Giám đốc IMF Dominique Strauss-Kahn

Giám đốc Điều hành Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Dominique Strauss-Kahn đang vận động nhằm biến thể chế tài chính thế giới này thành Ngân hàng Trung ương toàn cầu với số vốn ít nhất 1.000 tỷ đô-la. Nguồn vốn trên chủ yếu sẽ được dành để cấp tín dụng khẩn cấp cho các nước đang phát triển trong trường hợp khủng hoảng kinh tế. Trong khi đó, về cơ bản, IMF đã trở thành một thể chế của Nhóm các nước có nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới G-20.

Đến nay, Nhóm G-20 vẫn không có trụ sở, không có nhân viên và quy chế thành viên. Với tham vọng biến G-20 thành Ban Giám đốc của nền kinh tế toàn cầu, lãnh đạo các nước trong nhóm này cần có IMF để thực hiện sứ mệnh đó.

Vai trò mới của IMF đã được thảo luận tại Hội nghị cấp cao mới đây của Nhóm G-20 ở thành phố Pittsburrgh của Mỹ. Đến Hội nghị cấp cao thường niên của IMF và Ngân hàng Thế giới WB ở Istanbul – Thổ Nhĩ Kỳ hồi đầu tháng, vai trò đó của IMF lại được bổ sung đầy đủ hơn và cũng được các nước ngoài Nhóm G-20 ủng hộ. Bộ trưởng Tài chính nhiều nước công nghiệp phát triển hàng đầu và Ủy ban chính sách của IMF cũng đã khẳng định vai trò mới của IMF tại Hội nghị Istanbul vừa qua. Các nhà phân tích kinh tế thế giới nhận định rằng, những dàn xếp mới về vai trò của IMF là nhằm giải quyết những vấn đề đang nổi lên của cả G-20 và IMF.

Thực tế, có nhiều ý kiến trái chiều về vai trò mới của IMF. Một số đại biểu lo ngại IMF “tham vọng” khi gánh vác nhiệm vụ này trong bối cảnh sự hồi phục kinh tế toàn cầu còn khá yếu ớt và có thể dừng lại do thất nghiệp gia tăng và những căng thẳng nghiêm trọng trong hệ thống tài chính toàn cầu. Trong khi đó, có chuyên gia cho rằng, uy tín của IMF còn chưa vững chắc, vị thế mới sẽ hỗ trợ vai trò của IMF là thể chế cung cấp viện trợ quốc tế duy nhất. Tuy nhiên, ông này bày tỏ lo ngại về khả năng nâng cao uy tín cho IMF khi chưa có các qui định về cho vay cũng như cách thức chuyển giao quyền bỏ phiếu từ các nước phát triển sang các nền kinh tế mới nổi.

Đối với G-20, việc sử dụng bộ máy hiện hành của IMF có thể làm dịu sức ép chính trị từ các nước không phải là thành viên của nhóm. Bộ trưởng Tài chính Ai Cập Butros-Ghali, Chủ tịch Ủy ban chính sách IMF, cho rằng, 165 thành viên của IMF sẽ ủng hộ bộ máy hiện hành của IMF làm việc cho G-20 thông qua các kênh của thể chế tài chính này.

Theo dự kiến, Bộ trưởng Tài chính các nước thành viên G-20 sẽ sớm hoạch định quy chế về vai trò của IMF trong G-20 tại Hội nghị của nhóm vào tháng 11 tới ở Scotland.

Vĩnh Thới