Bộ lạc người Anh-Điêng Tikuna sống trong rừng già Amazon  ở Brazil gần biên giới với Colombia và Peru, đang đấu tranh để giữ cho bộ lạc của mình được tồn tại trước nạn ma túy và rượu chè đe dọa đến truyền thống và thế hệ trẻ.

Người Anh-Điêng Tikuna sống trong rừng già Amazon ở Brazil gần biên giới với Colombia và Peru, đang đấu tranh để giữ cho bộ lạc của mình được tồn tại trước nạn ma túy và rượu chè đe dọa đến truyền thống và thế hệ trẻ. Ảnh: Internet

Dọc theo sông Solimoes và cách thành phố nhộn nhịp Tabatinga chỉ 4,5km, bộ lạc người Anh-Điêng Tikuna liên tục bị lối sống của những người thành thị tác động. Lối sống biệt lập tận trong rừng sâu không còn là một sự lựa chọn đối với hầu hết người Anh-Điêng. Nhiều người tìm việc làm ở thành phố và nhiều người lại làm việc cho bọn buôn lậu ma túy.

Bên cạnh nạn ma túy và rượu chè, tỉ lệ tự tử trong các bộ lạc và các căn bệnh lây lan qua đường tình dục ở bộ lạc Tikuna này thật đáng báo động. Hơn 150 người trong khoảng 5.500 thành viên của bộ lạc dương tính với HIV.

Với nỗ lực để thay đổi tình hình, Quỹ nhi đồng UNICEF của Liên hiệp quốc đã triển khai một chương trình hỗ trợ, giáo dục cho người Anh-Điêng, đặc biệt là đối với các thanh thiếu niên về cách phòng tránh các bệnh lây nhiễm và cảnh báo về mối nguy hiểm của lạm dụng ma túy. Chiến dịch giáo dục này được tiến hành cách đây 3 năm.

Trưởng ban đại diện UNICEF ở Brazil, bà Marie-Pierre Poirier cho biết: "Điều chúng tôi làm là cùng làm việc với những người Tikuna để cứu lấy nền văn hóa của họ và bảo tồn ngôn ngữ bản xứ của họ. Điều này mang đến các kết quả tuyệt vời ở nhiều nơi. Chúng tôi phải giúp làm giảm bạo lực, giảm các bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục như HIV hoặc AIDS và chúng tôi cũng thảo luận về vấn nạn tự tử.”

Một trong những việc làm đầu tiên của Quỹ UNICEF là hướng dẫn cho các giáo viên của bộ lạc để kết hợp ngôn ngữ Tikuna trong các bài giảng hàng ngày của họ. Nhiều trẻ em tiếp xúc rất ít với tiếng mẹ đẻ vì hầu hết các gia đình đều sử dụng tiếng Bồ Đào Nha làm ngôn ngữ giao tiếp hàng ngày. Các giáo viên địa phương cũng giảng dạy theo các phương pháp mới để giúp các học sinh hứng thú đi học bằng cách đưa văn hóa và cuộc sống hàng ngày vào bài học cho học sinh.

Bộ lạc Tikuna sống tại đây từ những năm thập niên 1840 và khá cô lập cho đến đầu thập niên 1980 khi thị trấn Tabatinga bắt đầu phát triển. Hiện thời, các thế hệ trước đang đấu tranh để truyền các phong tục, tập quán cho thế hệ trẻ để giữ cho truyền thống của họ sống mãi.

Một nguồn tin từ chính phủ Brazil cho biết có gần 1 triệu người Anh-Điêng sống ở các thành phố hoặc các vùng đất dành riêng của họ. Suốt thập niên 1970, dân số người Anh-Điêng giảm đến 200.000 vì nhiều người chết do bệnh tật.

THVL