Ngoài di truyền, đột biến gene, bệnh lý, có nhiều nguyên nhân không ngờ khiến nam giới vô sinh như thói quen để laptop trên đùi, xông hơi, mặc quần chật, thường xuyên đứng bếp tiếp xúc với nhiệt độ cao, lạm dụng rượu bia, thuốc lá…

 Đó là chia sẻ của ThS.BS Dương Quang Huy, Trưởng đơn vị Nam học, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM và các cộng sự gồm bác sĩ Lê Xuân Nguyên, bác sĩ Ngô Đình Triệu Vỹ trong chương trình tư vấn trực tuyến “Những lý do không ngờ gây vô sinh ở nam giới”, phát sóng 20h tối 29/5 vừa qua.

Các bác sĩ trong chương trình

ThS.BS Dương Quang Huy cho biết, trước đây khi một cặp vợ chồng hiếm muộn, người ta thường nghĩ nguyên nhân đến từ người vợ, tuy nhiên trên thực tế, tỷ lệ hiếm muộn ở nam và nữ giới đều tương đương, khoảng 40%, 10% nguyên nhân đến từ cả hai phía và 10% còn lại chưa rõ nguyên nhân.

Nam giới vô sinh được chia làm hai nhóm, gồm vô sinh nguyên phát (chưa từng có con) và vô sinh thứ phát (đã từng có con). Nam giới vô sinh có thể do rất nhiều nguyên nhân như di truyền, đột biến gene, bất thường nhiễm sắc thể, bệnh lý giãn tĩnh mạch thừng tinh, biến chứng của bệnh quai bị, các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục… Đặc biệt nhiều nguyên nhân từ lối sống thiếu khoa học cũng có thể khiến nam giới vô sinh, điển hình như làm việc trong môi trường tiếp xúc lâu dài với hóa chất độc hại hoặc nhiệt độ cao, hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia và các chất kích thích, thói quen mặc quần chật, xông hơi, để laptop trên đùi, vận động quá độ thiếu khoa học dẫn đến chấn thương ở vùng kín… Nguyên nhân vô sinh có thể do một hoặc chồng chéo nhiều yếu tố.

IVF Tâm Anh TP.HCM có lợi thế điều trị song song và toàn diện vô sinh nữ và vô sinh nam cùng một nơi. Khi vợ chồng hiếm muộn đến khám, các bác sĩ khảo sát kỹ để tìm nguyên nhân. Nam giới được thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ, chỉ định các kỹ thuật khác nếu cần thiết như xét nghiệm di truyền, xét nghiệm nhiễm sắc thể. Với trường hợp không có tinh trùng trong tinh dịch, nam giới sẽ được chỉ định tầm soát nguyên nhân từ trục hạ đồi tuyến yên nhằm phát hiện các bất thường như u tuyến yên gây ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh.

Tùy tình trạng của người bệnh, các bác sĩ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp. Các kỹ thuật hiện đại điển hình như vi phẫu tích mô tìm tinh trùng micro-TESE, với hệ thống kính vi phẫu độ phóng đại gấp 30 lần giúp tăng cơ hội tìm thấy tinh trùng, giúp nam giới vô tinh có con chính chủ. Nam giới vô sinh do nhiều yếu tố chồng chéo, hoặc tình trạng u tuyến yên… sẽ được phối hợp điều trị nhiều chuyên khoa giúp điều trị toàn diện, giảm thời gian mong con và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

ThS.BS Dương Quang Huy tại chương trình

Thời gian vừa qua, bác sĩ Ngô Đình Triệu Vỹ tiếp nhận khám và điều trị cho không ít nam giới vô sinh. Một trong những trường hợp đặc biệt là anh Quang, 33 tuổi nhưng không dậy thì, chỉ cao 1.5 m, thân hình nhỏ, gương mặt như học sinh tiểu học, không mọc râu và phát triển cơ bắp, kích thước tinh hoàn nhỏ chỉ 3-4 ml (kích thước trung bình khoảng 12-15 ml), dương vật nhỏ, xét nghiệm các nội tiết sinh dục đều rất thấp.

