Đồi mồi dứa là một loài rùa biển, thuộc họ Vích, đang đối mặt nguy cơ tuyệt chủng. Tuy nhiên, tại Chile, một số người vẫn lén lút bắt chúng để chế biến món xúp rùa đặc sản. Nhằm góp phần bảo tồn loài sinh vật quý hiếm này, một công ty có trụ sở tại thủ đô Santiago đã dày công nghiên cứu, vận dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (hay AI) tạo ra món ăn thay thế từ các nguyên liệu có nguồn gốc thực vật, trong đó có món xúp đồi mồi dứa.
Món ăn này có hương vị giống hệt như xúp đồi mồi dứa, song thành phần nguyên liệu lại không hề có thịt của loài rùa biển này.   
Các nhà nghiên cứu tại công ty chế biến thực phẩm từ thực vật NotCo đã vận dụng AI để tạo ra món xúp “thanh đạm” này, với mong muốn nâng cao nhận thức của cộng đồng về các loài sinh vật nguy cấp, mà trước tiên là đồi mồi dứa. Họ đã chia sẻ một đoạn video hướng dẫn chế biến món xúp đồi mồi dứa từ các nguyên liệu có nguồn gốc thực vật, đồng thời lồng ghép vào đó hình ảnh săn bắt rùa biển trái phép, cũng như các nguyên nhân khác khiến số lượng của chúng giảm dần.
“Chúng tôi muốn vận dụng AI để tạo ra những tác động xã hội. Chúng tôi đã nghiên cứu vấn đề này trong nhiều năm qua, và mong muốn có thể dùng AI góp phần bảo vệ các loài có nguy cơ tuyệt chủng, như đồi mồi dứa chẳng hạn.”
Công ty NotCo chuyên sản xuất các loại thực phẩm như bánh mì kẹp thịt, sữa, sốt mayonnaise, kem… với toàn bộ nguyên liệu từ thực vật. Theo ông Bernardo Moltedo, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu AI trong chế biến thực phẩm của công ty, họ đã vận dụng AI để phân tích thành phần của các món ăn từ thịt động vật_ ở cấp độ phân tử_nhằm tạo ra những món ăn thay thế có hương vị, kết cấu tương tự song thân thiện hơn với môi trường.
“Chúng tôi có thể giới thiệu món xúp này với người dân ở các quốc gia Mỹ La-tinh, cung cấp cho họ món ăn thay thế tốt hơn nhờ các nguyên liệu từ thực vật.”
Hiện tại, cả thịt đồi mồi dứa nhân tạo lẫn xúp rùa do AI chế biến đều chưa có mặt trên thị trường, nhưng công ty NotCo đã lên  kế hoạch tổ chức các lớp học trực tuyến để hướng dẫn mọi người cách chế biến món ăn thay thế.
Theo các chuyên gia, đồi mồi dứa hiện nằm trong Sách Đỏ các loài bị đe dọa tuyệt chủng của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế khi số lượng của chúng trên toàn cầu sụt giảm đến 67% trong hơn 100 năm qua. Các quần thể đồi mồi dứa đã dần biến mất do ô nhiễm môi trường, thời tiết cực đoan và nạn đánh bắt quá mức. Hiện hầu hết các quốc gia trên thế giới đều cấm khai thác loài vật này.

Tường Vân