Thị xã Gia Nghĩa (thuộc tỉnh Quảng Đức, nay là tỉnh Đắk Nông), nằm về phía Tây Nam của Tây Nguyên, án ngữ đường 14 nối Buôn Ma Thuột với tỉnh Bình Phước và khởi nguồn đường số 8 nối sang tỉnh Lâm Đồng.

Nhân dân Quảng Đức cùng bộ đội kéo pháo vào trận địa (3-1975).

Sau khi Quân giải phóng đánh chiếm Đức Lập, Kiến Đức (ngày 9-3), Buôn Ma Thuột (ngày 10-3), quân địch thất thủ ở các nơi tháo chạy về Gia Nghĩa, tạo nên sự rối loạn nơi đây. Hệ thống phòng ngự của địch ở phía Bắc và Tây thị xã Gia Nghĩa hầu như tê liệt. 

Chớp thời cơ, Bộ Tư lệnh Quân giải phóng miền Nam quyết định tiến công giải phóng thị xã Gia Nghĩa, đồng thời chặn đánh quân địch rút chạy từ Buôn Ma Thuột qua Gia Nghĩa về Lâm Đồng theo. Ngày 22-3-1975, Trung đoàn 271 chủ lực Miền nổ súng tiến công thị xã Gia Nghĩa, đánh chiếm tiểu khu, sân bay, tòa Tỉnh trưởng, Ty cảnh sát, căn cứ Đoàn bảo an và các cứ điểm quân sự khác. Thiếu tá tỉnh trưởng Quảng Đức vội vã lên máy bay bỏ chạy về Sài Gòn. Bộ đội địa phương và du kích huyện Khiêm Đức tiến vào hỗ trợ bộ đội chủ lực tiếp quản thị xã Gia Nghĩa, đánh địch rút chạy trên đường số 8 tại khu vực Hàng No, Kinh Đạ, thu 4 xe bọc thép, 6 khẩu pháo 105mm và hàng chục xe quân sự. Bộ đội địa phương K1 và K6 tỉnh Lâm Đồng phục kích, bắt sống gần 200 tên, chỉ một số ít thoát vào rừng, chạy về hướng sông Đồng Nai.

5 giờ sáng 23-3-1975, thị xã Gia Nghĩa và huyện Khiêm Đức hoàn toàn giải phóng. Quân giải phóng làm chủ đường số 14 nối Buôn Ma Thuột với Bình Phước, mở thông đường Hồ Chí Minh đoạn Nam Tây Nguyên đến miền Đông Nam bộ.

Nguồn: Hồ Sơn Đài ( SGGPO )