Gần 1 năm qua, bà con nông dân trồng dừa ở Bến Tre vô cùng lo lắng vì sự xuất hiện của sâu đầu đen, một đối tượng dịch hại mới. 

Cây lúa phải cạnh tranh với khoảng 30.000 cỏ dại khác nhau để lấy ánh sáng và chất dinh dưỡng. Đồng thời chúng cũng đã phải chiến đấu với hơn 10.000 loài côn trùng, cùng với nhiều loại bệnh do nấm, vi khuẩn và virus gây ra. Ngoài ra, thời tiết thay đổi, hay việc thâm canh tăng vụ, gối vụ, kỹ thuật canh tác chưa phù hợp...của nông dân cũng đã tạo điều kiện cho các loại dịch hại phát sinh và phát triển mạnh, làm giảm năng suất lúa và hiệu quả canh tác lúa của bà con nông dân.

Anh Nguyễn Văn Thuyết, P.1 - TP Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu có một mô hình chăn nuôi khá đặc biệt hơn 10 năm qua khi nuôi nhiều động vật hoang dã, tạo mối tương quan giữa chúng với nhau để hạn chế rủi ro trong kinh doanh.

Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, năm 2018, Việt Nam là 1 trong 5 quốc gia dễ bị tổn thương nhất trên thế giới do biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu đã và đang tác động rõ rệt đến nông nghiệp Việt Nam, đặc biệt là Đồng bằng sông Cửu Long và Tây Nguyên. Riêng vùng ĐBSCL, trong tương lai gần, sẽ có khoảng 35% dân số bị ảnh hưởng, và khoảng 40,5% tổng sản lượng lúa của vùng chịu tác động tiêu cực. Trong bối cảnh đó, đòi hỏi các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp cùng ngành Nông nghiệp và bà con nông dân phải có phương án nhằm giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, để ổn định sản xuất, góp phần cải thiện đời sống người dân nông thôn.

Nghị quyết 120 của Chính phủ đã mở ra hướng đi đúng đắn cho nông nghiệp ĐBSCL nói chung và ngành lúa gạo nói riêng. Đây là nền tảng để các địa phương thực hiện chuyển đổi nông nghiệp, hướng đến ngành sản xuất lúa gạo chất lượng, giá trị và tôn trọng hệ sinh thái, đồng thời đáp ứng tốt nhu cầu thị trường vốn luôn biến động. Đạt được những yếu tố đó, đảm bảo ngành sản xuất lúa gạo sẽ mang lại lợi nhuận và cuộc sống tốt đẹp hơn cho nông dân, như bà con hằng mong đợi.

Mô hình CLB nông dân tỷ phú được BT Tỉnh ủy Bến Tre gợi ý thành lập từ năm 2018 và nhân rộng hầu hết các địa bàn trong tỉnh, đạt nhiều thành quả đáng mừng. Các CLB này  làm cho Hội nông dân tỉnh Bến Tre ngày càng lớn mạnh, đủ sức đương đầu với những áp lực mới của thị trường hội nhập.

Những năm gần đây, ĐBSCL đã ghi nhận tình trạng hạn hán và xâm nhập mặn ngày càng gay gắt hơn. Điều này gây không ít khó khăn cho sản xuất của bà con nông dân. Cơ quan quản lý và ngành chuyên môn đang thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ giúp nông dân canh tác thích ứng hoàn cảnh mới. Trong đó, việc sử dụng một phần diện tích làm ao chứa nước ngọt đã cho thấy hiệu quả tích cực, mang tính thích nghi cao.

Hằng năm, cứ đến mùa khô thì câu chuyện tìm giải pháp thích ứng hạn mặn tại vùng ĐBSCL lại được nhắc đến. Năm nay cũng vậy, ngoài những giải pháp công trình có vốn đầu tư lớn từ Nhà nước, thì những giải pháp phi công trình cũng đang được bà con nông dân áp dụng khá hiệu quả. Đặc biệt là đối với những vườn cây ăn trái, nông dân đã tích hợp được nhiều giải pháp ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật với nhau, nên việc sống chung với hạn mặn không còn quá khắt nghiệt với họ.

Xác định NN ĐBSCL đang đối diện với nhiều thách thức do suy kiệt tài nguyên đất và nước, NQ 120 của CP đã định hướng SX thuận theo diễn biến của thời tiết, khí tượng, thủy văn. Các công trình được thiết kế phù hợp cùng với kiến thức bản địa, cập nhật kỹ năng mới, cùng với chế tài quản lý khai thác nước ngầm hợp lý sẽ đưa NN đứng vững trước sự khó khăn của nguồn nước.

