Nói đến những nét đặc sắc trong văn hóa ẩm thực, có lẽ không thể không nhắc đến trái ớt đỏ Espelette, một đặc sản nổi tiếng ở làng cùng tên Espelette, xứ Basque, nước Pháp và được người dân địa phương gọi vui là loại quả “quý như vàng’’. Điều đó là do ớt Espelette không chỉ được dùng như một loại gia vị giúp món ăn ngon miệng hơn, mà còn là yếu tố thu hút rất đông du khách từ khắp nơi trên thế giới đến tham quan ngôi làng bình dị này. 
Làng Espelette nằm dưới chân dãy núi Pyrenees thu hút sự chú ý của du khách bởi những con đường nhỏ hẹp, những ngôi nhà truyền thống sơn màu trắng với cánh cửa màu đỏ hoặc xanh đặc trưng của xứ Basque và những chùm ớt treo ở khắp nơi.
Làng Espelette có khoảng 2.000 dân, phần lớn các hộ gia đình ở làng này có sinh kế gắn với việc trồng ớt Espelette. Ước tính, dân làng thu hoạch được trung bình 150 tấn ớt mỗi năm. Trái ớt Espelette tươi thường được bán _ngay sau vụ thu hoạch. Trong trường hợp muốn giữ lâu hơn để dùng dần thì người ta mang chúng đi phơi khô bằng cách xâu nhiều trái thành từng chuỗi, hoặc là đem xay nhuyễn thành bột ớt.
Ông Ramuntxo Lecuona – Chủ cửa hàng ở địa phương cho biết:
“Gia đình tôi cũng như nhiều hộ dân trong làng gắn bó từ rất lâu với nghề trồng ớt và sản xuất gia vị từ ớt. Ớt ở đây khác biệt so với ớt trồng ở những nơi khác do có vị ngọt đậm với độ cay nhẹ.”
Ớt Espelette được người dân xứ Basque lai tạo và phát triển từ những cây ớt được du nhập từ Nam Mỹ đến Pháp vào cuối thế kỷ XVI. Không chỉ góp phần làm tăng hương vị cho các món ăn được chế biến từ thịt, cá, _ ớt Espelette còn có thể được dùng để làm mứt, nấu siro, làm bánh kẹo hoặc thậm chí làm thuốc nhuộm màu đỏ.
Nhờ sự nổi tiếng của ớt Espelette, mỗi năm, làng Espelette đón gần 1 triệu lượt du khách, chủ yếu từ tháng 8 đến tháng 10, tức khoảng thời gian diễn ra vụ thu hoạch và lễ hội ớt tại địa phương. Khi đó, các hộ gia đình treo nhiều chùm ớt phơi khô trước nhà tạo nên khung cảnh rất đặc sắc. Đến với làng Espelette, du khách còn có cơ hội tìm hiểu quy trình trồng và thu hoạch ớt, tham gia vào các lớp học chế biến, làm ra các sản phẩm từ ớt. 
Ông Emmanuel Gardand – Du khách chia sẻ:
“Đến làng Espelette, tôi rất thích mua các sản phẩm chế biến từ loại ớt Espelette nổi tiếng, trải nghiệm ẩm thực truyền thống của địa phương và ngắm nhìn phong cảnh. Tôi rất thích sự sáng tạo của người dân, cũng như sự đa dạng về các sản phẩm của vùng đất này.”

Thanh Trúc