– Tui chơi nhạc cho vua Khải Định, rồi vua Bảo Đại nghe. Ví dụ có quan khách các nước tới, vua gọi đội Thanh Bình vào tấu nhạc, hát thì dàn nhạc cứ đứng nghiêm mà chơi thôi. Mắt không có dám ngó ngang. Các ngài có đi ra đi vô, hoặc tới ngay đứng bên cạnh mình cũng giả vờ như không biết. Hồi đó muốn vô trong Nội phải có dấu “mệ kiểm”, là các mệ kiểm soát. Ngay cả các quan lại đeo thẻ bài, mà vô cung không có dấu mệ kiểm thì cũng không được vô.

* Mỗi lần chơi như vậy, cụ và các nhạc công có được thưởng thêm chứ?

– Ngày xưa cái chi cũng khổ lắm, chứ không được như bây chừ. Ngoài 4 đồng lương một tháng ra, không có chi. Một ngày tôi tiêu hết 13 xu, 10 xu tiền gạo, 3 xu tiền thức ăn. Phải tiết Thánh thọ (sinh nhật vua) hay Vạn thọ (kỷ niệm ngày vua lên ngôi) thì có đại xá thiên hạ, tha tù, tha thuế chợ thuế đò. Nhạc công như tui cũng được thưởng thêm 1, 2 đồng.

* Cụ là người duy nhất còn nhớ bản ca Thài, là những bản ca dùng trong lễ tế Nam Giao. Vậy cụ học ca Thài trước hay sau khi vào đội nhạc?

– Chỉ trong cung mới được học ca Thài. Ví dụ năm sau làm lễ tế Nam Giao, thì năm nay Bộ Lễ mới đưa bản ca Thài cho ông Đội, để ông Đội dạy học trò. Tui còn nhớ, mỗi khi quan cúng hô: Càn khôn thiên giáng, thì trăm quan sụp lạy. Đội nhạc ca Thài. Tiếp theo hô: Bắc đẩu Nam tào, trăm quan sụp lạy, đội nhạc lại ca. Hô tiếp Nhật Nguyệt minh thông, rồi Âm dương giao cấu…Chúng tôi cứ ca Thài vào quãng nghỉ, tất cả là có 7 bản.

* Thưa cụ, tới nay cụ đã truyền nghề được cho bao nhiêu người? Cụ có ước mong gì nhất khi tròn một trăm tuổi?

– Tui có 4 con trai và 6 cháu nội, chúng đều được tui dạy nhạc. Cái nghề ni khó lắm, tui đây gần trăm tuổi rồi vẫn thấy còn phải học. Đêm nằm vẫn phải nhẩm lại để học khỏi quên. Để khi chúng hỏi thì còn biết để mà nói chớ. Con nhà nào có truyền thống, thì nói ít chúng nó biết nhiều. Còn con nhà tay ngang thì nói nhiều họ cũng không hiểu. Tui có thằng cháu nội mới 3 tuổi mà đã hai tay gõ được hai cái trống rồi.

Từ năm 2003 đến nay, hàng tuần tui nhờ con cháu chở vào Duyệt Thị Đường để truyền nghề cho các diễn viên, nhạc công ở Huế ni giúp họ xây dựng lại đội Hòa Thanh (dàn Tiểu nhạc) và đội Kỳ Cổ (dàn Đại nhạc) cho Nhà hát Nghệ thuật cung đình Huế. Đời tui đau khổ nhất, sung sướng nhất cái chi cũng đã trải qua hết rùi, chỉ mong cuối đời được nghe dàn Tiểu nhạc và Đại nhạc tấu lên lần nữa trong lễ tế đàn Nam Giao.

* Cảm ơn cụ, chúc cụ giữ sức khỏe cho tới khi Nhà hát Nghệ thuật cung đình Huế phục dựng lại thành công Lễ tế Nam giao.

Theo Nhân dân

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *