Món ăn bình dân mà đặc sắc của người dân miền Tây Nam bộ là cá bống trứng kho tiêu. Nhìn nồi cá kho bốc mùi thơm nồng của tiêu, trứng cá bóng mẩy vàng ươm, chỉ muốn xới nhanh chén cơm nóng, chấm mớ rau đồng với cá để  nghe hương vị đồng quê đậm đà.

Cho vài lá húng quế kèm với lưỡi vịt vừa um. Gặp hơi nóng, tinh dầu của húng quế bén mùi gia vị, cả hai như nương nhau hoà thành một. Chiếc lưỡi vịt giòn sừn sựt càng nhai càng thấm bởi gia vị, nước dừa, hương the nồng của húng quế thành một hỗn hợp thơm ngon khó tả.

Đồng bằng sông Cửu Long dồi dào lúa gạo, phong phú thủy sản chế ra nhiều món ăn ngon, trong đó có món bình dân mang hương vị đồng quê đậm đà khó quên. Đó là món nem cá cơm.

Các món xào như đậu que, đậu bắp, rau muống, cà tím,… khi xào gần xong, cho ít chao vô trộn đều, món xào như khoác thêm áo mới. Cái vị chao beo béo bùi bùi và thơm nồng làm cho món xào thêm hấp dẫn, không cần xào với thịt mà ăn cũng rất ngon.

Thường thường, bánh căn được dùng với nước cá có pha chế gia vị, hoặc mắm nấu với đường cát trắng cho sôi, phi thêm cà chua, dầu ăn, ớt và chanh tươi. Tuy nhiên, hương vị của món ăn này còn phụ thuộc rất nhiều vào các loại rau sống như khế lát, chuối chát non thái mỏng, dưa chuột, rau răm, rau húng, giá luộc, xà lách...

Rắn bông súng, rắn nước được bắt dễ dàng bằng cách đặt dớn, kéo lưới, ủ mô... Loài rắn này khá “hiền lành” ít khi cắn người và không độc. Mùa này, thịt rắn mềm đến tận... xương và rất ngọt.

Để nguyên con cá đem nướng, cho lửa vừa, xoay trở cho cá chín đều, đến khi cá chín dậy mùi thơm, gỡ lớp da dày bỏ đi. Món ăn này dùng bánh tráng kẹp thịt cá với bún, cuốn rau sống và chấm nước đặc biệt - đó là nước mắm nêm chung với khóm xắt nhuyễn.

Có thể nói nấm mối là một món quà đặc biệt mà thiên nhiên ban tặng cho miền quê sông nước Cửu Long. Nhưng nhắc đến “đất nấm” phải kể đến Bến Tre, vùng đất đã sản sinh ra loại nấm dân dã mà đậm đà không kém gì cao lương mỹ vị.

Vị ngọt của cá bốc lên thơm lừng hoà lẫn với mùi đặc trưng của bồn bồn non tươi khiến ngửi cũng cảm thấy ngon. Cá lóc hấp bồn bồn thích hợp với các bữa cơm chính vừa ngon vừa bổ nhờ món bồn bồn thơm ngon, bùi và giòn giòn… lạ miệng.

Bốn thành phần chính của món ăn là cá lóc nướng trui, thịt ba rọi xắt mỏng, mắm thái và tôm đất hoặc sú lột vỏ. Đây cũng là lý do món này có tên gọi “tứ quí”. Bốn loại thực phẩm kể trên vừa gần gũi với người dân Nam bộ vừa hội tụ khá đầy đủ các sản vật của người miền Tây.

Dừa được chế biến thành những món ăn độc đáo: cơm dừa, tép rang dừa, lươn um dừa, gà ác tiềm dừa, ốc bươu nướng tẩm dừa, chuối xiêm xào nước cốt dừa, cua đồng kho sả nước cốt dừa, bắp hầm dừa, cá tra nấu cháo dừa, ếch (nhái) xào dừa, ốc bươu hầm dừa, rắn xào dừa, nấm mối xào lá cách nước cốt dừa.

Lấy đọt sen cuốn chung với bún và cá còn nóng hổi, kèm thêm chút rau thơm như quế, húng, tía tô… thêm khế, dưa leo, chuối chát... chấm với nước mắm me vừa chua cay vừa nồng thắm. So với món bánh tráng cuốn thì đọt sen vượt trội hơn ở vị đăng đắng, ngòn ngọt, mùi đặc trưng thơm, ngon, giòn và lạ miệng.

Tô canh chua sả nghệ thơm lừng, vàng ươm, được điểm thêm vài lát ớt đỏ và màu xanh của rau om xắt nhỏ trông thật bắt mắt. Chỉ mới đưa đũa gắp thử miếng cá mà đã nghe mùi thơm của sả nghệ, vị ngọt của cá biển tươi lan nơi đầu lưỡi.

Mắm nhum là đặc sản rất quý được dùng tiến vua dưới triều Nguyễn, nên dân đảo Phú Quốc có câu dân ca: "Anh than cha mẹ anh nghèo - Ðũa tre yếu ớt chớ quèo mắm nhum".

Lẩu gà nòi ngon phải đạt tiêu chuẩn nước dùng trong, ngọt, vị thịt tự nhiên; sớ thịt gà dai, ngọt, thơm ngon chớ không bở rệu như gà công nghiệp. Bên nồi lẩu những đĩa rau mồng tơi, cải ngọt xanh mướt càng làm món lẩu gà hấp dẫn hơn.

Lấy đũa rút đôi ba sợi bún, miếng trước gắp kèm lát thịt bò tươi chần mềm ngọt, miếng sau cắn thử lát thịt bò ninh hầm thơm mùi hành tây. Húp một thìa nước dùng cay cay, thơm thơm, gắp thêm miếng tiết ...

Thẻ mực tuy cực mà vui! Những chú mực tươi rói mới được đưa lên từ biển mang thẳng vào bếp nhúng giấm, luộc gừng... ngọt phải biết. Nếu có ít rau sống hái từ rừng nguyên sinh trên đảo và vài chục bánh tráng Mỹ Lồng, khách đã thêm một món khoái khẩu.

Gắp một con cá kèo, cắn phần đầu nơi có ruột cá chậm rãi nhai, và chén cơm nóng có chan thêm vài muỗng nước canh kho mẳn vào, “lùa” một hơi, ta sẽ thưởng thức được hương vị đậm đà khó quên của quê hương miệt biển.

Lai lịch của cốm ngò còn khá mờ mịt. Chữ ngò trong cốm chính là do cách trang trí, để vài lá ngò tươi xanh nổi bật lên nền cốm vàng sậm, vừa tạo màu sắc vừa có thêm hương vị cho cốm.

Nếu món bún nước lèo Sóc Trăng được chế biến bằng cách cho nước mắm, nước luộc tép, cá, nước dừa xiêm, nước trong vào nấu sôi cùng với ngải bún, sả cây … thì món bún nước lèo Cà Mau được chế biến có phần khác hẳn.