Nước Mỹ đang trải qua những ngày hỗn loạn với những cuộc biểu tình mang tên "Chiếm lấy Phố Wall". Khởi sự từ ngày 17/9, đến nay, cuộc biểu tình đã bước sang tuần lễ thứ tư và ngày càng nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của các tổ chức công đoàn cũng như nhiều tầng lớp dân chúng. Theo giới quan sát, sự kiện này đã phần nào phản ánh những mâu thuẫn ngày càng gay gắt trong xã hội tư bản.

Có nhiều lý do để hiểu rằng vì sao cuộc biểu tình, ngay từ khi bùng nổ, lại nhắm mục tiêu vào các ngân hàng và tập đoàn tài chính. Các số liệu thống kê từ đầu năm 2009 tới nay cho thấy tình trạng thất nghiệp tại Mỹ luôn duy trì ở mức cao hơn 9%. Trong khi mỗi ngày, hàng triệu người Mỹ phải đối mặt với tình cảnh mất công ăn việc làm, thu nhập giảm sút, thậm chí rơi vào nghèo đói thì những ông chủ ngân hàng, các nhà tài phiệt Phố Wall ngày càng nhận được nhiều “ưu ái” hơn từ Chính phủ, thông qua các gói cứu trợ trị giá hàng trăm tỷ USD.

Đã lâu lắm rồi, người dân Mỹ mới xuống đường biểu tình rầm rộ như vậy và nhiều thập kỷ nay, nước Mỹ chưa khi nào lâm vào tình trạng kinh tế khó khăn nghiêm trọng như lúc này. Hệ thống tài chính rối loạn, mặc dù đã được Chính phủ ra tay cứu trợ, nhưng đến nay vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ dẫn đến khủng hoảng. Hiện tại, chỉ 1% dân số là người giàu tại Mỹ đã chiếm tới 21% thu nhập và 35% tài sản của nước này. Đó là kết quả của một sự phát triển bất công. Những tấm biểu ngữ trên đường phố như: “Ngân hàng được cứu trợ. Chúng tôi bị móc túi” hay “99% dân nghèo chống lại 1% người giàu có”… đã phần nào nói lên căn nguyên của vấn đề.

Những người biểu tình cho báo chí biết rằng, họ phải xuống đường vì đó là nơi duy nhất để họ cất tiếng nói vì tương lai cuộc sống của con em họ. Đối với họ, những cuộc biểu tình mấy ngày qua chỉ mới là bước khởi đầu của một phong trào lâu dài sẽ còn tiếp tục với quy mô còn lớn hơn nhiều trong tương lai. Họ cho rằng, những khó khăn trong mưu sinh hiện nay có nguồn gốc từ năng lực điều hành kinh tế kém cỏi và không công bằng của nhà cầm quyền.

Phong trào “Chiếm lấy Phố Wall” kéo dài suốt hơn 3 tuần qua không chỉ lan nhanh ra khắp nước Mỹ mà còn châm ngòi cho các cuộc biểu tình ở nhiều quốc gia khác tại châu Âu. Theo các nhà phân tích, hiện tượng phản kháng xã hội này đang cho thấy những mâu thuẫn, bế tắc trong cơ chế vận hành của chủ nghĩa tư bản, vốn đã và đang tạo ra sự tăng trưởng liên tục của nhiều nền kinh tế, nhưng vẫn chưa khắc phục được lỗ hổng là khủng hoảng theo chu kỳ.

Anh Dũng