả lên xe, tất tần tật mọi thứ… Tuy nhiên, đến cái thùng móp thì không còn chỗ. “Quăng nó ngay đi!” – Thượng sĩ la lên – “Đến chỗ mới, cậu sẽ tìm được cái khác!”. Sẽ phải đi rất xa, và vấn đề tất nhiên còn liên quan đến mùa xuân. Chiến sĩ cần vụ ngập ngừng đứng lại với chiếc thùng cũ, thở dài rồi đặt nó xuống, ngay chỗ lối ra.

Tất cả bật cười vui vẻ.

Từ bấy đến nay, những súc gỗ tròn lát trần công sự đã bị lấy đi. Bị lấy đi cả chiếc ghế ngựa đặt bên trong công sự, rồi thì bàn. Cuối cùng, chỉ còn chiếc thùng cũ là ở lại với công sự theo cái cách như vậy đấy.

Tôi đứng bên chiếc thùng cũ, ký ức ùa về. Đồng đội nơi tiền tuyến, họ mới sáng tươi biết chừng nào. Ước gì tất cả chúng tôi hãy còn đây, và tình bạn của chúng tôi sẽ là điều đẹp nhất trên đời. Bao nhiêu khói ngày cũ đã tan rồi. Chiếc thùng cũ han rỉ bị bỏ quên này sẽ không bao giờ còn phải dùng đến nữa…