Hôm thứ sáu vừa qua, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Naoto Kan, đã được bầu làm tân Chủ tịch đảng Dân chủ (DPJ) cầm quyền sau khi Thủ tướng Yukio Hatoyama từ chức. Trong cùng ngày, Hạ viện cũng đã nhất trí bầu ông Naoto Kan làm Thủ Tướng thứ 94 của Nhật Bản.

Tân Thủ tướng Naoto Kan

Tân Thủ tướng Naoto Kan sinh ngày 10/10/1946 tại thành phố Ube thuộc tỉnh Yamaguchi, phía Tây Nam Nhật Bản, trong một gia đình công nhân. Năm 1993, chính trị gia này đắc cử lần thứ 5 vào Hạ viện và được bầu làm Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của viện này. Năm 1994, ông Kan gia nhập đảng Shinto Sakigake và được bổ nhiệm làm Trưởng ban Chính sách.

Đến tháng 1/1996, ông được giao chiếc ghế Bộ trưởng Y tế Nhật Bản dưới thời Thủ tướng Ry-u-ta-ro Hashimoto. Khi đó, ông Kan đã lãnh đạo một chiến dịch điều tra và phanh phui vụ bê bối về máu đông lạnh nhiễm HIV gây xôn xao dư luận, tạo ra uy tín lớn đối với dân chúng. Tháng 09/1996, ông và một số chính khách khác đã đứng ra thành lập đảng Dân chủ Nhật Bản (DPJ) và cùng giữ chức Chủ tịch DPJ với ông Hatoyama.

Năm 2000, ông Kan được bổ nhiệm làm Tổng Thư ký DPJ và 2 năm sau đó, ông được bầu làm Chủ tịch đảng DPJ lần thứ 2 và ở vị trí này đến năm 2003 khi đảng Tự do sáp nhập vào DPJ. Năm 2006, khi chính trị gia Ichiro Ozawa vẫn giữ chức Chủ tịch DPJ và ông Hatoyama làm Tổng Thư ký, ông được bổ nhiệm vào chiếc ghế Phó Chủ tịch DPJ.

Sau chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử Hạ viện hồi tháng 8/2009, ông Kan được giao chức vụ Phó Thủ tướng kiêm Quốc vụ khanh phụ trách chiến lược quốc gia. Tháng giêng vừa qua, sau khi Bộ trưởng Tài chính Hirohisa Fujii từ chức, ông được bổ nhiệm làm Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản.

Dưới thời chính quyền của ông Hatoyama, mặc dù giữ chức Phó Thủ tướng nhưng ông Kan không phải là nhân vật nổi bật trong chính phủ. Nhiều người cho rằng, ông muốn tránh dính líu tới vấn đề tái bố trí căn cứ không quân Futenma của Mỹ trên tỉnh Okinawa. Tuy nhiên, ngay sau khi ông Hatoyama tuyên bố từ chức Thủ tướng, ông Kan đã nhanh chóng tham gia cuộc đua vào chiếc ghế chủ tịch DPJ. Hôm Thứ sáu vừa qua, ông được bầu làm Chủ tịch đảng DPJ cầm quyền và sau đó được Quốc hội bổ nhiệm làm Thủ tướng thứ 94 của Nhật Bản.

Phát biểu trước khi được bầu vào ghế lãnh đạo chính quyền Tokyo, ông Kan tuyên bố ưu tiên hàng đầu của ông là thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và sẽ định giá lại tỷ giá hối đoái giữa đồng yên và đôla Mỹ nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu và kích thích tăng trưởng kinh tế. Ông cũng cho biết sẽ tập trung đặc biệt vào nỗ lực tạo việc làm trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ chăm sóc hàng ngày cho trẻ em và người già, đồng thời khẳng định thị trường lao động là nhân tố then chốt đối với tăng trưởng kinh tế.

Ông Naoto Kan còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cải cách tài chính và cho rằng, Chính phủ cần xem xét ngay lập tức việc tăng thuế tiêu dùng. Ông cũng được biết đến là người đi đầu trong việc yêu cầu Ngân hàng Trung ương phải hành động nhiều hơn để chống thiểu phát khi còn giữ chức Bộ trưởng Tài chính.

Về chính sách đối ngoại, ông Kan phản đối việc Nhật Bản đưa quân đến Iraq nhưng lại ủng hộ vai trò lớn hơn về mặt quân sự của Nhật Bản trên trường quốc tế, vốn bị giới hạn bởi Hiến pháp hòa bình hiện nay. Phát biểu trước báo giới hôm Thứ năm vừa qua, ông Kan đã nói bóng gió về khả năng không có thay đổi lớn nào về đối ngoại. Chính khách này cho biết ông sẽ tập trung vào quan hệ giữa Nhật Bản với Mỹ, Trung Quốc và các nước khác ở khu vực châu Á.

Hồng Anh