Trong quá trình khai phá vùng đất Nam bộ, lịch sử đã ghi công và tôn vinh nhiều nhân vật, trong đó có Tiền quân Thống chế Điều Bát Nguyễn Văn Tồn, nhân vật lịch sử tiêu biểu bởi lòng trung thành, được xem như biểu tượng của tinh thần đại đoàn kết các dân tộc ở Nam Bộ giai đoạn cuối thế kỷ 18 đầu thế kỷ 19. Ông được người dân lập lăng thờ tỏ lòng tôn kính với người có công “hộ quốc an dân”.

Một thế hệ nông dân mới giàu tri thức, yêu đất, quý cây, đổi mới sáng tạo… Phát biểu: “mến yêu nghề nông…” Bám đất giữ nghề, làm giàu trên chính mảnh đất quê hương… Phát biểu: “nhờ nghề mà nên nhà nên cửa”, “ con cái học hành”,… Cùng nhau làm giàu, chung tay xây dựng nông thôn mới trở thành những miền quê đáng sống. Phát biểu: “làm được, lan tỏa ra xóm giềng, thấy có phúc…”

Miền duyên hải Gò Công, nơi có những nông dân gắn bó với nghề trồng dưa hấu nhờ đặc điểm thổ nhưỡng phù hợp.Tình yêu nghề, kỹ thuật canh tác trên vùng đất đặc thù là yếu tố đưa dưa hấu Gò Công nổi danh trên thị trường, vinh dự đạt “Top 50 đặc sản trái cây nổi tiếng nhất Việt Nam”.

"Từ ngày xa đất Tiền Giang, em theo anh về xứ Cạnh Đền...” Ca từ của bài hát Em về Miệt Thứ đã gợi lên trong lòng nhiều người về tên gọi vùng đất nghe rất lạ tai: xứ Cạnh Đền. Cạnh Đền ở đâu trên vùng đất Nam bộ? Đời sống thường nhật của người dân nơi này ra sao mà lời ca mỗi khi cất nghe rất thống thiết...? Để trả lời cho những câu hỏi đó, chúng tôi tìm đến địa danh Cạnh Đền để tìm hiểu lịch sử hình thành tên gọi địa danh cũng như nếp sinh hoạt xưa và nay ở xứ Cạnh Đền.

Từ khi ra đời, lịch sử quốc gia, dân tộc Việt Nam gắn liền với lịch sử dựng nước và giữ nước, chiến đấu không ngừng để giữ vững bờ cõi, cương vực non sông. Thực tế cho thấy, dân tộc ta phải liên tiếp trải qua các cuộc đấu tranh chống xâm lược của ngoại bang qua nhiều thời kỳ. Những di tích lịch sử trải khắp chiều dài đất nước còn lưu lại đến hôm nay là minh chứng sống động và chân thực nhất về các giai đoạn phát triển của dân tộc, về công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Để giữ vững toàn vẹn lãnh thổ, chủ quyền, nền độc lập dân tộc, các triều đại phong kiến đã cho xây dựng nhiều thành lũy kiên cố trên khắp mọi miền đất nước. Hành trình khai mở về phương Nam của cha ông ta còn đó những dấu tích thành xưa mang đậm giá trị di sản.

Từ khi ra đời, lịch sử quốc gia, dân tộc Việt Nam gắn liền với lịch sử dựng nước và giữ nước, chiến đấu không ngừng để giữ vững bờ cõi, cương vực non sông. Thực tế cho thấy, dân tộc ta phải liên tiếp trải qua các cuộc đấu tranh chống xâm lược của ngoại bang qua nhiều thời kỳ. Những di tích lịch sử trải khắp chiều dài đất nước còn lưu lại đến hôm nay là minh chứng sống động và chân thực nhất về các giai đoạn phát triển của dân tộc, về công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Để giữ vững toàn vẹn lãnh thổ, chủ quyền, nền độc lập dân tộc, các triều đại phong kiến đã cho xây dựng nhiều thành lũy kiên cố trên khắp mọi miền đất nước. Hành trình khai mở về phương Nam của cha ông ta còn đó những dấu tích thành xưa mang đậm giá trị di sản.

Bên dòng Sa Giang phù sa nước ngọt quanh năm, giữa lòng đô thị có một làng nghề làm bột gạo truyền thống nổi tiếng khắp Nam bộ. Nghề không chỉ nuôi sống nhiều thế hệ người dân mà còn làm rạng danh vùng đất này, được công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia. Hãy cùng Nhịp sống đồng bằng khám phá làng nghề bột gạo Sa Đéc để xem điều gì làm nên sự đặc biệt và sức sống bền bỉ của nghề!

Nằm bên dòng Cổ Chiên, làng nghề gạch gốm đỏ Vĩnh Long có tuổi đời hơn trăm năm, lớn nhất và lâu đời nhất Đồng bằng sông Cửu Long. Những lò gạch san sát nhau như tháp cổ được nhiều người ví là “vương quốc đỏ” bởi hình dáng và sắc màu ấn tượng, hài hòa với không gian đặc trưng Nam bộ. Làng nghề gạch gốm đỏ ẩn chứa một trầm tích lịch sử và văn hóa nơi cuối nguồn Mekong, làm nên di sản đương đại có giá trị mang tầm cỡ quốc tế, một điểm đến trên bản đồ du lịch quốc gia.

