Dân ta có câu “Đói ăn rau mưng rau má, đừng ăn quấy quá mà hại vào thân”. Xuất thân là rau dại, mọc khắp nơi, nay rau má được nhiều nước trồng để làm thuốc.

Càng ngày rau má càng được các nhà khoa học trong và ngoài nước phát hiện thêm nhiều công dụng quý giá.

Theo Đông y: Rau má vị đắng tính hàn. Có công dụng thanh nhiệt, lợi thấp, tiêu thũng, giải độc, lợi sữa.

Dùng chữa rất có hiệu quả các bệnh về mùa hè, tiết tả, lỵ, vàng da do thấp nhiệt, đái khó, đái đỏ, đái ra máu, đi ngoài ra máu, ho ra máu, nôn ra máu, họng viêm, mắt đỏ, dị ứng mẩn ngứa, nhọt độc, lở loét, bỏng…

Kinh nghiệm chữa bệnh bằng rau má

Trúng nắng (trúng thử): Cảm nắng do ở ngoài nắng lâu, bị nhức đầu, chóng mặt, hoa mắt, buồn nôn thường xảy ra vào mùa hè nắng hun đốt. Lấy 1 nắm rau má tươi rửa sạch, giã nhuyễn lấy nước cốt pha loãng, thêm vài hạt muối uống. Hoặc nước cốt rau má hòa nước bột sắn, đường phèn để uống. Bã đắp lên trán và thái dương, lấy khăn buộc lại.

Giải nhiệt chữa rôm sẩy, mẩn ngứa, mụn nhọt... Rau má tươi giã (hoặc xay) lấy nước uống (30-100g) hằng ngày (có người cẩn thận dội qua nước sôi). Có nơi phối hợp rau sam, kinh giới.

Bệnh sởi: Rau má 30-60g, sắc uống. Có thể phối hợp rau rệu…

Tiêu chảy mùa hè (do trúng thử): Rau má 30g, sắc với nước vo gạo uống.

Sốt xuất huyết: Rau má tươi 30-100g, sắc uống, có thể thêm cỏ mực.

Đái ra máu: Rau má và ích mẫu thảo mỗi thứ 1 nắm giã nát lấy nước uống.

Táo bón: Rau má 30g giã nát uống nước, bã đắp lên rốn.

Vàng da do thấp nhiệt: Rau má 30-40g. Đường phèn 30g sắc uống, có thể thêm ít nhân trần…

Áp-xe vú (giai đoạn đầu): Rau má và vỏ quả cau sắc uống. Nếu uống được rượu pha thêm một chút hiệu quả càng cao.

Hành kinh đau bụng đau lưng: Rau má khô tán bột, ngày uống 2 thìa con (thìa cà phê 15g).

Trẻ biếng ăn, còi cọc, đại tiện phân sống: Rễ rau má 1 nắm to rửa sạch để cho thật ráo nước, sao khô, tán bột cho vào cháo hoặc nấu chung với bột gạo thành cháo. Có thể phối hợp bột củ mài.

Giải độc các loại ngộ độc sắn, nấm: Rau má giã lấy nước uống, có thể cho thêm đường phèn.

Làm thuốc bổ trẻ em, người già yếu, mới ốm dậy. Rau má, lá dâu, vừng đen, củ mài lượng bằng nhau, làm hoàn 5g, ngày 2 lần x 1 viên.

– Trà hạ áp: Rau má 16g, lá dâu 12g, rễ nhàu 16g, rễ cỏ tranh 12g, rễ kiến cò 12g, lá tre 12g, làm hoàn hoặc trà uống hằng ngày.

Nghiên cứu thực nghiệm thấy rau má có tác dụng ức chế thần kinh trung ương, chống co thắt cơ trơn (tuần hoàn, hô hấp, tiêu hóa, giảm đau). 

Rau má kích thích quá trình sinh trưởng tế bào da, tăng sinh mạng lưới tuần hoàn của tổ chức liên kết, làm cho vết thương mau lành. Rau má có tác dụng kháng khuẩn rất rõ rệt.

Rau má trong nền văn hóa ẩm thực Việt Nam

Các món rau má tươi sống (chấm tương, nước cá kho) rau má trộn rau sam với giấm, rau má luộc, nấu canh, rau má khô nấu nước uống hằng ngày. Sau đây là một số món ăn đặc hiệu từ rau má:

Món chè rau má để bồi dưỡng sức khỏe thường xuyên.

Chè rau được nấu bằng rau má (cả rễ củ), rau cải trời, rau muống, rau mồng tơi, rau dền, lá cách, lá sâm, đọt nhãn lồng (đọt dây lạc tiên), rau chay lượng bằng nhau có thể cho thêm vài lát gừng. Tổng lượng 500g.

Bắc nồi đun 1 bát nước cho sôi rồi cho rau má vào trước đến khi rau má chín lấy ra 1 ít rồi cho các rau khác vào tiếp, đun cho nhừ, chắt lấy nước ra đổ vào bát nước rau má sẽ được một bát nước đặc thơm nức, có vị ngọt…

Vừa uống nước vừa ăn cả rau. Nên ăn vào buổi sáng, trưa, tránh ăn tối và dùng món này tốt vào mùa khô. Món ăn này có tác dụng phục hồi sức khỏe, chống suy nhược thần kinh, khiến cho tâm trí thoải mái, quên hết mọi ưu phiền… ăn ngon miệng, ngủ ngon giấc, kích thích lao động, sáng mắt, da dẻ hồng hào…

Món ăn rau ghém tập tàng: Có tác dụng tốt cho tiêu hóa, phòng chống tích tụ.

Chú ý về tính mát lạnh của rau má cần tránh lạm dụng khi có thể trạng hư hàn, đang bị đau bụng đi ngoài.

Ông Russ Maslen (Úc) tác giả cuốn "Bệnh thấp khớp và rau má" nói: “Mỗi ngày chỉ cần nhai 2 lá (không hơn không kém) sau một thời gian bệnh sẽ khỏi”. Giải thích lý do của sự nghiêm ngặt của liều dùng này có lương y cho biết vì rau má không độc nhưng hàn!

Theo Sức khỏe Đời sống