Cách đây hơn 1 năm, tập thể lớp 11A9, trường THPT Tứ Kiệt, thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang đã đón chào một người bạn học đặc biệt: đó là em Lê Tấn Đạt, một học sinh bị bại não. Ngỡ rằng Tấn Đạt sẽ thật khó để hòa nhập với môi trường học tập, thế nhưng chỉ sau học kỳ đầu tiên cậu học trò khiếm khuyết bẩm sinh đã chinh phục bàn bè cùng thầy cô khi giành được kết quả học tập giỏi, cùng đạo đức hạnh kiểm tốt. Để có được kết quả đáng khen cùng lối sống tích cực ấy, mấy ai biết rằng Tấn Đạt cùng ba mẹ đã trải qua chặng hành trình dài nhiều gian nan.

Vừa tượng hình thì mẹ phát bệnh ung thư, đến năm 3 tuổi thì mồ côi mẹ. 4 năm sau, người cha cũng qua đời vì căn bệnh thận. Đó là hoàn cảnh hết sức đáng thương của hai anh em Lưu Nguyễn Hải Ngọc, nhà tại xã Tường Lộc, huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long. Mất cha mất mẹ khi tuổi đời còn quá nhỏ, có lẽ anh em Ngọc chưa thấu hiểu hết nỗi đau, nhưng suốt mười mấy năm qua Hải Ngọc cảm nhận rất rõ thiệt thòi của một đứa trẻ mồ côi cả cha lẫn mẹ.

Cuộc sống gia đình nghèo khó, phải sớm lăn lộn mưu sinh nhưng mỗi khi được cắp sách đến trường, em Trương Mỹ Anh, ngụ TP. Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang biết tạm gác những lo toan để chuyên tâm học hành, nhiệt tình tham gia phong trào. Ẩn đằng sau vẻ lạc quan, hồn nhiên là cả một nghị lực vược khó bền bỉ cùng ước mơ vươn lên thoát nghèo bằng con đường học vấn luôn cháy bỏng trong em

Tuổi thơ của cô trò nghèo Nguyễn Thị Mỹ Duyên, ngoài những giờ được lên lớp, vui với sách vở, bạn bè nơi mái trường, còn là những buổi làm thuê nhọc nhằn nơi góc chợ quê ở xã Thạnh Trị, huyện Tân Hiệp,tỉnh Kiên Giang.

Được bước vào giảng đường đại học là niềm vui của tất cả sĩ tử sau 12 năm miệt mài đèn sách. Và với em Nguyễn Hoàng Quân, sinh viên năm nhất, ngành Truyền thông và mạng máy tính ở trường đại học Công nghệ thông tin TPHCM thì niềm vui ấy càng dâng lên gấp bội. Bởi để có được như ngày hôm nay, Hoàng Quân đã trải qua chuỗi ngày đầy gian nan, thử thách khi bản thân em mắc phải căn bệnh xương thủy tinh quái ác.

Thắp sáng niềm tin kỳ này đến thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang để chia sẻ với một em sinh viên nghèo đang gặp khó, đó là em Trần Minh Phụng, ngụ tại xã Vĩnh Xương. Cha mẹ em Phụng ly hôn, gởi em cho ông bà nội già yếu lúc em Phụng mới 2 tuổi. Quá nhỏ để hiểu cảm giác khi rời khỏi vòng tay cha mẹ, thế nên ký ức tuổi thơ của em chỉ còn in đậm những chuỗi ngày thiếu thốn triền miên nơi ngôi nhà sàn đơn sơ của ông bà nội.

Sinh ra và lớn lên, ai trong mỗi người chúng ta mà không có những ước mơ thật đẹp cho mình. Và với cậu học trò người dân tộc Khmer - Thạch Dư ở ấp Đại Úi, xã Phú Mỹ, huyện Mỹ Tú, tỉnh Sóc Trăng cũng đã ấp ủ cho mình một ước mơ thật trong trẻo rằng em sẽ được đến lớp, đến trường như bạn bè đồng trang lứa. Sống ở vùng dân tộc thiểu số, với một học sinh vùng sâu vùng xa như Thạch Dư, thì việc mỗi ngày được đều đặn đến lớp là một nỗ lực không nhỏ của bản thân em và cả gia đình cộng đồng nơi em sinh sống

Hoàn cảnh TSNT kỳ này là câu chuyện về 1 cậu học trò nghèo, mồ côi cả cha lẫn mẹ ở xã Tân Bình, huyện Thanh Bình, tỉnh Đồng Tháp. Trong ngôi nhà nhỏ, ở đậu trên mảnh đất của người dì, cậu bé Huỳnh Quốc Việt vẫn chưa thôi hoài niệm về những năm tháng được sống cùng tình thân, đặc biệt là những ký ức về mẹ, người mà em hết mực yêu thương.

Thông minh, hiếu học nhưng vẫn luôn sống sống chan hòa, lễ phép, quan tâm chăm sóc những người xung quanh. Nhờ đó, cậu học trò xuất sắc Ngọc Văn luôn nhận được tình thương yêu, quí mến của thầy cô, bạn bè và cả những phụ huynh khác ở trong trường.

