Ngày 9/10, tại Cần Thơ, Hiệp hội Cá tra Việt Nam đã tổ chức hội thảo tháo gỡ khó khăn trong sản xuất, tiêu thụ cá tra trong thời gian tới.

 

Theo Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam – Chi nhánh Cần Thơ, giá cá tra xuất khẩu giảm liên tiếp từ sau năm 2000 đến nay dẫn đến diện tích nuôi bị giảm hàng trăm hécta. Tỷ lệ số hộ nuôi cá tra bị lỗ ngày càng tăng.

 

 

 

Theo Trường Đại học Cần Thơ, năm 1993 tỷ lệ số hộ nuôi thủy sản bị lỗ là 9,4%; giai đoạn 2002-2005 tỷ lệ trên tăng lên 25%; giai đoạn 2005-2009 là 30% và giai đoạn 2010-2012 lên tới gần 50%. Nguyên nhân chính do tỷ trọng giá trị gia tăng mặt hàng cá tra xuất khẩu mang về quá thấp, chỉ có 0,68%, trong khi đối với tôm xuất khẩu là 27,4%, cá ngừ là 37,7%. Số liệu trên cho thấy chế biến và xuất khẩu cá tra hầu như không có lãi. Năm 2012, chỉ tiêu xuất khẩu cá tra đạt giá trị 2 tỷ USD nhưng chỉ đạt 1,75 tỷ USD. Tám tháng đầu năm nay, giá trị cá tra xuất khẩu chỉ đạt 1,14 tỷ USD.

 

Để giải quyết khó khăn, ông Võ Hùng Dũng, Phó chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Cá tra Việt Nam đề xuất: vùng Đồng bằng sông Cửu Long cần cải thiện chất lượng con giống bằng cách kiểm soát chặt chẽ việc nuôi vỗ cá bố mẹ, quy trình sản xuất giống ở tất cả các cơ sở để bảo đảm tính ổn định về di truyền của loài cá này đồng thời khuyến khích người nuôi mua cá giống có giấy chứng nhận chất lượng giống sạch; quy hoạch các trại sản xuất giống theo khu vực nhằm chủ động cung ứng cá giống cho các vùng nuôi, góp phần giảm chi phí vận chuyển và chủ động kiểm soát được nguồn giống tại chỗ.

Để đạt hiệu quả cao trong quá trình nuôi, cần mở rộng các mô hình nuôi theo kỹ thuật, GAP (thực hành nông nghiệp tốt), ASC (bảo vệ môi trường, xã hội, bảo đảm an sinh động vật và an toàn thực phẩm), MSC CoC (ngư trường bền vững, quản lý và khai thác có trách nhiệm); đồng thời mã số hóa vùng nuôi, tạo cơ sở để các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu thủy sản thực hiện việc ghi xuất xứ sản phẩm trên bao bì và thương hiệu hàng hóa. Trong xuất khẩu, nên xác định thị trường trọng điểm, thị trường mới để đề ra chiến lược kinh doanh phù hợp.

Ông Lê Chí Bình, Phó chủ tịch Hiệp hội Thủy sản tỉnh An Giang nêu kinh nghiệm: thời gian qua Hiệp hội Thủy sản tỉnh An Giang đã phối hợp với ngành ngân hàng cho người nuôi (đã ký kết hợp đồng nuôi cá tra nguyên liệu cho doanh nghiệp) vay tín chấp số tiền tương đương 50% tài sản đã thế chấp để mở rộng vùng nuôi theo tiêu chuẩn quốc tế như SQF 1000, GlobalGAP.

Phía doanh nghiệp cam kết với người nuôi phải thanh toán tiền cho người nuôi đúng hạn thông qua ngân hàng. Nhờ đó, sự liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân chặt chẽ. Hiện các doanh nghiệp chế biến cá tra ở An Giang hầu như đều có vùng nguyên liệu sạch và không bị thiếu nguyên liệu chế biến nhờ liên kết tốt với người nuôi.

Đại diện Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh Đồng Tháp cho biết chỉ tính trong năm 2012, ngành ngân hàng tỉnh Đồng Tháp đã cho 1.472 khách hàng vay 5.765 tỷ đồng để nuôi, chế biến cá tra xuất khẩu, chiếm 90,4% tổng vốn cho vay nuôi thủy sản.

Ông Nguyễn Phương Lam, Trưởng phòng Pháp chế thuộc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam – Chi nhánh Cần Thơ kiến nghị: Hiệp hội cá tra các tỉnh cần gắn với chính quyền địa phương và các trung tâm trọng tài giúp bảo đảm lợi ích của người nuôi; hỗ trợ người nuôi hình thành các nhóm hộ để mở rộng việc liên kết sản xuất và cung ứng nguyên liệu cho doanh nghiệp, qua đó vừa giảm rủi ro trong quá trình nuôi và bán cá tra nguyên liệu đồng thời nâng cao khả năng thương lượng của người nuôi với doanh nghiệp khi xảy ra tranh chấp hợp đồng./.