Sóng gió một lần nữa lại nổi lên trên chính trường Libăng khi chính phủ đoàn kết dân tộc mới 14 tháng tuổi của nước này đã sụp đổ. Nguyên nhân là do Phong trào Hồi giáo vũ trang Hezbollah cùng các đồng minh rút khỏi Nội các vào ngày 12/01. Sự rút lui của Hezbollah đã khơi màn một cuộc khủng hoảng chính trị tồi tệ nhất Libăng kể từ năm 2008.

11 bộ trưởng trong Nội các gồm 30 thành viên đã tuyên bố từ chức. Theo Hiến pháp Libăng, Chính phủ sụp đổ khi có hơn 1/3 số thành viên Nội các từ chức.
Quyết định rút khỏi Nội các trên được đưa ra sau khi Thủ tướng Saad Hariri, con trai cựu Thủ tướng Rafik Hariri, từ chối tổ chức một phiên họp đặc biệt để thảo luận khả năng các thành viên Hezbollah bị Tòa án Đặc biệt về Libăng truy tố vì liên quan tới vụ ám sát. Bất đồng về phiên tòa đã làm chính phủ Libăng tê liệt suốt nhiều tháng qua. Hezbollah cáo buộc phiên tòa là một âm mưu của Mỹ và Israel, đồng thời kêu gọi Thủ tướng Saad Hariri phủ nhật tất cả kết quả điều tra. Nhưng ông Hariri đã không làm thế.

Chính phủ đoàn kết dân tộc Libăng được thành lập tháng 11/2009, trong đó có 15 bộ trưởng thuộc Liên minh 14/3 do Thủ tướng Saad Hariri đứng đầu và được Ả rập Xêút cũng như phương Tây ủng hộ, 10 bộ trưởng thuộc Liên minh 8/3 được Syria và Iran ủng hộ. Phương Tây đã nỗ lực củng cố sức mạnh cho chính phủ đoàn kết dân tộc này kể từ khi Israel và Hezbollah đối đầu trong một cuộc chiến tàn khốc kéo dài 34 ngày vào năm 2006. Nhưng họ cũng bày tỏ lo ngại về sự cân bằng quyền lực với nhóm Hezbollah được trang bị vũ khí tối tân.

Với sức mạnh quân sự và chính trị, Hezbollah đã chứng minh rằng, khối thân phương Tây không thể điều hành đất nước mà không có họ. Hiện giờ, lực lượng này còn tiến thêm một bước khi thể hiện rằng, họ không cần các đối thủ. Hezbollah tự hào có một kho vũ khí lớn hơn cả kho vũ khí của quân đội quốc gia, được Iran tài trợ hàng triệu đôla, và được sự ủng hộ rộng rãi của hầu hết người Shi'ite ở Libăng.

Sau khi Hezbollah và các đồng minh rời bỏ chính phủ, các cuộc đàm phán kéo dài giữa các nhóm được phương Tây hậu thuẫn ở Libăng và liên minh do Hezbollah lãnh đạo, được biết đến với tên gọi 8/3, sẽ diễn ra. Nếu các cuộc đàm phán này thất bại, Libăng có thể phải chứng kiến sự bùng phát trở lại các cuộc biểu tình trên đường phố và tình trạng bạo lực như trước đây từng làm điêu đứng đất nước này.

Hôm nay (17/01), Tổng thống Michel Suleiman sẽ tổ chức các cuộc đàm phán chính thức về việc thành lập chính phủ mới, thăm dò ý kiến của các nghị sỹ trước khi bổ nhiệm Thủ tướng. Theo hiến pháp Libăng, Tổng thống phải là tín đồ giáo phái Maron Thiên chúa giáo, Thủ tướng là người Sunni và Chủ tịch quốc hội là người Shi'ite.

Hiện tại, Thủ tướng tạm quyền Sadd Hariri đang tìm kiếm sự ủng hộ của các đồng minh quốc tế. Trong khi đó, các đồng minh của Hezbollah cho rằng, việc ông Hariri tại nhiệm là điều phù phiếm. Còn các chính khách trong liên minh thân phương Tây cho rằng, không nhân vật nào có thể thay thế tỷ phú Hariri, 40 tuổi – người vẫn được đông đảo người Sunni lựa chọn.

Thanh Sang