Sen không chỉ nâng niu trên mình bông hoa mang vẻ đẹp thanh tao, thuần khiết biểu tượng của văn hóa dân tộc Việt Nam mà hầu hết các bộ phận khác của loài cây thủy sinh này từ hạt, tim, lá, ngó đến củ sen đều là thành phần làm nên những món ngon độc đáo trên khắp các vùng miền.

          Nếu như ở miền Bắc sen chỉ có nhiều vào mùa hè thì ở miền Nam loài cây thủy sinh này có thể bám trên chân đất ruộng cả 3 vụ trong năm. Mùa sen đến không chỉ mang đến nguồn thu nhập kha khá cho bà con nơi đây mà còn cho họ cái đặc quyền được thưởng thức các món ngon từ sen nhiều hơn thảy. Hạt sen, lá sen, tim sen, xem ra thưởng thức món nào cũng dễ chỉ có mỗi ngó sen khi muốn ăn là phải cực thân đi hái cả buổi trời, lại thêm phải chờ tới lúc ruộng sen ăn tàn gương vào độ thu hoạch ngó mới có lộc ăn.

          Ngoài đồng, các anh thanh niên trai tráng hái ngó sen khó chừng nào thì công đoạn làm sạch ngó của chị em phụ nữ trong nhà cũng lâu chừng ấy, bởi có như thế mới loại bỏ sạch chất bùn đen nằm len lỏi trong từng cọng ngó và chừng ấy cũng đủ thời gian cho chú gà giò kịp sạch lông nằm căng mình trong nồi nước luộc đang đỏ lửa.

         Chị Thạch Thị Li Na, xã Tân Mỹ – Trà Ôn: “Như nhà có trồng sen mình tận dụng hái gương bán, nếu mà lâu lâu cảm thấy thèm ăn thì mình hái ngó sen vô làm món ăn gia đình để đỡ tốn mua rau với rau sạch nữa, rau vườn mình trồng hổng có thuốc, rồi mình làm món ăn gia đình, nấu canh chua hoặc xào này kia còn nếu mà có khách thì tận dụng vô làm món gỏi để mình tiếp khách rất là ngon.”

          Món gỏi ngó sen ở quê ngon ở chỗ ngó cọng nào cọng nấy mới tinh vừa hái xong là đem vô nhà chế biến, lại thêm cây nhà lá vườn nên các bà nội trợ tha hồ lựa ngó còn non, cũng nhờ vậy mà lúc nào gỏi trộn xong cũng giòn, ngọt như lẽ tất nhiên. Đặc biệt, người ở quê tuy không đầy đủ bạc tiền nhưng quý ở chỗ mỗi khi có khách thì không bắt vịt, bắt gà cũng chài cá làm cơm, vậy mới nói dù vườn rộng rào thưa nhưng hễ làm gỏi ngó sen là chịu khó bắt cho được con gà thả vườn, có hôm chỉ bắt được chú gà giò nhỏ nhắn nhưng vẫn được châm chế vì chắc thịt lại ngọt xương.

          Dù cho bao tử bạn có đánh trống vồn vã thế nào đi nữa, cũng đừng vội vàng bưng chén cầm đũa lùa cơm một mình mà hãy ngồi vào bàn thưởng thức từ từ món gỏi này cùng người thân, bạn bè bởi nó vừa hun đúc thêm cái không khí gia đình, vừa có thời gian kịp lắng lại nơi đầu lưỡi vị giòn giòn chua chua của ngó sen, vị ngọt của thịt gà và mùi thơm của mớ rau mùi đưa đẩy. Tất cả hòa quyện vào nhau, thay cho lời mời cơm hiếu khách của bà con ở thôn quê, đưa ta một phút xa rời nhịp sống hối hả, tất bật của chốn thành đô để đến với dĩa gỏi gà ngó sen mộc mạc, quê nhà./.

          Bích Chi