Vợ chồng anh mong con 3 năm, từng điều trị thất bại tại một bệnh viện trước đó. Tại IVF Tâm Anh TP.HCM, anh Quang được khảo sát toàn diện chức năng nội tiết về tuyến giáp, hormone tăng trưởng chiều cao Growth (GH), kiểm tra cortisol (hormone ở vỏ thượng thận), kết quả mọi chỉ số rất thấp, được chẩn đoán suy toàn bộ tuyến yên. Kết quả chụp MRI ghi nhận anh có khối u vùng sọ hầu khoảng 2cm xâm lấn, ảnh hưởng lên toàn bộ tuyến yên, là căn nguyên gây chèn ép mô, thiếu hụt tuyến yên, thiếu hụt toàn bộ hormone tăng trưởng chiều cao và sinh dục…

Bác sĩ ba chuyên khoa phối hợp để điều trị toàn diện cho anh Quang. Bác sĩ khoa Ngoại Thần kinh phẫu thuật loại bỏ hoàn toàn khối u, sinh thiết giải phẫu bệnh kết quả lành tính. Bác sĩ khoa Nội tiết điều trị bổ sung các hormone tuyến giáp và cortisol. Bác sĩ Vỹ điều trị lại liệu pháp bổ sung gonadotropin cho người bệnh.

Sau hai năm, anh Quang đáp ứng khá tốt với các liệu pháp, dần phát triển cơ bắp, có biểu hiện dậy thì, tinh hoàn tăng kích thước, phát triển lông vùng kín, cương sinh lý thường xuyên hơn. Cuối tháng 4/2024, xét nghiệm tinh dịch đồ của anh bắt đầu có những tinh trùng đầu tiên. Anh Quang đang duy trì điều trị, dự kiến vài tháng tới thu mẫu tinh trùng để thụ tinh ống nghiệm.

“Nhiều nam giới không có tinh trùng do đột biến gene, bất thường nhiễm sắc thể, mắc các hội chứng hiếm gặp đã có con “chính chủ” mà không phải xin tinh trùng”, bác sĩ Vỹ chia sẻ.

Bác sĩ Ngô Đình Triệu Vỹ tại chương trình

Theo bác sĩ Lê Xuân Nguyên, trước đây nam giới vô sinh do không có tinh trùng thường đối mặt với nguy cơ xin tinh trùng để thụ tinh ống nghiệm. Hiện nay nhiều kỹ thuật hiện đại trong tìm kiếm và trữ đông tinh trùng giúp nam giới tăng cơ hội có con “chính chủ”. Kỹ thuật trữ đông tinh trùng số lượng ít mang ý nghĩa đặc biệt, chắt chiu cơ hội có con cho bệnh nhân.

Thông thường, nam giới có khả năng sinh sản bình thường có thể có đến 39 triệu tinh binh trong mỗi lần xuất tinh. Với nam giới vô tinh, khi được chỉ định vi phẫu micro-TESE tìm tinh trùng, số lượng tinh binh tìm thấy chỉ khoảng vài chục tinh binh thậm chỉ một vài tinh binh hiếm hoi. Để tối ưu hóa khả năng có con cho người bệnh, tinh trùng tươi có thể được thụ tinh cùng trứng ngay sau khi tìm thấy. Bên trong phòng lab ISO 5 hiện đại, chuyên viên phôi học thực hiện kỹ thuật tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI), phôi được nuôi cấy trong hệ thống tủ nuôi cấy tối ưu về nhiệt độ, độ ẩm, độ pH giúp chất lượng phôi tốt nhất. Các kỹ thuật sàng lọc phôi tiền làm tổ có thể được chỉ định với một số trường hợp để lựa chọn được phôi không mang bất thường di truyền chuyển vào tử cung giúp vợ chồng sớm có con khỏe mạnh.

Bác sĩ Lê Xuân Nguyên tại chương trình

Tại IVF Tâm Anh TP.HCM còn tiếp nhận và điều trị cho nhiều nam giới độc thân. Kỹ thuật trữ tinh trùng số lượng ít giúp nam giới chưa kết hôn được bảo tồn khả năng sinh sản kịp thời.

 Hoài Thương