Tuyên truyền viên đồng đẳng phát tài liệu về HIV/AIDS tại cộng đồng. Ảnh minh họa |
Anh Đặng Minh Dũng, cộng tác viên phòng chống HIV/AIDS xã, cho biết : Giữa năm 2008, anh được đi tập huấn các kiến thức cơ bản về HIV/AIDS. Sau đó, anh bắt tay vào cuộc. Công việc của anh là đi tiếp cận nhóm người nghiện ma túy để vận động họ sử dụng bơm kim tiêm sạch và dùng bao cao su đúng cách để phòng lây nhiễm HIV/AIDS. Đối với người dân tại cộng đồng, bằng những kiến thức tiếp thu được về HIV/AIDS, anh cũng tìm đến các quán xá để nói chuyện và phát tờ rơi tuyên truyền cho khách để họ biết cách phòng tránh… Trước đây, anh là một chiến sĩ trẻ, tham gia Đội Bảo vệ Quân y thành phố Vĩnh Long năm 14 tuổi. Sau giải phóng, anh làm y tá tại Phòng Y tế thị xã. Năm 1978, anh tình nguyện lên đường làm nghĩa vụ quốc tế trên đất bạn Campuchia. Khi hoàn thành nghĩa vụ trên đất bạn, anh trở về nước, làm công nhân rồi trở thành kép hát của Đoàn Văn công Cửu Long với nghệ danh Khánh Minh, đi lưu diễn nhiều nơi trong ngoài tỉnh. Hiện nay, anh là Phó Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Thành Lợi, vừa phụ trách y tế ở ấp, vừa là cộng tác viên phòng chống HIV/AIDS xã. Người dân địa phương từ trẻ em đến người già đều biết đến anh. Anh vui vẻ, hoạt bát, nhiệt tình và có trách nhiệm trong công tác phòng chống AIDS. Đồng nghiệp quen gọi anh là “con người của công việc”, bởi lúc nào anh cũng tất bật, đảm nhận cùng lúc nhiều vai trò nhưng luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Tuy là một kép hát xa rời sân khấu đã lâu, nhưng anh rất nhiệt tình, năng nổ trong sáng tác. Ngoài việc góp phần soạn nhạc, viết bài ca tuyên truyền, cổ động, tham gia các đợt hội diễn, hội thi về phòng chống HIV/AIDS, anh còn từng đề xuất và thực hiện nhiều phong trào ý nghĩa như : tổ chức khám bệnh từ thiện cho bà con nghèo ở khu dân cư, vận động hiến máu nhân đạo; quy tụ một số y – bác sĩ có tâm huyết mở các đợt tuyên truyền về phòng chống bệnh tay chân miệng và các bệnh truyền nhiễm khác… Đối với những bệnh nhân như bệnh nhân lao, HIV/AIDS có hoàn cảnh khó khăn, anh vận động các nguồn hỗ trợ để không ai bỏ khám và điều trị bệnh… Rất nhiều bằng khen của các cấp, ngành… đã ghi nhận những đóng góp thiết thực của anh.
Anh cho biết, lúc mới tham gia cùng Trạm Y tế vào hoạt động này, chưa có kiến thức, kinh nghiệm về HIV, anh cũng bỡ ngỡ lắm. Đến gần người nghiện hút và bệnh nhân AIDS, anh không biết làm gì, nói thế nào cho họ hiểu… Sau khi được ngành Y tế tập huấn về tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS, được cung cấp kiến thức và đã có kinh nghiệm, anh dần dần gắn bó với công việc. Và, với bản lĩnh của một nhân viên y tế thôn bản, từng gắn bó với bệnh nhân, anh Minh Dũng đã không quản ngại trước những khó khăn. Anh luôn tìm mọi cách để tiếp cận với nhóm người có nguy cơ cao. Đầu tiên, anh quan sát thấy có người trong số họ thường la cà đến quán cà phê, quán karaoke, nhà trọ… anh liền tìm cách đến gặp các chủ cơ sở để vận động các chủ cơ sở này làm “chân rít” tham gia công tác truyền thông, cụ thể là đặt hộp đựng các phương tiện phòng tránh HIV/AIDS ngay tại các cơ sở của mình…
Anh Phan Tấn Đạt – đồng đẳng viên phụ trách địa bàn ấp Thành Nghĩa, xã Thành Lợi – đã cùng anh Minh Dũng – cộng tác viên nhóm trưởng của mình – đi khắp các ngõ hẻm, đường quê để phân phát bơm kim tiêm sạch và thu lượm bơm kim tiêm bẩn. Anh cho biết : Trước kia, anh từng nghiện chích ma túy, nhưng bây giờ đã bỏ hẳn. Anh đã được đào tạo kỹ năng tiếp cận, truyền thông, tư vấn, trao đổi bơm kim tiêm… Được trang bị túi xách, áo, sổ tay, áo mưa, nón, bơm kim tiêm sạch, hộp an toàn, kẹp gắp… Anh vừa làm nhiệm vụ truyền thông trực tiếp cho những người cũ đến nhận bơm kim tiêm và tiếp cận đối tượng mới. Khi tiếp cận được 3, 4 hay 5 người mới thì tổ chức một buổi truyền thông nhỏ tại một quán cà phê. Sau đó, mời cộng tác viên – trưởng nhóm hoặc bác sĩ là thư ký chương trình AIDS – đến dự buổi truyền thông đó. Và, có thể nói, với những việc làm của mình, anh đã góp phần tích cực vào công tác giảm tác hại trên địa bàn xã Thành Lợi.
Thay đổi cách thức truyền thông về HIV/AIDS cũng là hướng “đột phá” trong công tác phòng, chống AIDS ở Thành Lợi. Lời ca, tiếng hát thỉnh thoảng được cất lên trong xóm ấp. Với nội dung cảnh báo rằng : phải luôn luôn cảnh giác với HIV/AIDS, tuy nhiên, nó cũng là một căn bệnh chứ không phải tệ nạn xã hội và người nhiễm HIV có thể sống bình thường về mọi mặt mà không gây hại cho cộng đồng nếu biết cách phòng ngừa. Hiện vẫn chưa có đánh giá cụ thể nào, nhưng qua những báo cáo của Trạm Y tế xã Thành Lợi, số người nhiễm HIV mới trên địa bàn xã từ năm 2009 đến nay chưa có trường hợp nào xảy ra. Tình hình phân biệt đối đối xử với người có HIV trong cộng đồng dân cư cũng không còn gay gắt như trước, mà thay vào đó là tinh thần tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách… Riêng ở nhóm người nghiện chích ma túy và mại dâm, đa số biết sử dụng bơm kim tiêm sạch, dùng bao cao su đúng cách, đặc biệt trong nhóm mại dâm được vận động đến các cơ sở y tế để xét nghiệm và điều trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Đây là các hoạt động can thiệp giảm tác hại có hiệu quả và sẽ góp phần tích cực vào việc ngăn chặn sự lây lan của đại dịch HIV/AIDS trong cộng đồng.
Trọng Dũng