Đến nay, làn sóng bất ổn chính trị tại Bắc Phi và Trung Đông đã trải qua tròn 100 ngày kể từ khi bạo động khởi phát ở Tunisia. Đánh giá tổng quát về giai đoạn này, Tân Hoa Xã của Trung Quốc nhận định rằng, hàng ngàn thường dân vô tội chính là những nạn nhân đáng thương nhất.

Thường dân trả giá đắt nhất trong làn sóng bất ổn tại Bắc Phi và Trung Đông. Ảnh minh họa

Trong suốt 100 ngày qua, Bắc Phi và Trung Đông đã chứng kiến tình trạng bất ổn, bạo động và xung đột với nhiều mức độ khác nhau :

– Ngày 14/01/2011, Tổng thống Tunisia Zine El Abidine Ben Ali đã phải từ bỏ quyền lực sau 23 năm cầm quyền.

– Tiếp theo đó, Tổng thống Ai Cập Hosni Mubarak cũng phải rút lui vào ngày 11/02 sau 30 năm tại vị.

– Cuối tháng 2, giao tranh đẫm máu giữa lực lượng trung thành với chính phủ Libya và lực lượng nổi dậy nổ ra buộc hàng trăm ngàn lao động nước ngoài phải sơ tán khẩn cấp.

– Ngày 15/03, Quốc vương Bahrain Hamad bin Al Khalifa tuyên bố tình trạng khẩn cấp trước các cuộc biểu tình của lực lượng đối lập dẫn đến việc các nước vùng Vịnh, đứng đầu là Ả-rập Xê-út, phải đưa quân tới hỗ trợ chính phủ Bahrain.

– Ngày 19/03, Pháp, Mỹ, Anh và Italia bắt đầu mở chiến dịch không kích Libya với mục tiêu bảo vệ thường dân và áp đặt vùng cấm bay.

– Đến ngày 25/03, Tổng thống Yemen Ali Abdullah Saleh tuyên bố sẵn sàng chuyển giao quyền lực trong hòa bình.

Theo Tân Hoa Xã, dù bắt nguồn từ lý do gì đi nữa thì các cuộc xung đột và hành động can thiệp quân sự của nước ngoài vào khu vực Bắc Phi và Trung Đông cũng đều đã dẫn đến tình trạng thương vong cao đối với thường dân.

Chính phủ Libya cho biết, các cuộc không kích của liên quân phương Tây đến nay đã làm hàng trăm người chết và hàng trăm người bị thương. Tại Tunisia, có 110 người thiệt mạng, Ai Cập có 365 người chết và tại Yemen gần 100 người chết.

Hơn thế nữa, xung đột đã khiến hàng triệu người phải rời bỏ nhà cửa, trong đó có khoảng 1 triệu người tỵ nạn tìm tới châu Âu (theo ước tính của Italia). Riêng Libya có tới hơn 330.000 người (không kể lao động nước ngoài) đã rời đất nước này kể từ khi xung đột bùng phát.

Theo Tân Hoa Xã, các cuộc không kích của liên quân phương Tây dường như đã đi quá giới hạn của nghị quyết Liên hiệp quốc về Libya được thông qua hôm 17/03, làm dấy lên nhiều câu hỏi và gây ra sự xáo trộn trong khu vực và trên thế giới. Nghị quyết của Liên hiệp quốc nhằm áp đặt vùng cấm bay tại Libya, nhưng chiến dịch không kích của phương Tây còn nhắm vào xe tăng, ụ pháo và bệ phóng tên lửa của quân đội Libya. Hành động này được cho là nhằm trợ giúp “nhân đạo” và bảo vệ dân thường Libya, nhưng lại có nhiều dân thường bị sát hại và một cuộc khủng hoảng nhân đạo đang xấu đi.

Còn tại những nước mà các nhà lãnh đạo đã phải ra đi, an ninh lại trở thành vấn đề nóng bỏng. Theo các nguồn tin địa phương, người dân tại thủ đô Cairo của Ai Cập giờ đây trở nên hoang mang và luôn có cảm giác mất an toàn. Cùng lúc, đời sống của người dân Yemen, Bahrain, Syria… trở nên xáo trộn vì phải nghe thấy tiếng súng đạn mỗi ngày.

Vĩnh Thới