Vào một ngày mùa mưa cách đây 17 năm, khi cho đặt tên con là Trần Thị Liền, chị Thái Thị Kiều Oanh ngụ xã Tân Phú, huyện Thanh Bình, tỉnh Đồng Tháp, đã thầm mong dung mạo của đứa con gái đầu lòng được vẹn toàn, lành lặn. Vậy mà chứng hở hàm ếch thời điểm đó, dù đã được gia đình tích cực chạy chữa, nhưng đến nay vẫn còn để lại di chứng biến dạng nơi vòm miệng của cô gái bé nhỏ. Vượt qua nỗi mặc cảm về ngoại hình lẫn tình trạng hô hấp kém, suốt thời thơ ấu Liền vẫn chăm chỉ đến trường để không chỉ làm tấm gương cho đứa em trai của mình, mà còn là cách để em dũng cảm vượt qua chính bản thân.

Từ ngày cha mẹ chia tay nhau, em Huỳnh Thị Thanh Vân phải cùng mẹ sống ở căn nhà trọ nhỏ gần bến xe bus Thị trấn Hậu Nghĩa. Cuộc sống thiếu thốn đủ bề vậy mà, vào năm lớp 8 Thanh Vân còn phát hiện ra chứng bệnh thoái hóa khớp háng di truyền từ mẹ. Thế nhưng, chính trong hoàn cảnh khó khăn, bệnh tật, Thanh Vân càng nung nấu ước mơ học tập.

Mỗi ngày hai lượt vượt gần 10 cây số để đến trường, bao năm qua chặng hành trình chinh phục tri thức của cô học trò nghèo, dân tộc Kinh nhưng mang tên khá lạ Lê Thanh Li Ly, nhà ở vùng sâu thuộc ấp Bà Phận, xã Trung Chánh, huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long gian nan hơn nhiều so các bạn, không chỉ bởi quãng đường dài mà còn vì hoàn cảnh của gia đình hết sức khó khăn, túng thiếu.

Tâm hồn bay bổng, cảm xúc dạt dào, Thu Thảo không chỉ là học sinh giỏi Văn cấp huyện, đam mê sáng tác mà còn ấp ủ cho mình ước mơ trở thành cô giáo trong tương lai. Vậy mà, cách đây gần 2 tháng, căn bệnh viêm đa khớp đã khiến cho ước mơ của cô trò nhỏ mới bước vào ngưỡng cửa phổ thông dường như khép lại...

Những năm qua, dù trong cảnh sống thiếu thốn đủ mọi bề, Hoài Dung luôn biết lấy tình yêu thương và sự hiếu thảo với cha mẹ để bù đắp những thiệt thòi. Hoài Dung làm thêm phụ giúp cha mẹ đồng thời tiếp tục học giỏi bởi em hiểu rằng chỉ có con đường học vấn mới có thể vươn lên thành đạt đền đáp lại công ơn của ba mẹ và trở thành người có ích cho xã hội.

Được giấy khen học sinh giỏi nhiều năm liền, là thành viên trong đội học sinh giỏi môn Lý của trường THPT Cao Lãnh 2, Văn Cơ đang từng ngày cố gắng nâng thành tích học tập cao hơn nữa khi tham gia kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh môn Vật Lý và đạt giải khuyến khích, cũng như đạt nhiều giải thực hành thí nghiệm ở môn vật lý mà em yêu thích.

Gia đình chẳng may gặp biến cố lớn: cha bị sét đánh trúng, mất sức lao động, mẹ gồng gánh cả gia đình chỉ bằng công việc bán dưa muối và người anh trai phải nghỉ học để phụ giúp gia đình. Bao nhiêu đó những khó khăn chẳng những không thể cản bước con đường đến trường của Minh Trường mà nó còn tạo cho em một động lực mạnh mẽ để có thể vượt qua nghịch cảnh, đổi thay cuộc đời bằng con đường học vấn.

Tay chân bên phải đều bị teo cơ, phát âm không tròn và chậm tiếp thu là những di chứng nặng nề mà em Trương Nguyên Phát, ngụ phường 2, thành phố Cà Mau phải gánh chịu do cơn sốt bại liệt vào năm một tuổi. Để rồi con đường học vấn của Nguyên Phát đã bắt đầu gặp nhiều trở ngại, gian nan ngay từ khi em Phát chập chững đến trường.

Cha bỏ từ nhỏ, ông ngoại thì bệnh tai biến nằm liệt một chỗ, một mình mẹ của Vũ Hảo phải gồng gánh lo cơm gạo trong nhà vừa nuôi hai anh em Hảo ăn học. Sống trong cảnh thiếu thốn nhưng 2 anh em Vũ Hảo học hành rất chăm chỉ và đạt nhiều thành tích xuất sắc. Đặc biệt là Vũ Hảo từng đạt giải 3, giải 2 trong cuộc thi học sinh giỏi môn Hóa vòng tỉnh và trở thành tân sinh viên của trường ĐH Bách Khoa, ngành kỹ thuật địa chất hóa dầu.

Trải qua 4 tháng sa sút tinh thần, Mỹ Hiền đã dần bình phục sau khi được điều trị tại bệnh viện tâm thần Tiền Giang. Tỉnh lại và vực dậy tinh thần của mình bằng cách cố gắng học tập, em không chỉ đã học kịp lớp 11, mà kết quả học tập còn nhỉnh cao hơn trước.