Chị Nguyễn Thị Yến Phương – Quyền Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Nhơn Mỹ (huyện Kế Sách, Sóc Trăng) – cứ tấm tắc nhắc đi nhắc lại : Hay lắm, nghề ni hay lắm. Nó dễ học, dễ làm, ai cũng có thể tranh thủ thời gian ngồi tại nhà mà làm ra sản phẩm…

BẮT ĐẦU TỪ HAI CÔ GÁI

“Mô hình” chị Phương giới thiệu chính là cơ sở làm lông mi giả của hai cô gái Lâm Kim Ngoan và Phan Mộng Thuỳ, đặt tại nhà riêng ở ấp Mỹ Tân – xã Nhơn Mỹ.

Chỉ tay ra con đường láng nhựa trước nhà, Mộng Thuỳ nói với tôi : “Ở đây, ngoài đường sông chỉ mỗi đường này tới được huyện, hồi trước mùa mưa thì thôi rồi. Đến năm 2006, nhà nước cho thi công. Từ chuyện làm đường sá mà chị em mới biết thêm được cái nghề, chắc cũng do… duyên nghiệp chi đó!?”.

Thấy tôi không hiểu, Kim Ngoan tiếp : “Trong số công nhân về đây làm đường, có một chú người Vĩnh Long. Chú ấy giới thiệu thanh niên trong xóm đến cơ sở sản xuất lông mi giả của đứa cháu ở tỉnh Vĩnh Long để học nghề. Cơ sở này do người Đài Loan trực tiếp đầu tư trang thiết bị và hướng dẫn học viên, sản phẩm được họ đứng ra bao tiêu hết!”.

Học làm lông mi giả, mới nghe qua ai cũng bật cười. Nghề ngỗng gì… kỳ khôi, học xong rồi về nhà làm ra biết bán cho ai? Mấy ai người ta dùng đến?

Dân địa phương thu nhập chủ yếu từ ruộng, vườn. Diện tích đất canh tác theo đầu người cũng không nhiều, giá cả các loại nông sản lại bấp bênh. Phần lớn thanh niên nơi đây thường rủ nhau lên… thành phố (Hồ Chí Minh) làm đủ thứ nghề kiếm sống. Thậm chí, nhiều cô gái còn được gia đình khuyến khích lấy chồng Đài Loan, hy vọng… đổi đời.

Thuỳ và Ngoan nói với tôi : Mặc dù chưa biết chắc tương lai nghề này sẽ ra sao, nhưng hai chị em Thùy Và Ngoan đều cùng ý nghĩ là học cho bản thân biết thêm một nghề. Thuỳ bảo từ nhỏ, em chỉ mơ học nghề uốn tóc, trang điểm cô dâu, nhưng kinh tế gia đình khó khăn nên chùng chình mãi. Huống chi học nghề này không phải đóng học phí mà lại được ăn lương sản phẩm. Vậy là đầu năm 2007, hai chị em gom góp tiền bạc, quyết chí… lên đường.

PHỦ SÓNG…

Không như tôi hình dung, hoá ra nghề làm lông mi giả ở đây chẳng có “dây chuyền, thiết bị công nghệ” gì, mọi thứ gần như được làm thủ công. Đáng kể nhất là chiếc “máy” xén tóc chuyên dụng nhỏ như cái cân bàn loại 10 kg, điều khiển bằng tay.

Ngoan đưa lọn tóc vào, canh chỉnh độ dài, cắt xong và giới thiệu ngắn gọn : “Chiếc máy này xuất xứ từ Đài Loan, tụi em đặt mua bốn triệu đồng. Tóc thì mua ở… nước mình, giá dao động 350 – 400.000 đồng/ kg. Thắt lông mi, sợi tóc chỉ cần dài độ 16 cm. Một kg tóc thắt được khoảng 3.000 cặp (lông mi)”.

