![]() |
Nhà văn Conan Doyle |
Tình cảm của Doyle dành cho Holmes diễn ra khá phức tạp. Ông vừa yêu vừa ghét đứa con tinh thần đã che mờ cả tên tuổi của chính mình. Vốn là một nhà văn giỏi tính toán, Doyle biết rõ mục đích của việc đưa Holmes tới với đông đảo độc giả. Nhưng đến một lúc nào đó, ông bực bội với chính sự thành công đã đưa ông trở thành một trong những nhà văn vĩ đại nhất của nhân loại.
Doyle sinh năm 1859 ở Scotland. Ông giành được chứng chỉ nghề Y tại Edinburgh và trở thành bác sĩ hành nghề tại nhiều vùng ở châu Phi. Cuối cùng, ông định cư ở Anh. Tiền bạc với Doyle lúc bấy giờ rất thiếu thốn. Ông viết tiểu thuyết để kiếm thêm thu nhập.
Dần dà, Doyle cân bằng được cả hai công việc mà ông yêu thích. Hai tiểu thuyết đầu tiên của ông về Holmes – A study in Scarlet (Chiếc nhẫn tình cờ) và The sign of Four (Dấu bộ tứ) – được đông đảo độc giả đón nhận. Nhưng thu nhập từ hai cuốn sách vẫn chưa đủ để ông bỏ nghề bác sĩ. Thực tế, nhà văn còn cảm thấy viết truyện trinh thám là một công việc không mấy thú vị. Ông thích viết tiểu thuyết lịch sử hơn. Doyle coi The white company – lấy bối cảnh thế kỷ 14 – là một trong những thành tựu lớn của ông.
Theo Wall Street Journal, đầu những năm 1890, Doyle chuyển Holmes khỏi tiểu thuyết để đưa vào truyện ngắn. Đây là một quyết định mang tính thương mại. Ở London lúc bấy giờ, các tạp chí đang mọc lên như nấm. Doyle tin rằng, sự trở lại của nhân vật đã xuất hiện hàng loạt trong tiểu thuyết sẽ thu hút độc giả. Hơn nữa, Holmes và những vụ án của nhân vật này cũng phù hợp với hình thức truyện ngắn. Trong tiểu sử về Doyle, tác giả Daniel Stashower nhận xét : "Sherlock Holmes là nhân vật chạy nước rút, không phải kẻ chạy đường dài".
![]() |
Sherlock Holmes và bác sĩ John Watson trong bộ phim mới nhất |
Những truyện ngắn về Holmes lập tức đạt được thành công đáng ngạc nhiên. Độc giả xếp hàng mua tạp chí chỉ để đón đọc truyện của Doyle. Suốt hai năm, Doyle cống hiến hết mình cho nhân vật thám tử thông minh kiệt xuất. Ông được bù đắp bằng những khoản thu nhập kếch xù. Nhưng càng đắt khách, áp lực với Doyle càng lớn. Thời hạn hoàn thành tác phẩm do các tạp chí đặt ra ngày càng trở thành gánh nặng với nhà văn. Cuối cùng, Doyle đã quyết định phải "kết liễu" cuộc đời Sherlock Holmes.
Năm 1893, Doyle viết trong tự truyện của mình, ông quyết tâm "giết" Holmes dù việc này đồng nghĩa với việc ông sẽ phải "đóng tài khoản ngân hàng của mình lại". Quyết định của nhà văn vấp phải sự phản ứng đầu tiên rất quyết liệt của các biên tập viên. Nhưng nhà văn kiên định : "Tôi sẽ bị chỉ trích nhiều lắm nếu ‘xuống tay’ với quý ông lịch lãm này. Nhưng đó không phải là một vụ giết người, đó là hành động tự vệ. Bởi nếu tôi không giết hắn ta, hắn ta trước sau gì cũng giết tôi".
Nhưng trước tình yêu mến quá nồng nhiệt của độc giả, Doyle đã buộc phải mang Holmes trở lại. Nhà văn để vị thám tử "tái sinh" trong cuốn tiểu thuyết ra mắt năm 1902 – The hound of the Baskervilles (Con chó săn của dòng họ Baskervilles). Doyle giải thích, câu chuyện này xảy ra trước khi Holmes đối mặt với cái ngày định mệnh. Năm sau, nhà văn tiếp tục ra mắt The adventure of the empty house (Bí mật ngôi nhà trống), trong đó Conan Doyle lý giải rằng chỉ có Moriarty rơi khỏi vách đá, còn Holmes thì chỉ giả chết để tiếp tục điều tra về tổ chức của Moriarty. Tổng cộng, có 56 truyện ngắn và 4 tiểu thuyết về Holmes được Doyle ra mắt. Ông viết cuốn cuối cùng năm 1926, trước khi qua đời vào 1930.
H.T. – Theo eVan