Hơn hai tiếng đồng hồ đi xe từ Paris, chúng tôi bắt đầu tham quan sông Loire từ Tours, thành phố du lịch nhỏ nằm bên dòng sông, cực kỳ xinh xắn, thanh lịch, được mệnh danh là “Khu vườn của nước Pháp”.

Thành phố nằm bên cạnh dòng sông chảy êm êm, lâu đài, tháp chuông nhà thờ cổ thấp thoáng xen lẫn giữa bạt ngàn cây cối thật yên bình. Tours chính là quê hương của đại văn hào Balzac, tác giả bộ tiểu thuyết Tấn trò đời bất hủ.

Một buổi sáng cuối mùa xuân nước Pháp, ánh mặt trời còn yếu ớt và không khí còn lành lạnh, chúng tôi được một người bạn sống tại Paris lâu năm tình nguyện chở đi tham quan một đoạn sông Loire, con sông dài nhất nước Pháp. Thung lũng sông Loire vốn rất nổi tiếng trong lịch sử cũng như trong du lịch hiện nay với hơn 120 lâu đài cổ nằm dọc theo sông. Ngày xưa, vào thế kỷ 16 – 17, vua chúa, quý tộc nước Pháp xây dựng những lâu đài nguy nga với những khu vườn rộng lớn ở đây để nghỉ dưỡng, săn bắn.

Tours nhỏ bé, quảng trường Plumereau ngay trung tâm cũng nhỏ xíu nhưng vẫn làm du khách mê mẩn với dãy nhà cổ mang kiến trúc quý phái bao quanh. Những nhà cổ này giờ là nhà hàng với nội thất gồm gỗ, gạch và vẫn giữ nguyên cách bài trí cách đây vài thế kỷ, làm đẹp lòng những du khách hoài cổ. Từ khu phố cổ đi bộ vài phút là ra đến sông Loire. Dọc bờ sông là con đường đi bộ trồng nhiều liễu, rất lãng mạn. Vào những ngày nắng đẹp, liễu rủ thướt tha và hoa nở rực rỡ cả khúc sông, khi đó nơi đây sẽ trở thành con đường tình nhân.

Hai công trình kiến trúc lộng lẫy nhất thành phố có lẽ là nhà thờ Saint-Gatien và tòa thị chính. Cả hai đều được xây bằng đá xám trông uy nghiêm và lạnh lẽo, nhưng nghệ thuật điêu khắc đã đạt đến mức tuyệt mỹ, sang trọng, vương giả. Ngoài ra, Tours còn mấy nhà thờ có từ thời Trung cổ (thế kỷ 13), kiến trúc thời này không diêm dúa, cầu kỳ mà có vẻ thần bí.

Cả ngày tham quan nhiều nơi thú vị nhưng tôi thán phục nhất là lâu đài Chambord vương giả được xây dựng bằng đá, vào thế kỷ 15, có tường thành dài 32 km bao quanh, gồm 440 căn phòng, 365 lò sưởi và ống khói, 85 cầu thang. Một trong những điểm độc nhất vô nhị của lâu đài này là thang gác đôi hình xoắn ốc cho phép hai người đi lên hoặc xuống mà không đụng nhau. Bao quanh Chambord là những khu vườn đủ loại kỳ hoa dị thảo. Là nơi ở của vua Louis XIV, lâu đài cũng là một bảo tàng lớn với nhiều bộ sưu tập nghệ thuật vô cùng quý giá, những kiệt tác hội họa và vô số đồ cổ làm du khách có thể mường tượng rõ đời sống của vua chúa nước Pháp ngày xưa. Thú vui săn bắn của hoàng gia qua mấy trăm năm vẫn thể hiện lại sống động với gian phòng trưng bày đầy gạc nai, với những cũi chó săn có thể chứa được 70 con, và những chuồng ngựa sức chứa hàng ngàn tuấn mã.

Chiều xuống chúng tôi rời thung lũng về lại Paris, lên xe ngoái nhìn lại thấy mặt sông Loire lấp loáng như dát bạc. Những chiếc cầu cổ, những kiến trúc cổ nhìn qua màn sương mỏng buổi chiều trông càng mơ màng nhưng lại buồn bã. Cả một thời đại vàng son đã ở lại sau lưng.