Tại cơ sở sản xuất, mọi người vừa làm vừa nói cười rôm rả. Những người làm việc này đã quen nghề, họ thực hiện những công đoạn cuối để cho ra đời sản phẩm. Tiền công mỗi người được nhận 600.000 – 800.000 đồng/ tháng. Còn “sản phẩm thô”, tức lông mi thắt ở giai đoạn đầu, Thuỳ và Ngoan thu mua từ các… “cơ sở vệ tinh” – những người làm việc tại nhà riêng trong xã.

Ngoan kể, ban đầu, hai chị em phải chia nhau đến từng nhà thuyết phục mọi người học nghề, người ta rất ngại khi thấy cái cách tỉ mẫn nhón từng sợi, từng đôi tóc vào thắt… Bây giờ, riêng xóm này ai cũng biết làm, nhà nào cũng có người làm lông mi.

Hiện tại, mỗi tháng, cơ sở của hai cô gái nhận hợp đồng cung ứng 40.000 cặp lông mi giả, do vậy, họ cũng cần thêm người làm vệ tinh. Mộng Thuỳ cho biết, trên 100 người ở xã Nhơn Mỹ đã được cô và Ngoan trực tiếp hướng dẫn nghề, “nguyên liệu” tóc do các cô cung cấp miễn phí. Lông mi thắt xong, cô mua lại giá 1.000 đồng/ cặp. Thuỳ nói : “Quanh xã này và những nơi lân cận, ai cần học nghề tụi em sắp xếp tới liền. Nhiều khi đi dạy, một địa điểm chỉ có… hai người!”.

Chị Yến Phương, với danh nghĩa Hội Phụ nữ, đã tổ chức hai lớp dạy nghề cho 30 người. Thuỳ và Ngoan tự nguyện… đứng lớp. Theo chị Phương, lực lượng “nông nhàn” ở địa phương rất đông, sắp tới chắc phải vận động mở thêm. Tôi hỏi Thuỳ : “Một người làm giỏi, mỗi ngày có thể thắt được bao nhiêu cặp lông mi?”. “Khoảng bốn chục!”. “Còn trung bình?”. “Chừng hai mươi đến ba mươi cặp thôi ạ, vì người ta còn mắc công việc gia đình nữa mà!” .

Thuỳ “bật mí” với tôi, thật ra, mỗi cặp lông mi hoàn chỉnh, cô bán cho đơn vị đầu mối chỉ được 2.300 đồng, sau đó, họ đưa ra nước ngoài (giá bao nhiêu thì cô không rõ). Các trung tâm thương mại lớn khu vực miền Tây mua vào còn thấp hơn, khoảng 1.700 đồng/ cặp. Để tăng thêm lợi nhuận cho mình, chỉ có cách duy nhất là hạ giá lông mi từ những người làm vệ tinh, nhưng cô không muốn vậy. Thuỳ nói : “Nhận làm nghề này, em biết ai cũng nhiều khó khăn, kiếm được đồng tiền chật vật lắm

Cầm danh thiếp Thuỳ trao, liếc qua chỉ thấy mỗi dòng chữ : Cơ sở sản xuất lông mi giả, địa chỉ 426/2 ấp Mỹ Tân… Tôi buột miệng hỏi : “Em đã làm thủ tục đăng ký sản xuất – kinh doanh hộ cá thể chưa?”. Thuỳ ngớ người : “Ủa, phải vậy nữa hả anh? Tụi em có biết chi đâu. E thủ tục có rườm rà, có phải… chạy chọt gì không anh?”. Tôi không biết trả lời thế nào, trong đầu thoáng qua một ý nghĩ : Đây là loại hình sản xuất hoàn toàn… sạch sẽ (về môi trường) và có ý nghĩa xã hội tích cực. Chỉ mong ngành chức năng địa phương sớm quan tâm, cho họ một chính sách khuyến công ưu đãi…

Hồng Bỉnh Hiếu – Theo HNVVN