Thị trấn Trinidad ở miền Trung Cuba là một trong những điểm đến thu hút khách du lịch, bởi nơi đây còn lưu giữ những giá trị văn hóa và lịch sử không phai mờ theo thời gian. Chính vì vậy, hồi năm 1988, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc (UNESCO) đã công nhận Trinidad là Di sản văn hóa thế giới.
Tuy nhiên, ít ai biết rằng Trinidad còn là nơi nổi tiếng với nghề làm quạt gỗ trang trí. Dù đã bị thất truyền theo thời gian, song nghề thủ công có hàng trăm năm tuổi này đang dần hồi sinh bởi một người đàn ông có tình yêu đặc biệt với những chiếc quạt gỗ.

Dẫn bước trên một con đường lát đá cuội ở thị trấn Trinidad nằm cách thủ đô La Habana khoảng 350 km về phía Đông Nam, anh José Miguel Cadalso đưa một nhóm du khách đến tham quan cơ sở làm mộc của mình nằm trong một căn nhà cũ kĩ. Đây chính là nơi mà hằng ngày anh làm ra những chiếc quạt gỗ độc đáo dùng để trang trí cho phòng ốc của các tòa nhà lớn.
“Tôi đã mất rất nhiều thời gian để làm ra những chiếc quạt gỗ này, bởi vì mỗi lần làm tôi đều muốn đặt một thứ gì đó thật khác biệt vào sản phẩm của mình. Tôi muốn làm sống lại làng nghề truyền thống một thời này của tổ tiên.”
Nghệ nhân 39 tuổi này cho biết anh có một tình yêu đặc biệt đối với những chiếc quạt gỗ trang trí. Anh kể rằng mọi chuyện bắt đầu vào năm 2003 khi anh vừa tốt nghiệp Trường Nghệ thuật và Nghề phục chế và tham gia trùng tu sửa chữa một nhà thờ cổ ở thị trấn Trinidad. Chàng trai trẻ khi ấy chỉ mới 17 tuổi đã bị hút hồn trước vẻ đẹp của một chiếc quạt gỗ được trang trí trong nhà thờ này.
“Công việc của tôi là phục chế một số hoa văn trang trí bên trong nhà thờ. Tôi đã mất hàng tháng trời làm công việc này. Trong khoảng thời gian đó, tôi tự nhủ rằng mình phải có trách nhiệm làm sống lại những giá trị văn hóa lịch sử mà cha ông đã tạo ra.”
Được thành lập vào năm 1514, thị trấn Trinidad được xem là một trong những cái nôi của nghề làm quạt gỗ trang trí của Cuba. Tuy nhiên, ngày nay nghề thủ công này gần như bị thất truyền trước sự lấn át của ngành công nghiệp hiện đại.

Vì lẽ đó, anh José Miguel Cadalso đã quyết tâm theo đuổi nghiên cứu để chế tác lại những chiếc quạt gỗ theo cách mà những nghệ nhân xưa kia đã làm. Anh sử dụng các vật liệu gỗ bản địa kết hợp với các hoa văn truyền thống để làm ra những chiếc quạt gỗ phản ánh đậm nét lịch sử, văn hóa của Trinidad. Chiếc quạt lớn nhất do anh làm có đường kính gần 4 mét. Loại vật dụng trang trí mới có ý nghĩa về lịch sử này đang ngày càng được nhiều người dân Cuba ưa chuộng.

Quốc Trung