18/2 – 444 năm ngày mất của điêu khắc gia vĩ đại Michelangelo : Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni
10/02/2009Pietà
Cũng trong thời gian này, ông tạc bức Pietà (1498-1500) bằng đá hoa cương và bức tượng này hiện vẫn tại vị đúng nơi ông đã đặt tác phẩm – Nhà thờ Thánh Peter – địa hạt Basilica. Đây là một trong những bức tượng nổi tiếng nhất mà ông hoàn thành trước tuổi 25, cũng là tác phẩm duy nhất được ông ký tên lên. Đức Mẹ Mary trẻ trung hiện lên ở tư thế đang ngồi rất nghiêm kính, ôm trong lòng thi thể của Đức Chúa, một đề tài được lấy từ mảng Mỹ thuật vùng Bắc Âu. Thay vì biểu lộ nỗi đau khổ cực độ, Đức Mẹ lại tỏ rõ sự chịu đựng nhẫn nhục và những biểu hiện bên ngoài của Đức Mẹ tới người xem chính là đức nhẫn nhục của bà. Trong tác phẩm này, ông đã thâu tóm thành công những tiến bộ của ngành điêu khắc thế kỷ XV từ các bậc tiền bối như Donatello, trong khi vẫn thổi vào hồn tác phẩm những nét tinh hoa của trào lưu điêu khắc trong thế kỷ XVI của phong trào Phục hưng đỉnh cao.
David
Đỉnh cao trong sự nghiệp sáng tác điêu khắc của Michelangelo là tác phẩm David (4,34 m), bày tại Viện Hàn lâm Florence mà ông đã gia công từ năm 1501 đến 1504, ngay sau khi ông trở lại Florence. Người anh hùng trong truyền thuyết cổ đại này được mô tả trong trạng thái khoả thân, rất uyển chuyển và mềm dẻo, những múi cơ bắp tuyệt đẹp đầy tính đe doạ. David đang nhìn vào một khoảng không mông lung sau khi đã đánh gục người khổng lồ Goliath, kẻ thù bất thình lình của chàng. Khuôn mặt chàng biểu lộ lòng quả cảm và quyết tâm cao độ, khiến người ta phải hãi hùng, e sợ và đây cũng là đặc điểm tiêu biểu của rất nhiều hình tượng sáng tác của Michelangielo, cũng như dấu ấn cá nhân của riêng ông. David – tác phẩm nổi tiếng của ông đã trở thành biểu tượng của thành phố Florence xinh đẹp và hiện nay vẫn được đặt nguyên vị tại Piazza della Signoria, ngay phía trước Cung điện Vecchio, nay là Toà Thị chính Florence. Với bức tượng này, ông đã vượt hẳn lên so với những nghệ sĩ đương thời không những tại Hy Lạp và La Mã, mà còn hơn hẳn các nghệ sĩ hiện đại bằng những kỹ thuật mô tả những đường nét và hồn tác phẩm rất mạnh mẽ và tuyệt đẹp.
Trong tácphẩm Sự phán xử cuối cùng, Thánh Bartholomew đang giơ một con dao và cầm một lớp da, có thể nhận ra đó là phong cách của Michelangelo. Trong thời gian chú tâm cho bức tượng David, Michelangilo vẫn thể hiện khả năng hội hoạ của mình trong sứ mệnh vẽ bức tranh tường "Trận chiến của Cascina" tại Sala dei Cinquecento của Cung điện Vecchio. Tác phẩm này đối diện với tác phẩm "Trận chiến của Anghiari" của danh hoạ Leonardo da Vinci. Nhưng chẳng ai hoàn thành tác phẩm của mình cả, tất cả chỉ dừng tại mức phác thảo với kích cỡ thật. Michelangelo đã phác thảo hàng loạt những hình tượng ở trạng thái khoả thân hay nguyên y, và tất cả những phác thảo này đều được đem vào tác phẩm chính của ông sau này – bức tranh trên vòm nhà nguyện Sistine, tại Vatican.
