Thảm họa động đất, sóng thần và sự cố hạt nhân tại Nhật Bản khiến nhiều người lo ngại, cú sốc đối với nền kinh tế lớn thứ ba thế giới này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế khu vực. Tuy nhiên, một số chuyên gia kinh tế nhận định, tác động này sẽ sớm chấm dứt và châu Á vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng bình quân 8%/năm, trừ phi xảy ra một thảm họa hạt nhân cực lớn tại Nhật.

Kinh tế châu Á sẽ sớm vượt qua được cú sốc Nhật Bản. Ảnh minh họa

Các thảm họa đã phá hủy hạ tầng, dù ở quy mô lớn, nhưng sẽ chỉ để lại ảnh hưởng đáng kể khoảng vài tháng đối với các nền kinh tế phát triển. Hầu hết các nhà kinh tế đều cho rằng, hậu quả của trận động đất vừa qua sẽ làm kinh tế Nhật Bản suy giảm trong quý hiện tại nhưng lại tăng trưởng nhanh hơn kể từ giữa năm. Tập đoàn tài chính hàng đầu thế giới Citigroup đã dự đoán, kinh tế của Nhật sẽ tăng trưởng thêm 0,2% trong 12 tháng tới.

Mặc dù chiếm 6% tổng GDP toàn cầu nhưng kinh tế Nhật Bản không còn quan trọng đối với châu Á như trước đây. Theo Citigroup, 16 năm sau thảm họa động đất ở thành phố Kobe, thị phần của Nhật Bản trong xuất khẩu của các nước châu Á đã giảm 40% xuống còn 7,3%.

Theo dự đoán của các chuyên gia kinh tế, tác động của trận động đất tại Nhật Bản đến nền kinh tế châu Á sẽ chỉ kéo dài 2 – 3 tháng, sau đó, cùng với nỗ lực tái thiết của Nhật Bản, hoạt động kinh tế sẽ lại sôi động và thúc đẩy tăng trưởng.

Sự gián đoạn về nguồn năng lượng hạt nhân ở Nhật Bản cũng sẽ tác động tích cực tới các nền kinh tế châu Á. Nhật Bản có thể sẽ phải sử dụng nhiều than để vận hành các tổ máy phát điện bù đắp cho sản lượng điện hạt nhân một khi cuộc khủng hoảng trôi qua và các hải cảng mở cửa trở lại. Điều này sẽ mang đến lợi ích cho các nhà xuất khẩu mỏ than của Australia và Indonesia. Các cơ sở khai thác dầu khí của Malaysia và Brunei cũng sẽ được lợi từ nhu cầu nhập khẩu năng lượng gia tăng của Nhật Bản.

Các công ty ở một số nước châu Á cũng có cơ hội tăng doanh số bán hàng một khi đối thủ ở Nhật Bản thu hẹp hoạt động. Hàn Quốc và vùng lãnh thổ Đài Loan có cơ cấu xuất khẩu giống Nhật Bản nhất, do đó, sẽ được lợi nhiều nhất. Hai tập đoàn ô tô Hyundai và Kia của Hàn Quốc sẽ được lợi từ việc đối thủ trực tiếp – hãng Toyota của Nhật Bản – phải thu hẹp hoạt động. Tương tự, các nước như Thái Lan, Indonesia sẽ được lợi nếu các tập đoàn ô tô Nhật Bản mở rộng sản xuất ở nước ngoài để bù đắp cho sản lượng suy giảm ở trong nước.

Mặc dù các công ty chế tạo ở các nước láng giềng có thể bị thiệt hại nặng do phụ thuộc vào nguồn hàng nhập khẩu từ Nhật Bản nhưng tác động này cũng sẽ không nghiêm trọng hoặc kéo dài, một phần bởi nguồn hàng nhập khẩu từ Nhật Bản sẽ được nối lại khi nước này bắt đầu công cuộc tái thiết, phần khác bởi các nhà chế tạo sẽ chuyển sang nhập thiết bị từ các nước khác.

Trên thị trường tài chính, một số nhà phân tích lo sợ, châu Á sẽ xảy ra một làn sóng rút vốn của các nhà đầu tư nước ngoài, hoặc về lâu dài, đầu tư trực tiếp nước ngoài đến từ Nhật Bản sẽ suy giảm. Thế nhưng, sự chênh lệch về lãi suất giữa châu Á và các nước phương Tây sẽ là yếu tố giữ chân các nhà đầu tư, tất nhiên, không kể trường hợp xảy ra thảm họa hạt nhân.

Minh Thanh