Sáng 7/3, tại TP. Cần Thơ, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng có buổi làm việc với các tỉnh, thành phố Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) về công tác phòng, chống xâm nhập mặn.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chủ trì buổi làm việc. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Tham dự buổi làm việc có lãnh đạo các bộ, ngành chức năng và 11 tỉnh/thành phố bị ảnh hưởng của tình trạng xâm nhập mặn trong vùng.
 

Báo cáo tại cuộc họp, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát cho biết, từ cuối năm 2014, El Nino đã ảnh hưởng đến nước ta, làm cho nền nhiệt độ tăng cao, thiếu mưa… Đây là nguyên nhân gây ra tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn, gây thiệt hại nặng nề và tiếp tục đe dọa nghiêm trọng đến sản xuất, dân sinh.

Các khu vực bị ảnh hưởng nặng là Nam Trung Bộ, Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long. Theo dự báo, El Nino tiếp tục ảnh hưởng và kéo dài đến giữa năm 2016, trở thành El Nino kéo dài nhất được ghi nhận ở nước ta.

Trong thời gian còn lại của mùa khô, ở Đồng bằng sông Cửu Long, nền nhiệt độ cao hơn trung bình nhiều năm (TBNN) từ 0,5-1,5 độ C, cao nhất đạt 33-37 độ C, mùa mưa sẽ đến muộn, lượng mưa thiếu hụt so với TBNN từ 30-60%; dòng chảy hệ thống sông thiếu hụt so với TBNN từ 30-50%. 

Do mùa mưa năm 2015 đến muộn và kết thúc sớm, dòng chảy thượng nguồn sông Mekong bị thiếu hụt, mực nước thấp nhất trong vòng 90 năm qua nên xâm nhập mặn xuất hiện sớm hơn so với cùng kỳ trung bình nhiều năm gần 2 tháng, chưa từng xuất hiện trong lịch sử quan trắc xâm nhập mặn, trong đó các khu vực bị ảnh hưởng nặng nền nhất là khu vực sông Vàm Cỏ, các cửa sông thuộc sông Tiền, các cửa sông thuộc sông Hậu, ven biển Tây (trên sông Cái Lớn)…

Theo dự báo, mùa khô năm 2015-2016, xâm nhập mặn có khả năng kéo dài đến đầu tháng 6/2016, muộn hơn cùng kỳ TBNN khoảng gần 2 tháng. Cụ thể, tình hình xâm nhập mặn từ tháng 3 trở đi như sau: Các vùng cách biển 30 đến 45 km, nguồn nước ngọt xuất hiện rất ít và gần như không có khả năng lấy nước ngọt từ cửa sông, gây ra tình trạng thiếu nước cho sản xuất và sinh hoạt.

Các vùng cách biển từ 45-65 km, có khả năng bị mặn cao (> 4g/l) xâm nhập; nếu mùa mưa đến chậm, xâm nhập mặn có thể kéo dài đến tháng 6/2016; trong thời kỳ này, vào những đợt triều cường mặn sẽ xâm nhập sâu. Vùng cách biển xa hơn 70-75 km tuy ít gặp xâm nhập mặn 4g/l, nhưng cũng cần lưu ý trong các đợt triều cường và vẫn là vùng xâm nhập của nước mặn nồng độ dưới 4g/l, ảnh hưởng đến sản xuất và sinh hoạt.

Để kiểm soát xâm nhập mặn trong khu vực, nhiều hệ thống công trình thủy lợi để ngăn mặn đã được quan tâm đầu tư xây dựng như: Quản Lộ-Phụng Hiệp, Tứ giác Long Xuyên, Ô Môn-Xà No, Gò Công… Các công trình này đã phát huy hiệu quả cao, góp phần kiểm soát xâm nhập mặn hằng năm, trong điều kiện không quá bất lợi. Với tình trạng xâm nhập mặn gay gắt đang diễn ra, các công trình này cũng đã góp phần đáng kể giảm thiểu thiệt hại.

Tuy nhiên, nhiều lĩnh vực kinh tế và đời sống nhân dân của 9/13 tỉnh, thành phố trong khu vực (Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Kiên Giang, Cà Mau, Hậu Giang) đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng, điển hình như Bến Tre có hơn 70% diện tích gieo trồng lúa bị thiệt hại. Cà Mau, Kiên Giang bị ảnh hưởng sớm từ cuối năm 2015, tổng diện tích lúa bị thiệt hại của 2 tỉnh này gần 85.000 ha…