Công nguyên năm 312, đội quân của Đại đế Constantine chinh chiến đến đâu thắng lợi đến đó, thậm chí có những trận không cần đánh cũng thắng. Ngày khải hoàn trở về, Đại đế Constantine cho rằng Chúa trời đã giúp La Mã mở rộng bờ cõi. Cũng chính vì thế mà ông tuyên bố tự do tôn giáo. Bản thân Đại đế cũng trở thành một tín đồ của Cơ đốc giáo.

Đến với đất nước Italia (1)

Cổng Khải hoàn môn Constantine được xây dựng vào năm 313 để kỷ niệm những trận thắng của đức vua. Cổng cao 21 mét, rộng 25,7 mét, gồm 8 trụ đá to làm trụ chống đỡ. Hiện Khải hoàn môn Constantine là 1 trong 3 cổng khải hoàn môn được bảo tồn tốt nhất. Trong giới kiến trúc, công trình này luôn được đem ra thảo luận, không chỉ vì tính nghệ thuật mà có cả những giá trị ý nghĩa liên quan đến nó.

Khải hoàn môn Constantine khi còn là một phế tích

Khải hoàn môn Constantine khi đã được trùng tu

Tương truyền vào năm 352, có 2 người phụ nữ quý tộc không sinh được con, trong giấc mơ họ đã gặp được vị thần báo mộng nên dựng thánh đường và dùng tài sản làm việc thiện thì ước nguyện mới thành. Và họ đã làm như những gì thấy được trong giấc mộng. Vào tháng 8 năm đó, thánh đường Đức mẹ Maria được khởi công xây dựng.

Một chiến binh La Mã cổ xưa (ảnh minh họa)

Thánh đường rất rộng lớn và được kết hợp bởi nhiều lối kiến trúc. Qua thời gian, thánh đường xuống cấp và cũng nhiều lần được trùng tu. Năm 1745, một đợt trùng tu lớn được tiến hành nhằm bảo vệ những tác phẩm nghệ thuật phía trước thánh đường. Cũng kể từ đó, kiến trúc của thánh đường càng trở nên phong phú và đa dạng. Ngày 5/8 hàng năm, thánh đường Đức mẹ Maria đều tổ chức lễ hội kỷ niệm mùa tuyết rơi. Những hoa hồng trắng được thả rơi từ trên đỉnh thánh đường nhằm tái hiện lại cảnh tượng tuyết rơi trong mùa đông năm ấy.

Một thời đại nhiều khi cũng giống như một đời người, cũng phải trải qua giai đoạn hình thành và phát triển, hưng thịnh và suy vong. Sau mấy trăm năm phát triển, Đế chế La Mã đã dần suy yếu. Sự hưng thịnh của La Mã đều nhờ vào kỳ công của các chiến sĩ và thần dân, nhưng do chiến tranh liên miên đã làm hao tổn về người và của. Nhân dân phải nộp nhiều loại sưu thuế dẫn đến cuộc sống ngày càng cơ cực và lầm than…Những điều đó đã làm cho một đế quốc hùng mạnh ngày càng suy yếu. Điều đó đã tạo nên cơ hội để các bộ lạc, các quốc gia lân cận có lớn mạnh và uy hiếp lại La Mã.

Năm 337, Đại đế Constatine qua đời. Hai người con trai của ông đã chia đất nước thành hai vùng Đông – Tây để cai quản. Lịch sử gọi đây là thời kỳ Đông – Tây La Mã. Đến thế kỷ thứ V, dân số Tây La Mã giảm sút, ruộng nương hoang vu, thành quách tiêu điều, nhiều lần bị ngoại tộc xâm hại và cho đến năm 476, Tây La Mã chính thức bị diệt vong. Đông La Mã duy trì được đến năm 1453. Một đế quốc hùng mạnh cũng không tránh khỏi sự an bày của số phận.

Thế kỷ XXI, thành phố Rome kế thừa những thành tựu của La Mã cổ đại, vừa đóng vai trò là thủ đô mà cũng là hình tượng mới của Italia. Trong lòng thành phố hiện có rất nhiều những công trình mới xen lẫn những công trình cổ đại ngàn năm tạo cho Rome một nét hiện đại mà vẫn không đánh mất nét duyên dáng, cổ xưa.