Trải miếng bánh tráng trong lòng bàn tay, gắp một ít rau sống, vài con cá rô chiên xù vào cuốn lại, chấm vào chén nước mắm, đưa lên miệng nhai chậm rãi, chúng ta sẽ thưởng thức được cái hương vị béo, giòn của cá; vị ngọt, bùi thơm của rau sống cùng nước mắm thấm vào vị giác...

Cho ruột ốc vào trộn đều với gỏi bắp chuối và một ít da heo luộc xắt mỏng, rải lên dĩa gỏi một ít rau thơm xắt nhỏ cùng đậu phộng rang đâm hơi nhuyễn. Nếu có thịt ba chỉ luộc xắt mỏng sắp đều quanh dĩa gỏi thì tuyệt hảo!

Người ăn bị cuốn hút bởi mùi thơm lừng từ riềng tỏa ra, bởi vị ngọt của tương, chuối, xương và của tiết lợn. Sự kết hợp của năm nguyên liệu chính này cùng với vị đậm đà của gia vị đã làm nên một món ăn đặc trưng truyền thống của người dân quê hương đất Tổ.

Dù Tây Ninh không có biển để làm ra muối, càng không có nguồn hải sản là tôm - một thành phần không thể thiếu trong chảo muối - nhưng muối tôm nơi đây vẫn nổi tiếng là ngon nhất.

Bếp củi nhóm bằng lá dừa, mùi khói bếp pha lẫn với vị quê sao mà vấn vương khó tả. Than gáo dừa khi cháy có mùi thơm rất lạ, quyện cả vào món tép rang, chỉ nghe không cũng đủ thèm.

Giấm bổng ngoài vị chua còn có hương rượu và ít độ cồn nên rất dễ đánh át mùi tanh của vài loại thịt cá. Dùng tẩm ướp thức ăn, giấm bổng cho mùi thơm hấp dẫn hơn các loại giấm trái cây.

Ngày tết theo truyền thống, bữa ăn giàu đạm lại càng phải ăn nhiều trái cây giàu chất xơ. Nhờ chúng mà cơ thể chúng ta cân bằng chất tốt hơn. Khi bày biện món trái cây, chỉ cần một chút sắp xếp, nhấn nhá sẽ có dĩa trái cây vừa đẹp mắt, ngon miệng mà không phung phí.

Người ta dùng cuống lá cây bạc hà để nấu các món ăn. Miền Bắc dùng bạc hà để nấu món bún bung, sườn nấu bung, canh giấm cá, bún cá ... Miền Nam thì bạc hà là món không thể thiếu trong nguyên liệu của nồi canh chua cá lóc, canh chua cá bông lau, canh chua lươn, tép…

Ngày tết, hầu như nhà nào cũng có một số thực phẩm chế biến sẵn. Chỉ cần thêm một tí thời gian và sự khéo léo để tạo hình, vậy là bạn đã có thể trang trí thành những món ăn đón xuân vừa đẹp, vừa ngon và nhanh gọn.

Đây là món ăn đơn giản, dễ làm nhưng lại không kém phần thú vị, nhất là khi được kết hợp với những thứ hương đồng cỏ nội khác như dưa leo, bông súng, rau thơm, ngò om, rau mát, bồn bồn, chuối chát, khế chua ...

Nói đến chế biến là đúng ngay “tần số” của mẹ. Bao tử nấu với xí muội là món ăn lạ miệng, ăn với bánh mì rất tuyệt. Trên bàn ăn, chuyện cũ, chuyện mới một loáng là xí muội trên bàn ăn của mẹ sạch trơn.

Rùa có thể làm được rất nhiều món ăn ngon và bổ, nhưng ngon nhất vẫn là món rùa rang muối. Đưa cay bằng một vài ly rượu nếp trắng mới cảm nhận hết cái hương vị thơm giòn, ngon ngọt, béo ngậy của thịt rùa, vị cay cay của rau răm, rau húng, vị cay nồng, ngòn ngọt của rượu nếp…

Ở miền Trung, xôi đường là món quen thuộc trong các ngày giỗ, tết... Nguyên liệu nấu xôi đường gồm nếp, đậu đen, đường bát...

Chiếc nem tươi no tròn vung thịt màu hồng tươi, bao nhiêu hương vị mộc mạc như quyện trong vị giác. Càng nhấp nháp hương vị nem cứ thấm dần từng chút; thêm vài gắp tré nồng nàn mùi riềng tỏi tê cả đầu lưỡi. Nem - tré đã trở thành thứ thịt nguội Việt Nam độc đáo không thể thiếu của dân sành điệu.

Cá chẻm là loại cá to, dữ, sống ở môi trường nước mặn và lợ, thường ở những vùng biển có độ nước sâu và chảy mạnh. Lẩu cháo cá chẻm vừa ngon, bổ và cũng bình dân.

Bạn sẽ gặp vị nhân nhẩn đắng, beo béo của ruột cá xuất hiện, vị bùi bùi thấm đẫm mùi ruộng lúa của hạt sen, thịt cá vừa thơm, vừa ngon vừa béo… Món cháo cá ăn ngoài ngon miệng và dễ tiêu, còn có tác dụng ích khí kiện tỳ, chữa được bệnh viêm đại tràng mãn tính.

Khi ngậm miếng mứt quất vào miệng để thưởng thức, cái vị ngòn ngọt, the the, tê tê ngay từ khi chạm vào đầu lưỡi như tạo một cảm giác ấm nồng giữa tiết trời xuân se lạnh.

Thịt cá mú rất thơm ngon, nó được ưa chuộng hàng đầu trong các loài cá biển vì thịt trắng, ngọt, dai. Lớp da cá béo giòn sừn sựt, màu thịt trắng phau, cá còn được làm gỏi, nấu cháo... và món ăn càng ít gia vị càng giữ được hương vị gốc.

Ngày tết, trong các thứ bánh trái đặt lên bàn thờ tổ tiên của người đất Quảng Nam hoặc làng xưa này thường không thể thiếu món bánh tổ. Thứ bánh như là cái cớ để nhắc nhở nhau về nguồn cội “Chim có tổ, người có tông”

Trước tiên, chạch bắt được (hay mua ở chợ về), lựa những con thật tươi, mập mạp. Rửa nước lạnh vài lần cho sạch nhớt, sau đó dùng gắp tre kẹp chạch nướng trên lửa hồng cho đến khi chín vàng là được.