Trong vòng tháng qua, giá cá tra nguyên liệu tại ĐBSCL tăng cao. Đây là tín hiệu vui cho người nuôi cá sau gần 3 năm giá bán loại cá da trơn này luôn thấp hoặc bằng giá thành, nhiều người phải treo ao vì liên tục thua lỗ. Tuy nhiên, niềm vui của người nuôi cá không trọn vẹn khi giá tăng nhưng không còn cá để bán.

Tại các vùng nuôi cá tra ở bãi bồi ven sông Tiền, sông Hậu và sông Mang Thít thuộc tỉnh Vĩnh Long hiện nay, rất hiếm tìm ra ao cá vào độ thu hoạch. Nếu như người nuôi nhỏ lẻ hầu hết đã treo ao thì các doanh nghiệp, các hộ nuôi lớn mỗi tháng cũng chỉ thu hoạch một hai ao. Do thiếu cá nguyên liệu như vậy nên trọng lượng bình quân mỗi con chừng 700 gr là đã có ghe đến hỏi mua. Giá cả thì tăng lên từng ngày, hiện đã là 20.000 đồng/kg, trả ngay tiền mặt. Hộ anh Phan Thanh Mai có 14 ao thì chỉ có 8 ao thả cá. Trong đó, 4 ao cá lớn nhất cũng chỉ khoảng 400 gr/con. Vì vậy, sớm lắm thì phải hơn 1 tháng nữa lứa cá này mới vào vụ thu hoạch.

Giá cá tra nguyên liệu hiện đang tăng

Thức ăn là nỗi lo thường trực của người nuôi cá, vì chỉ trong vòng 1 tháng, thức ăn cho cá tra đã qua 2 lần tăng giá, tương đương tăng 500 đồng một kg. Các nguyên liệu sản xuất thức ăn như đậu nành, cám v.v… đều tăng hơn 20% so với trước. Giá thức ăn đã tăng lên trên 9.000 đồng/kg loại 26 đạm. Trước đó, khi giá cá tra duy trì ở mức thấp thì giá thức ăn cũng không giảm. Đến khi thu hoạch, người nuôi bán cá cho nhà máy thì chỉ được nhận tiền sau 2 – 3 tháng, thậm chí có nhà máy nợ người nuôi đến 8 tháng.

Chỉ riêng Liên hiệp HTX thủy sản Vĩnh Long, trong số 115 xã viên thì có đến hơn 60% treo ao. Sản lượng cá không đáp ứng đủ nhu cầu cho các nhà máy chế biến là tất yếu. Nhiều nhà máy chỉ hoạt động cầm chừng từ 5 – 10 ngày/tháng. Khá hơn như Nhà máy Hùng Vương Vĩnh Long thì mỗi tuần cũng chỉ làm 5 ngày (chỉ chạy 1/ 3 công suất thiết kế). Từ thực trạng này, cho thấy, đây là dịp tái cấu trúc lại ngành công nghiệp cá tra theo hướng gắn kết quyền lợi giữa doanh nghiệp và người nuôi cá, mà bước khởi đầu là giá sàn cá tra nguyên liệu và giá sàn xuất khẩu mà Vasep đề xuất vừa qua.

Cả nước hiện có đến hơn 100 doanh nghiệp xuất khẩu cá tra. Kế hoạch năm nay là loài cá da trơn này mang ngoại tệ về cho đất nước khoảng 1,5 tỷ USD. Dẫu vậy, giới chuyên môn cho rằng mục tiêu này khó đạt, vì 9 tháng chỉ mới xuất hơn 474.000 tấn, kim ngạch 1 tỷ USD. Giá cá thế giới đang tăng nhưng không có đủ nguồn nguyên liệu chế biến là nguyên nhân chính làm cho kim ngạch xuất khẩu cá tra năm nay có thể không đạt mục tiêu đề ra.

Quốc Dũng