Người lao động buộc phải làm thêm giờ chỉ vì lương trả quá thấp, không đủ trang trải cuộc sống, chứ thực sự không ai muốn làm quần quật suốt ngày

Ngày 16-11, Quốc hội (QH) đã thảo luận ở tổ về 2 dự thảo luật sửa đổi là Luật Công đoàn (CĐ) và Bộ Luật Lao động. Vấn đề đình công, tăng giờ làm, chính sách đối với đội ngũ cán bộ CĐ là những nội dung được các đại biểu (ĐB) QH đặc biệt quan tâm.

Đại biểu Quốc hội Đặng Ngọc Tùng: “Tăng thời gian làm việc là đi ngược mong muốn chung của người lao động. Tổ chức Công đoàn phản đối đề xuất này”. Ảnh: NGỌC DUNG

 

Nên lập quỹ đình công

Khẳng định vai trò quan trọng của tổ chức CĐ, ĐB Đặng Ngọc Tùng, Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam (ĐBQH Đồng Nai), đồng tình với quan điểm của dự thảo luật là tại những doanh nghiệp (DN)  chưa có tổ chức CĐ thì CĐ cấp trên trực tiếp cơ sở sẽ đại diện để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người lao động (NLĐ) tại DN đó.

ĐB Trần Thanh Hải, Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ TPHCM (ĐB TPHCM), cho rằng cần có cơ chế để tạo sự yên tâm cho người lao động tham gia BCH CĐ cơ sở tích cực hoạt động. Theo ĐB Trần Thanh Hải, cán bộ CĐ ở cơ sở đa số là bán chuyên trách; một bộ phận lớn ủy viên BCH chưa được ký hợp đồng lao động không xác định thời hạn… Do đó, cần ký hợp đồng lao động có thời gian bằng với thời hạn nhiệm kỳ của BCH CĐ cơ sở. Khi thôi nhiệm vụ CĐ, nếu có yêu cầu thì được DN bố trí trở lại công tác chuyên môn ở vị trí tương đương như cũ…

ĐB Trần Thanh Hải đề nghị nên cho phép thành lập quỹ đình công để có nguồn kinh phí trả tiền lương cho công nhân trong những ngày đình công do BCH CĐ cơ sở tổ chức.

Nhiều ĐBQH thống nhất quan điểm giữ nguyên quy định việc đóng kinh phí CĐ tại tất cả các cơ quan, tổ chức, đơn vị, DN, với mức đóng bằng 2% tổng quỹ tiền lương thực trả cho NLĐ.

Không làm quá 300 giờ/năm

Dự thảo Bộ Luật Lao động giữ nguyên số giờ làm việc 48 giờ/tuần nhưng tăng số giờ làm thêm tối đa lên 360 giờ/năm (quy định hiện hành là 200 giờ/năm, trường hợp đặc biệt không quá 300 giờ). Nội dung này đã không nhận được sự đồng tình của đa số ĐBQH.

Theo giải trình của ban soạn thảo, tăng giờ làm thêm là phù hợp với nguyện vọng của NLĐ.  ĐB Đặng Ngọc Tùng phản bác: “Không lao động nào muốn tăng giờ làm thêm. Họ buộc phải làm thêm chỉ vì lương trả quá thấp, không đủ trang trải cuộc sống, chứ thực sự không ai muốn làm quần quật suốt ngày”. Bằng việc chứng minh 30% công nhân tại TPHCM  bị suy nhược cơ thể do làm việc vất vả, ĐB Đặng Ngọc Tùng nhấn mạnh: “Thời điểm này không giảm thời gian làm việc mà lại  tăng lên là đi ngược với mong muốn chung của NLĐ. Tổ chức CĐ  phản đối với đề xuất này. Theo ĐB Đặng Ngọc Tùng, nếu có tăng thì một tuần chỉ nên khống chế làm 44 giờ, dành chiều thứ bảy để NLĐ nghỉ ngơi phục hồi sức khỏe, có thời gian chăm sóc gia đình, nâng dần mức hưởng thụ đời sống văn hóa tinh thần.

Liên quan đến quy định về giờ làm thêm, ĐB Huỳnh Thành Lập (TPHCM) đề nghị ban soạn thảo giải trình vì sao dự thảo Bộ Luật Lao động chưa quy định thời gian làm việc của công nhân là 40 giờ/tuần như đối với cán bộ công chức, viên chức. “Việc viện dẫn lý lẽ NLĐ không có điều kiện giải trí, muốn làm thêm giờ để có thêm thu nhập là không phù hợp” – ĐB Huỳnh Thành Lập nói.

Rút ngắn thủ tục đình công

Các vụ tranh chấp lao động trong thời gian qua chủ yếu xuất phát từ tiền lương. Do vậy, ĐB Đặng Ngọc Tùng đề nghị QH sửa luật để lương tối thiểu phải bám sát đời sống, điều chỉnh tăng lương phải dựa theo biến động chỉ số giá tiêu dùng hằng năm, không để lương tối thiểu là con số “chết”.

Trước thực tế 17 năm qua không có cuộc đình công nào đúng trình tự, ĐB Trần Thanh Hải đã dành nhiều thời gian góp ý cho vấn đề giải quyết tranh chấp lao động. Theo đó, để giải quyết vấn đề  này, phải thay đổi căn bản nội dung của dự thảo luật, xây dựng quy trình giải quyết tranh chấp lao động tập thể về quyền và lợi ích đan xen nhau. Ngoài ra, quy  định thời gian từ thông báo đình công đến tổ chức đình công cần rút ngắn hơn; cùng với quy trình giải quyết đình công linh động hơn để BCH CĐ cơ sở có nhiều lựa chọn giải pháp đình công ngay hoặc kịp thời thương lượng, hòa giải.

Nhiều ĐBQH cũng không đồng tình ở một nội dung khác của dự thảo  có thể gây bất lợi cho NLĐ là quy định người đình công bất hợp pháp phải bồi thường bằng cách làm thêm giờ. Quy định như trên chẳng khác “phạt nhồi” về tiền lương, tiền thưởng của NLĐ.