Văn hóa làng xã ở Nam Bộ… Di sản văn hóa kết tinh bởi đất và người… Những bản sắc văn hóa của dân tộc Việt Nam… Là ký ức sống động của truyền thống, được bảo tồn và phát triển trong nhịp sống hiện đại.

Mùa nước nổi ở miền Tây Nam Bộ cũng là mùa của cá tôm và sản vật miệt đồng. Hành trình ký sự về với thị xã Ngã Năm – Cửa ngõ phía Tây tỉnh Sóc Trăng, nơi giao nhau của những dòng sông để khám phá những câu chuyện mưu sinh trong mùa nước nổi.

Mẹ Việt Nam Anh Hùng Nguyễn Thị Thập… Nữ chiến sĩ cộng sản kiên trung… Nhà lãnh đạo nữ xuất sắc trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, ghi dấu ấn vẻ vangtrong lịch sử bởi vai trò tiên phong trong phong trào phụ nữ Nam Bộ. Với tầm nhìn chiến lược sắc bén và tài năng lãnh đạo xuất chúng, bà đã dẫn dắt phong trào phụ nữ kiên cường đứng lên đấu tranh, góp phần quan trọng vào sự nghiệp cách mạng và bảo vệ quê hương, trở thành hiện thân của những đức tính cao đẹp mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khen tặng cho Phụ nữ miền Nam: “Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang”, khắc họa sâu đậm chân dung phụ nữ Việt Nam tiêu biểu qua mọi thời đại.

Nam Bộ kháng chiến đánh dấu một giai đoạn hào hùng của lịch sử cách mạng dân tộc. Từ Sài Gòn - Chợ Lớn, cuộc kháng chiến thổi bùng lên ngọn lửa đấu tranh bảo vệ nền độc lập trên cả nước, trở thành khúc tráng ca bất hủ đến hôm nay.

Mùa lũ đã về trên những cánh đồng miền Tây Nam Bộ. Xã vùng biên Phú Hội, huyện An Phú, tỉnh An Giang tiếp giáp với nước bạn Camphuchia, là một trong những địa phương đầu tiên đón dòng nước son từ sông mẹ Mê Kong về với nội đồng. Những ngày này, nước lũ đã ngập sâu hơn thước, cũng là lúc người làm nghề bà cậu đón mùa tôm cá. Chuyện làm ăn của bà con trong mùa nước rôm rả cả vùng quê.

Miền Nam luôn trong tim Bác. Với người dân miền Nam, tình cảm dành cho Bác Hồ là sự kính trọng và lòng biết ơn sâu sắc, là quyết tâm thực hiện di nguyện của Người. Hàng năm, người dân miền Nam đã tổ chức ngày lễ giỗ Bác Hồ, trở thành phong trào nhân văn ở vùng đất Nam bộ thành đồng, hòa vào hơi thở, nhịp sống của người dân đất phương Nam.

Qua bàn tay cần cù lao động, Nam bộ từ một vùng hoang vu trở thành bờ xôi ruộng mật, giúp cho bao thế hệ có cuộc sống ấm no. Quá trình làm ra lương thực để phục vụ cho đời sống, người dân Nam bộ lưu truyền giải pháp dự trữ lương thực, thực phẩm từ bao đời và phát triển thành sản phẩm văn hóa độc đáo. Từ gạo làm ra bột, rồi con cá làm ra con mắm. Văn hóa "tích cốc phòng cơ" ở Nam bộ tiếp tục sống động trong cuộc sống hôm nay.

Từ những cọng cỏ bàng đơn sơ kết hợp những chiếc lá buông mộc mạc, qua bàn tay khéo léo của người thợ cho ra những sản phẩm thủ công tinh xảo phù hợp xu hướng tiêu dùng xanh. Nghề đan đát bàng buông trăm năm được trao truyền nhiều thế hệ, duy trì và phát triển mạnh mẽ bởi những người quyết tâm giữ lửa nghề truyền thống.

Miền Tây Nam Bộ có những địa danh mà tên gọi vô cùng độc đáo, gợi lên sự tò mò, thú vị cho khách phương xa… Một nơi được mệnh danh là “xứ Ngàn” nhưng Ngàn ở đây không phải là rừng mà là đơn vị tính. Về thăm xứ Ngàn miền Tây để hiểu hơn về tên gọi vùng đất và để hòa mình vào nhịp sống dung dị của cư dân “xứ Ngàn”.

Những cơn mưa đầu mùa… làm bừng tỉnh cảnh sắc thiên nhiên sau những ngày dài nắng hạn. Vạn vật sinh sôi... trái chín trĩu cành... Mùa vui thu hoạch trên những sườn đồi, đất núi... Thanh âm cuộc sống rộn ràng bên sự trù phú của thiên nhiên vùng Bảy Núi.

Ngày 21/6/1925, Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập báo Thanh niên, báo chí Cách mạng Việt Nam chính thức được khai sinh. Tuy nhiên trước đó ở Nam bộ, những tờ báo chữ Quốc ngữ đã xuất hiện và có sức thu hút mạnh mẽ đối với công chúng. Buổi đầu báo chí ở Nam bộ thể hiện rõ tinh thần yêu nước của người dân Nam bộ, những cuộc đấu tranh, phong trào tiến bộ mạnh mẽ.

Du lịch Homestay phát triển rất sớm ở Đồng bằng sông Cửu Long. Vĩnh Long là địa phương tiên phong, với các cụm homestay tập trung trên cù lao An Bình và rải rác dọc theo bờ sông Hậu thuộc địa phận thị xã Bình Minh...