Ung thư thận có tỷ lệ mắc đứng thứ 3 trong các bệnh ung thư hệ tiết niệu. Bệnh có xu hướng tăng và có tỷ lệ tử vong khá cao nếu phát hiện muộn.

Ngày 28/5, BVĐK Tâm Anh phối hợp với Đài Truyền hình Vĩnh Long tổ chức chương trình tư vấn về chủ đề “Phác đồ mới, Điều trị hiệu quả U thận, K thận”. Chương trình có sự tham gia của các chuyên gia hệ thống BVĐK Tâm Anh: TTƯT.PGS.TS Vũ Lê Chuyên, Giám đốc Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, BVĐK Tâm Anh TP.HCM; PGS.TS.BS.CKII Trần Văn Hinh, Trưởng khoa Tiết niệu – Nam học, BVĐK Tâm Anh Hà Nội; TS.BS Vũ Hữu Khiêm, Trưởng khoa Ung bướu, BVĐK Tâm Anh Hà Nội.

Ung thư thận là một trong 3 bệnh lý ung thư tiết niệu phổ biến nhất hiện nay. Bệnh thường gặp trong lứa tuổi từ 50 – 70 tuổi, tỷ lệ mắc ở nam gấp 2-3 lần nữ. TTƯT.PGS.TS Vũ Lê Chuyên, Giám đốc TT Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, BVĐK Tâm Anh TPHCM cho biết: “Thói quen của nhiều đàn ông như hút thuốc lá, rượu bia là một trong những nguyên nhân trực tiếp kích thích ung thư tế bào thận phát triển. Ngoài ra nguyên nhân khác đến từ một số bệnh lý thường gặp ở nam giới hơn nữ giới là mỡ máu, béo phì, làm việc quá sức, môi trường làm việc độc hại…”

PGS.TS.BSCKII Trần Văn Hinh, Trưởng khoa Tiết niệu – Nam học, BVĐK Tâm Anh Hà Nội cho biết: “Trong những bệnh lý của u thận thì ung thư tế bào biểu mô ống thận là bệnh hay gặp nhất. Nang thận (khối u trong thận không phải dạng đặc) có 2 loại là bệnh thận đa nang thường có tích chất di truyền giữa các thế hệ theo kiểu gen lặn; thứ hai là nang đơn thận thường do một ống thận bị tắc lại phình ra”.

PGS Hinh chia sẻ về các phương pháp điều trị ung thư thận hiệu quả. Ảnh: BVĐK Tâm Anh

PGS Hinh cho biết thêm, đối với từng trường hợp cụ thể, thông qua các yếu tố như: u lành hay ung thư, giai đoạn của bệnh, kích thước và vị trí khối u… các bác sĩ sẽ hội chẩn để lựa chọn các phương pháp đơn giản và ít xâm lấn nhất, giúp điều trị hiệu quả và bảo tồn thận tối ưu cho người bệnh. Đối với những u lành tính như u xơ cơ mạch, phương pháp đơn giản nhất là nút mạch để hạn chế phần xơ cơ mạch ở thận tăng kích thước, nguy cơ gây vỡ. Trường hợp ung thư cần phải can thiệp sớm để khối u không phát triển, xâm lấn và di căn sang các tạng khác. Đối với ung thư thận mà khối u nhỏ dưới 3-4cm, khu trú ở một cực của thận chưa di căn thì có thể áp dụng phương pháp nội soi cắt u hay cắt bán phần thận, vẫn giữ phần thận còn lại. Ở trường hợp phức tạp hơn, khối u nằm ở phần giữa của thận, gần cuống thận thì bác sẽ can thiệp mổ mở. Với những trường hợp u lớn xâm lấn chiếm quá nửa thận, bác sĩ buộc phải cắt toàn bộ thận, đồng thời thực hiện phẫu thuật triệt căn nạo vét tổ chức hạch ở rốn thận. Đối với ung thư thận có huyết khối ở tĩnh mạch thận hay tĩnh mạch chủ, lúc này bác sĩ tiết niệu kết hợp với phẫu thuật viên mạch máu cắt thận và có thể cả tuyến thượng thận (nếu ung thư đã xâm lấn vào tuyến thượng thận), đồng thời thực hiện mở tích mạch để lấy huyết khối nhằm loại bỏ hoàn toàn tổn thương.

Ung thư thận thường không có triệu chứng ở giai đoạn đầu. Khi vào giai đoạn tiến triển, người bệnh có thể có một số biểu hiện như tiểu ra máu, đau thắt lưng, mệt mỏi, sút cân. TS.BS Vũ Hữu Khiêm, Trưởng khoa Ung bướu, BVĐK Tâm Anh Hà Nội nhấn mạnh: “Việc phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm có ý nghĩa rất quan trọng trong hiệu quả điều trị. Lúc này, bệnh nhân chỉ cần can thiệp triệt căn để bảo tồn thận, tỷ lệ khỏi bệnh đạt trên 90%. Còn khi phát hiện bệnh đã ở giai đoạn muộn với triệu chứng lâm sàng rõ ràng thì điều trị phức tạp, khó khăn, tốn kém với tỷ lệ sống sau 5 năm chỉ 10-15%”.

TS Khiêm nhấn mạnh tầm soát phát hiện ung thư thận sớm tăng hiệu quả điều trị thành công. Ảnh: BVĐK Tâm Anh

Hiện nay, tỷ lệ ung thư thận kích thước nhỏ được phát hiện ngày càng tăng. Theo Hiệp hội Ung thư Canada, tỷ lệ phát hiện tình cờ u thận tăng 2,3% mỗi năm. Tại Việt Nam, theo một nghiên cứu đăng trên tạp chí Y học TP.HCM năm 2015, tỷ lệ khối u thận được phát hiện tình cờ bằng siêu âm chiếm 14,4%. Tại BVĐK Tâm Anh Hà Nội, số ca ung thư thận giai đoạn sớm được phát hiện năm 2023 tăng 20% so với năm 2022. TS Khiêm lý giải một phần vì người dân đã có ý thức hơn trong việc khám sức khỏe định kỳ tầm soát ung thư. Mặt khác, các phương tiện chẩn đoán hình ảnh hiện đại, đặc biệt là máy chụp cắt lớp vi tính đa dãy thế hệ mới giúp bác sĩ quan sát được khối u ở cấp độ milimet.

Tại BVĐK Tâm Anh, các bác sĩ có thể phát hiện u thận, u tuyến thượng thận, nang thận hay ung thư thận và đánh giá tính chất, giai đoạn của bệnh bằng các tiến bộ trong chẩn đoán như: xét nghiệm nước tiểu, cắt lớp vi tính ổ bụng, sinh thiết thận hoặc chọc tế bào, chụp cộng hưởng từ, X-quang phổi hoặc xạ hình xương để phát hiện bệnh di căn… Tùy tình trạng và sức khỏe người bệnh, trước khi lựa chọn phương pháp điều trị cụ thể, các bác sĩ thuộc Hội đồng Ung thư đa chuyên khoa sẽ cùng tham gia hội chẩn để đưa ra phác đồ điều trị tối ưu nhất, bảo tồn thận tốt nhất có thể cho bệnh nhân. Hội đồng Ung thư đa chuyên khoa BVĐK Tâm Anh gồm rất nhiều giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ y học ở các lĩnh vực khác nhau như ngoại thận tiết niệu, nội thận tiết niệu, giải phẫu bệnh, chẩn đoán hình ảnh, ung bướu…

 Ly Nguyễn