Khi Michelangielo được chính đức Giáo Hoàng Julius II vời lại Rôma vào năm 1505 để thực hiện hai tác phẩm, mà một trong hai tác phẩm đó là bức tranh vòm đã nói trên, ông thấy đây quả thật là một công việc khó khăn và nguy hiểm. Ông phải làm việc trên một độ cao. Treo mình trên những bậc giàn giáo, ông đã vẽ trong tư thế đó suốt từ năm 1508 đến năm 1512 để tạo ra những bức hoạ đẹp nhất mọi thời đại. Trên khung vòm tại nhà nguyện này, ông tạo ra một hệ thống trang trí vô cùng phức tạp, bao gồm 9 cảnh lấy từ cuốn Chúa sáng tạo ra thế giới ( Kinh Cựu ước ), mà bắt đầu bằng cảnh Chúa phân biệt giữa Ánh sáng và Bóng đêm, cảnh tạo ra Adam, cảnh tạo ra Eve, sự quyến rũ và sa ngã của Adam và Eve, và trận Đại hồng thuỷ. Những bức hoạ này được đặt tại vị trí trung tâm, được bao quanh bởi các hình ảnh về những vị tiên tri, những bà đồng cốt, bệ đá đăng quang, bởi những hình tượng lấy trong Cựu ước, và những hình ảnh về tổ tiên của Chúa.
Để chuẩn bị cho tác phẩm đồ sộ này, ông đã phải nghiên cứu, lập hàng loạt phác thảo, tạo ra các hình tượng hạt nhân cho mỗi mẫu nhân vật. Chính điều đó đã thể hiện khả năng độc nhất vô nhị của ông trong việc nghiên cứu về giải phẫu học cơ thể con người, nghiên cứu các chuyển động của con người, nghiên cứu các hình ảnh huyền bí trong tôn giáo vô cùng kỹ lưỡng. Do vậy, ông đã làm thay đổi về phong cách hội hoạ phương Tây một cách mạnh mẽ.
———————————–
Nhà mồ của Giáo Hoàng Julius II
Trước khi được phân công vẽ tác phẩm trên, ông cũng được giao phó một công trình khác bởi chính đức Giáo Hoàng Julius II, đó là việc thiết kế một công trình tiêu biểu nhất thời đại Thiên chúa giáo – Nhà mồ cho Julius II. Nhà mồ này sẽ đặt tại Nhà thờ thánh Peter – hạt Basilica, và đây lại là một tuyệt phẩm đầy tính thử thánh đối với Michelangielo. Tuyệt phẩm này bao gồm hơn 40 nhóm tượng mà chất liệu phải là đá cẩm thạch xứ Carrara. Tuy nhiên, do nguồn tài chính có hạn, Giáo Hoàng đã yêu cầu ông đem vào nhà mồ của mình một vài bức hoạ Giáo Hoàng ưa thích trong Nhóm tranh vòm nhà nguyện Sistine. Khi tiến hành xây dựng nhà mồ, ông đã tái thiết kế những bức tranh đó với hơi hướng hiện đại nhất. Tuy nhiên, ông cũng hoàn thành một số tác phẩm điêu khắc đẹp nhất đời ông cho khu nhà mồ của Julius, bao gồm tác phẩm Nhà tiên tri Mô-sê (1515) giờ đặt tại Nhà thờ San Pietro tại Vincoli – Rôma. Hình tượng Mose hiện ra với các cơ bắp thon chắc, ngồi trong ánh sáng nhạt, đang giữ chặt cuốn Mười điều răn của Chúa, bộ râu dài chạm sát đôi cánh tay khoẻ mạnh. Mose nhìn mơ hồ vào khoảng không và dường như đang nói chuyện với Chúa.
Hai bức tượng siêu phẩm khác, "Người nô lệ bị giam giữ" và "Người nô lệ chết" (đều hoàn thành trong giai đoạn 1510-1513 và hiện trưng bày tại Louvre – Paris) càng thể hiển rõ nét hơn phương pháp tiếp cận của Michelangielo trong điêu khắc. Ông thể hiện sự cầm tù cho nhân vật của mình bằng các khối đá, và chỉ cần lược bỏ đi những khối đá thừa, thế là tác phẩm đã được hình thành. Ở đây, trái với tác phong sáng tác của mình, Michelangielo đã để tác phẩm trong tình trạng dang dở (non-finito). Có lẽ, ông đã hài lòng với tình trạng này của tác phẩm và muốn dùng sự dang dở đó để truyền đạt tới người xem thân phận khốn khổ của những con người nô lệ.
Theo Wikipedia