Không gì là phí phạm khi thể thao có ý nghĩa vô cùng đặc biệt đối với người dân Trung Quốc, là một phần tất yếu trong cuộc sống hàng ngày của họ.

Olympic được mong đợi từ lâu, cuối cùng cũng đến với người Trung Quốc. Các vận động viên quyết tâm giành lấy những thứ hạng cao nhất trong các cuộc so tài. Thời gian tổ chức một trong những sự kiện thể thao lớn nhất hành tinh đang gần kề, và các kỹ sư chỉ mới hoàn thành nền móng cho sân vận động khổng lồ. Công việc phải được tiến hành khẩn trương cho kịp tiến độ. Người ta cần một lượng lớn thép chất lượng hoàn hảo để làm bộ khung sân vận động. Tổng lượng sắt cần để xây dựng sân vận động tổ chim lên đến khoảng 70.000 tấn.

Con số này đủ để chế tạo 2 chiếc hàng không mẫu hạm. Các chuyên gia thép biết rằng số lượng và chất lượng thép cần là chiếc chìa khóa mở cánh cửa thành công.

Thiết kế ở cấu trúc sân vận động tổ chim cho thấy thép thường không thể nào đáp ứng được nhu cầu đặt ra, vì đây là cấu trúc phức tạp và có quy mô lớn. Và nó sẽ chịu đựng các lực không theo quy luật tác động. “Sân vận động cần đứng vững trước lực kéo mạnh theo phương nằm ngang, và cũng như bao công trình khác, nó cũng cần đứng vững trước lực kéo mạnh theo phương thẳng đứng. SVĐ có hình dáng uốn cong, và lực kéo tồn tại giữa các bộ phận khác nhau trong kiến trúc tổng thể.”

Yếu tố này sẽ đặt một sức căng khủng khiếp lên các thanh xà ở điểm xa nhất tính từ các cột hỗ trợ. Nếu sử dụng thép thông thường, cấu trúc sẽ không ổn định và thậm chí có nguy cơ đổ sập. Thêm vào đó, các kiến trúc sư cũng không muốn lắp đặt thêm bất cứ cột phụ nào do chúng có thể làm cản trở tầm nhìn của khán giả. Thép thông thường không phải là sự lựa chọn khôn ngoan ở đây. Người ta cần phát triển loại thép với chất lượng đủ đáp ứng nhu cầu đặt ra. Phải mất 3 tháng mới làm được điều đó, và cuối cùng, hợp kim thích hợp đã ra đời.

Tập đoàn Baosteel đã sản xuất được thép chuyên dùng để xây dựng sân vận động tổ chim. Sản phẩm chứa rất ít các nguyên tố độc hại mà chúng ta thường thấy trong hợp kim như phosphat hay lưu huỳnh. Đây là loại thép tinh túy nhất từng được sản xuất ở Trung Quốc với những đặc tính vô cùng đặc biệt, nó có thể chịu được các chấn động địa chất và dễ dàng trong quá trình thi công.

Baosteel đã đầu tư cả thời gian và tiền bạc, và đã thành công khi phát triển được nguyên liệu thô hoàn hảo cho công việc còn đang dang dở phía trước. Tuy nhiên, trước khi bắt tay vào công đoạn tiếp theo, trục trặc lại nảy sinh. Nhu cầu cao về thép trên khắp Trung Quốc và trên thị trường thế giới đã gây ra những tác động khó kiểm soát. “Giá thép trên thị trường tăng cao cùng với giá của khoáng vật, sự phát triển cơ sở hạ tầng bùng nổ ở Trung Quốc trong những năm gần đây và nhu cầu về thép không ngừng gia tăng. Điều này có thể giáng một đòn nặng nề vào dự án sân vận động tổ chim. Chi phí xây dựng lên cao ngất ngưỡng buộc phải thay đổi thiết kế ban đầu.”

Chính quyền Trung Quốc không thể từ bỏ Olympic. Nhưng họ lo ngại trước sự leo thang chi phí ở các dự án. Tháng 7 năm 2004, tất cả công trình xây dựng phục vụ thế vận hội bị đình chỉ để xem xét lại. Đối với các kiến trúc sư và các kỹ sư, đây là cơn ác mộng. Nếu kinh phí bị thu hẹp, thiết kế của họ có thể không triển khai được, hoặc bị thay đổi một cách đáng kể. Một số chuyên gia đề xuất rằng nên chuyển sân vận động thành hình vuông hoặc loại bỏ hoàn toàn phần ngoài chỉ để lại khu vực dành cho khán giả.

Tháng giêng năm 2005, chính quyền Bắc Kinh đã ra quyết định sau cùng. “Lượng thép đổ vào công trình xây dựng sân vận động bị thu hẹp lại. Phần mái che di động bên trên bị loại bỏ như là một phần trong các biện pháp tiết kiệm chi phí. Do đó, thiết kế phải điều chỉnh lại.”

Đây được xem là cuộc bỏ phiếu tín nhiệm dành cho Herzog và De Meuron. Khi phần mái che di động bên trên không còn nữa, họ đành quay lại với bản vẽ.

Chỉ tính riêng việc loại bỏ mái che cũng đã giúp tiết kiệm khoảng 15.000 tấn thép – một con số không tồi trong bối cảnh thép đang ngày càng thiếu hụt. Những thay đổi sẽ giảm đến 50 triệu đôla Mỹ chi phí xây dựng. Ngoài ra còn có một thuận lợi khác. Khi mái che biến mất, người ta sẽ tự do thiết kế mái che mở ở giữa sân vận động. Giờ đây, sân vận động trở nên nhẹ hơn và thoáng đãng hơn, cải thiện tầm nhìn cho khán giả trên sân. Nhưng sự trì hoãn trên đã để 6 tháng quý giá trôi đi trong tiếc nuối. Không cách nào có thể hoàn tất công việc theo thời hạn chót đặt ra trước đó là tháng 12 năm 2006 mà thay vào đ&
oacute; là đầu năm 2008 – thời điểm sát nút với lễ khai mạc Olympic.

Tập đoàn Baosteel đã sản xuất được thép chuyên dùng để xây dựng sân vận động tổ chim

Mái che đã được tháo bỏ, sân vận động trở nên nhẹ hơn

Sân vận động tổ chim (2) Sân vận động tổ chim (1)