Khi đến thăm đất nước Hà Lan, hầu hết du khách quốc tế đều bị quyến rũ bởi vẻ đẹp lãng mạn, dịu dàng, thơ mộng cùng bầu không khí trong lành, đường phố xanh sạch. Cối xay gió là một loại máy được thiết kế để biến năng lượng gió thành các dạng năng lượng khác. Ngày nay, cối xay gió đã trở thành một trong những biểu tượng hấp dẫn du khách của đất nước Hà Lan.
Là một làng cổ được khôi phục lại, nằm ở ngoại ô phía Tây Bắc và cách thủ đô Amsterdam 16 km, làng quê Zaanse Schans hiện lên với những ngôi nhà xinh xắn và những cối xay gió được xây dựng từ thế kỷ XVII, XVIII. Nơi đây vẫn còn lưu giữ một số nghề truyền thống của Hà Lan như nuôi bò sữa, chế biến phô mai, làm guốc gỗ… Và cối xay gió và phô mai đã trở thành niềm tự hào của làng Zaanse Schans.
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Cối xay gió đã trở thành một trong những biểu tượng hấp dẫn du khách của đất nước Hà La |
Cối xay gió là một loại máy được thiết kế để biến năng lượng gió thành các dạng năng lượng khác. Ngày nay, cối xay gió đã trở thành một trong những biểu tượng hấp dẫn du khách của đất nước Hà Lan.
Ở các nước Châu Âu nói chung và Hà Lan nói riêng, ban đầu người ta dùng cối xay gió để xay bột nhưng về sau, chúng được dùng để bơm nước, phát điện.
![]() |
![]() |
Guồng máy hoạt động bên trong của chiếc cối xay gió |
Cối xay gió được người Hồi giáo phát minh vào năm 634, dùng để xay ngô và bơm nước. Vào mùa khô, cối chỉ có một nguồn sức đẩy duy nhất là gió. Nhưng khi chiếc cối xay gió được người Hà Lan mang về nước, họ đã biết tận dụng chiếc cối trong việc chế biến phô mai. Và người Hà Lan đã sản xuất ra 2 loại phô mai nổi tiếng là phô mai Edam và Gouda.
Cối xay gió đã hỗ trợ người Hà Lan rất nhiều trong quá trình làm phô mai, nhất là giai đoạn khuấy sữa. Những khối phô mai đông đặc, thơm ngọt và béo được làm theo công nghệ truyền thống Hà Lan đã nổi tiếng khắp trong và ngoài nước.
![]() |
![]() |
Phô mai Edam |
Người thợ cần khoảng từ 3 – 4 ngày để hoàn thành một khối phô mai. Đó là quãng thời cần thiết để sữa bò tươi đông đặc hoàn toàn thành phô mai. Các loại phô mai được bày bán trên thị trường được làm từ khoảng 3 – 4 ngày đến 1 – 2 tháng sẽ được gọi là phô mai baby hay phô mai trẻ con.
Ngoài ra, loại phô mai được ủ từ 6 tháng trở lên mới được gọi là phô mai adult, có nghĩa là phô mai trưởng thành. Những loại ủ trên 2 năm sẽ được gọi là phô mai old, có nghĩa là phô mai già. Ở đây có cả loại phô mai bà nội 3 năm tuổi và phô mai ông nội 4 năm tuổi. Thời gian ủ càng lâu thì hương vị phô mai càng đậm đặc.
![]() |
![]() |
Phô mai Gouda |
Ngày nay, ở làng Zaanse Schans vẫn còn xưởng đóng guốc gỗ, giầy gỗ để phục vụ du khách mua về làm quà lưu niệm. Đây cũng là một trong những ngành nghề truyền thống đặc trưng nổi tiếng thế giới của đất nước Hà Lan.
Không chỉ là biểu tượng của đất nước Hà Lan mà cối xay gió đã từng ảnh hưởng đến vận mệnh của cả châu Âu. Từ khi được du nhập đến châu Âu và được một số nước sử dụng rộng rãi, cối xay gió đã thúc đẩy tốc độ phát triển của châu Âu nhanh gấp 100 lần so với trước. Vào thế kỷ XVII, người Tây Ban Nha đã sử dụng những chiếc tàu lớn có thiết kế cánh quạt như cối xay gió để vượt đại dương.
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Giày gỗ, guốc gỗ là món quà lưu niệm được du khách ưa chuộng khi đến với Hà Lan |
Thời kỳ đó, người Hà Lan cũng vận dụng cơ chế hoạt động của cối xay gió để làm nên những đoàn thuyền thương mại hùng mạnh. Nhờ vây, người Hà Lan đã bắt đầu bước vào các cuộc hành trình thu mua những sản vật quý báu, tinh hoa của nhân loại mang về nước mình. Đó là thời kỳ đầu đánh dấu sự phát triển rực rỡ của Hà Lan cho mấy trăm năm sau. Ngày nay, thủ đô Amsterdam là nơi còn lưu giữ rất nhiều hiện vật quý báu ghi dấu một thời kỳ lịch sử ấy.
Gia Nữ