Khi lao động nông thôn ngày một khan hiếm, cơ giới hóa trong SXNN  càng có ý nghĩa thiết thực. Việc ứng dụng thiết bị bay điều khiển từ xa (drone) trong NN để làm dịch vụ trong SX lúa tại một số HTX  là giải pháp đang được ngành NN quan tâm.

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, nông sản Việt gặp không ít khó khăn. Lâu nay chúng ta thường phải chấp nhận một nghịch lý là có sản phẩm ngon, nhưng lại bán ra bằng thương hiệu của nước khác. Đó là sự mất mát không hề nhỏ trong câu chuyện thương hiệu hàng Việt, mà nguyên nhân sâu xa là do chưa có những nhân hiệu đủ mạnh để vươn xa. Vậy, muốn cho năng lực cạnh tranh của nông sản tốt hơn, bản thân những người làm trong chuỗi nông nghiệp cần biết xây dựng nhân hiệu để phát triển thị trường.

Xâm nhập mặn sẽ là một khó khăn gây khó cho nông nghiệp ĐBSCL. Kết hợp hài hòa giải pháp công trình và phi công trình sẽ giúp nông nghiệp đồng bằng thích ứng và phát triển trong tương lai.

Nhân giống vô tính bằng kỹ thuật nuôi cấy mô, tế bào, tạo cây giống mới, sạch bệnh đã hỗ trợ rất nhiều cho SXNN. Những sản phẩm tạo ra bằng phương pháp này ngày càng phổ biến,nâng cao chất lượng và giá trị nông sản. Các đơn vị nghiên cứu đã hướng đến những sản phẩm đặc trưng của từng vùng, nhằm hỗ trợ NN tại chỗ phát triển bền vững.

Khi KHKT tiến bộ, quá trình SXKD nông sản cũng cần cải tiến để đáp ứng thị trường ngày càng khắt khe. Cuộc sống hiện đại, các phương thức kinh doanh nông sản qua MXH, trang web được ứng dụng để đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng.

Việc ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến vào quy trình sản xuất là giải pháp đã được nhiều nhà nông chọn lựa. Trong đó có thể kể đến việc xử lý mặn bằng chế phẩm sinh học, một trong những giải pháp đang được ngành chuyên môn và bà con nông dân đánh giá cao, bởi hiệu quả có sức thuyết phục của nó. Giải pháp được kỳ vọng sẽ là cứu cánh của hàng triệu nông dân vùng ĐBSCL, đang sản xuất dưới sự tác động của biến đổi khí hậu.

Mới đây, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã định hướng quy hoạch tích hợp ĐBSCL giai đoạn 2021-2030 hướng đến phát triển kinh tế bền vững, giá trị cao. Trong đó, về nông nghiệp giúp ĐBSCL chuyển đổi để quản lý rủi ro, tận dụng lợi thế địa phương, biến chúng thành cơ hội cho toàn ngành. Các chuyên gia nhận định, muốn được vậy cần có một nền tảng cơ sở hạ tầng phù hợp và đồng bộ, để thúc đẩy kinh tế nông nghiệp phát triển nhanh chóng và xứng tầm.

Đoàn kết hợp tác bao giờ cũng tạo cơ hội mang đến những lợi ích lớn hơn dẫn đến thắng lợi trong kinh doanh. Kinh tế Hợp tác với mô hình Hợp tác xã kiểu mới chính là cách thức quan trọng giúp nông dân tạo ra ưu thế của mình.

Tái cơ cấu ngành NN, Vĩnh Long đã chọn lựa cây ăn trái làm một trong những hướng đi để phát triển KT, tăng thu nhập cho nông dân. Các chủ trương, chính sách, dự án của ngành NN đều tập trung phát triển vùng nguyên liệu trái cây đặc sản. Kinh tế vườn ở Vĩnh Long đã có bước phát triển đáng khích lệ.

Trong kinh tế thị trường, mỗi thành phần kinh tế đều phải có phương pháp để thích nghi, để chiếm chỗ đứng vững chắc trong chuỗi giá trị mình tham gia. Nông dân ngày nay là một mắc xích quan trọng trong chuỗi cung ứng trên thị trường. Do đó họ cần thay đổi chính mình để thích ứng với hoàn cảnh mới.

Theo VASEP, đến tháng 11,  XK tôm đạt 3,4 tỷ USD, tăng 11,3% so cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, ngành tôm VN hiện chưa phát huy hết tiềm năng lợi thế của mình. Những biến động về thị trường, thời tiết có nguy cơ gây tác động tiêu cực đến ngành hàng mũi nhọn này.