Mở đầu bản tuyên bố, Thủ tướng Brown viết : Năm 2009 là một năm của sự tái suy nghĩ sâu sắc, là dịp tốt để nước Anh với tư cách một quốc gia tưởng nhớ từ đáy lòng những gì chúng ta mắc nợ các bậc tiền bối.

Một chuỗi nhiều ngày kỷ niệm và sự kiện khiến lòng chúng ta trào lên cảm giác tự hào và cảm kích về quá khứ của nước Anh : Kỷ niệm 70 năm ngày mở đầu Thế chiến II, ngày Anh quốc tuyên chiến với Đức phát-xít, 65 năm ngày đổ bộ Normandy…

“Cho nên, tôi vừa vui lòng vừa tự hào khi thấy rằng, nhờ sự đoàn kết của các nhà khoa học máy tính, sử gia và các nhân sĩ đấu tranh vì quyền lợi của người luyến ái đồng giới, năm nay, chúng ta có dịp kỷ niệm một đóng góp nữa vào cuộc chiến đấu của nước Anh chống phát-xít Đức – đó là đóng góp của ông Alan Turing, chuyên gia phá khóa mật mã”.

Ông Brown viết : Turing – cùng nhiều nghìn người nam luyến ái đồng giới khác từng bị kết án như ông bởi các luật pháp của sự căm ghét và sợ hãi luyến ái đồng giới (homophobic laws) – đã bị đối xử một cách đáng sợ.

“Tuy rằng Turing bị xử theo luật pháp thời ấy và chúng ta không thể quay ngược kim đồng hồ, song dĩ nhiên, sự đối xử với ông là cực kỳ bất công và tôi rất vui lòng có dịp để nói, tôi và chúng ta vô cùng lấy làm tiếc trước những gì đã xảy ra với ông”.

Trước đó, hai bản thỉnh nguyện do nhà khoa học máy tính John Graham-Cumming và sinh viên Cameron Buckner phát trên mạng hồi cuối tháng 8 năm nay đã thu được chữ ký của hàng chục nghìn người, trong đó có nhà văn Ian McEwan, nhà khoa học Richard Dawkins, nhân sĩ đấu tranh bảo vệ quyền luyến ái đồng giới Peter Tatchell.

Chính đóng góp có tính quyết định của tiến sĩ toán học Alan Turing vào việc phá khóa mật mã phát-xít Đức đã tạo ra bước ngoặt trong cuộc kháng chiến chống Đức của nhân dân Anh, tới mức các sử gia cho rằng, nhờ đó, chiến tranh kết thúc sớm được 2 năm – có nghĩa là nước Anh và loài người bớt được biết bao hy sinh về người và của.

Ngoài ra, ông cũng có đóng góp lớn về khoa học, được coi là cha đẻ của tin học và trí tuệ nhân tạo.

Thế nhưng, từ tháng 9/2009 này trở về trước, “Turing chưa bao giờ được công nhận một cách thỏa đáng. Trong khi đó, rõ ràng, việc làm của ông đã cứu được nhiều sinh mệnh và ông là người đặt nền móng cho khoa học máy tính” – Buckner viết.

Quả vậy, tuy công trạng hiển hách như thế, nhưng sau khi bị phát hiện là người luyến ái đồng giới, Turing đã bị luật pháp thời ấy đối xử tàn nhẫn, dẫn đến việc ông tự kết liễu đời mình cách đây 55 năm.