Lâu lâu, qua chơi một tờ báo văn, tôi lại nhặt được khá nhiều tập thơ. Nói "nhặt" là rất có cơ sở, vì những tập thơ này gửi tặng báo, đâu gửi tặng tôi. Nói "nhặt" là rất có cơ sở, vì những tập thơ này thường ít được ai đọc và chúng rất nhanh chóng bị trôi dạt vào những chồng báo, chồng sách bị thải loại một cách không thương tiếc. Và tôi đọc chúng cũng chỉ cốt để tìm hiểu xem phong trào thơ của xứ ta đang lây lan và đang được yêu thích đến mức độ nào.

Theo thống kê chưa thật đầy đủ, hiện ở nước ta có hàng vạn người yêu thơ sinh hoạt ở các câu lạc bộ cơ sở và câu lạc bộ thơ trung ương. Đây cũng có thể coi là những "lò" sản xuất thơ không ngừng không nghỉ. Số lượng thơ xuất bản của những người này (qua các nhà xuất bản hoặc tự xuất bản dưới dạng bản thảo đã được "vi tính hóa") hàng năm có thể lên tới hàng vạn tập. Còn số tiền đã "đốt" vào đây là bao nhiêu, thì cũng rất khó tính đếm.

Tôi đã đọc những tập thơ này và có thể khẳng định: Đa phần chỉ là những tập… văn vần. Các tác giả của chúng hình như chỉ làm mỗi một việc "đánh vật" với việc sắp xếp các con chữ làm sao cho vần, cho êm tai một chút thôi… cũng đã đủ mệt nhoài. Những câu thơ kiểu: "Năm nay cụ đã bảy mươi/ Xem ra còn khỏe hơn hồi sáu nhăm"; "Quê hương ai chẳng nhớ lâu/ Chúng ta gắng sức làm giàu đừng quên"; "Hôm nay mồng tám tháng ba/ Tôi ra chợ mua tặng bà bó hoa/ Chúc bà vui mãi tuổi già/ Yêu con thương cháu cửa nhà ấm êm"… không thiếu và cũng đã được coi là… thành công.

Loại thơ này thường được viết rất nôm na, đơn giản, dễ hiểu nhằm để chính người viết đọc và một số người là bạn hoặc người thân của người viết vì cảm thông mà đọc. Nói chung, về mặt ảnh hưởng, có thể chúng chỉ đi quá… một người một ít. Và theo tìm hiểu của tôi, đối tượng làm thơ loại này thường cũng không hiểu thơ cho lắm và thường họ cũng chẳng mấy khi đọc thơ ai. Có lẽ để thỏa mãn "cơn khát háo danh" mà có nhiều người sẵn sàng gửi đến và xin cho in vào một tờ báo hoặc một tạp chí lá cải nào đó với cái giá: Không lấy nhuận bút, sẵn sàng bỏ ra một khoản tiền đáng kể để mua hàng trăm số báo hoặc số tạp chí.

Nói thì nói vậy song với tôi, những chuyện kiểu trên âu cũng là bình thường, có thể thông cảm được. Làm thơ (hay làm văn vần) dù sao cũng còn đáng yêu, lành mạnh và dễ chấp nhận hơn rượu chè, cờ bạc, trai gái chứ?

Còn trong mảng thơ tạm coi là chuyên nghiệp hơn, thì sao?

Tôi có cảm giác: Càng ngày số người làm thơ càng nhiều nhưng số người đọc thơ nhau thì rất ít. Tôi biết có nhiều người tuy chơi với nhau khá thân nhưng cũng không biết bạn mình (cũng là nhà thơ hẳn hoi) đã viết những tác phẩm gì, đã xuất bản những tác phẩm gì và có tác phẩm gì đáng nhớ, đáng bàn. Cũng có một vài cá nhân ngộ nhận mình là "nhà thơ lớn" và thường chỉ đọc thơ mình và thơ của các tác giả nước ngoài có tên tuổi. Cho nên, không lấy làm lạ khi có một nhà thơ, vào năm 2005 khen một bài thơ từng nổi tiếng từ 20 năm trước của một nhà thơ (là bạn lâu năm của nhà thơ này) rằng: "Anh mới viết bài này à? Bài thơ hay quá nhỉ! Lại có ý tứ lạ nữa!".

Cũng chính vì không đọc nhau nhiều, trong khi để lấy lòng bạn, nhiều người dù chỉ mới đọc qua quít một tập thơ (của bạn) đã vội vống lên những lời khen sáo rỗng. Rằng: Thơ anh thật có tình. Rằng: Thơ anh thật đáng đọc. Rằng: Thơ anh thật lão thực. Rằng: Lâu lắm tôi mới được đọc một tập thơ như thế này… Đó là những lời khen không có nội dung và càng không có cơ sở.

Lâu nay, các nhà thơ vốn đã bị mang tiếng là không chịu lắng nghe nhau. Nay lại không chịu đọc của nhau nữa, thì làm sao có thể biết nhau, nghe nhau được nữa. Mà một khi đã không lắng nghe nhau thì cũng không có chuyện thấu hiểu nhau được đâu.

Theo CAND Online