Cùng với hệ thống sông ngòi chằng chịt, đồng bằng sông Cửu Long là nơi giàu nguồn lợi thuỷ sản. Trong đó có nhiều loại cá ngon, giàu chất dinh dưỡng như cá lóc, cá trê, cá rô, cá sặc, cá chạch…. Mỗi loại cá có những đặc điểm riêng và không phải mùa nào, con nước nào cũng có. Riêng cá chạch thường khá hiếm do cá thường sống ẩn mình sâu trong đất và vào thời điểm tháng 10 đến tết là lúc cá chạch có nhiều và ngon nhất. Người nội trợ thường mua cá chế biến thành nhiều món ăn như cá chạch nướng, chiên tươi, muối sả chiên, nấu canh chua hay làm khô.
Ngoài ra, còn có một món ăn cũng khá đơn giản nhưng không kém phần ngon miệng và thích hợp trong các bữa ăn hàng ngày đó là món cá chạch kho nghệ.
Cá chạch thường sống ở ao hồ, đồng ruộng. Có khá nhiều loại cá chạch như cá chạch khoang, chạch rằn, chạch bông, chạch bùn, chạch lá tre, chạch gai và chạch lấu. Cá chạch có da trơn, vảy nhuyễn, đầu và đuôi đều nhỏ nên rất khó cầm giữ bằng tay. Chính vì vậy, ngày xưa mỗi khi làm cá, người nội trợ thường dùng một ít tro để nắm giữ cá mà đánh vẩy.
Riêng đối với cá chạch kho nghệ, thường người ta không đánh đánh vẩy, cũng không bỏ ruột mà chỉ cắt bớt phần đầu và đuôi rồi rửa sạch cá, như thế khi chế biến thịt cá mới mềm hơn.
Chị Đặng Thị Kiều Thu, xã Long Mỹ – Mang Thít cho biết: “Rửa cá chạch bằng phèn sẽ quến nhớt vào cá thành ra mình ít dùng lắm, nên dùng bằng lá sả hoặc lá tre, dùng lá sả vừa thơm vừa sạch con cá.”
Để cá kho nghệ được ngon, thường người nội trợ hay chọn mua cá lớn, thịt nhiều, xương nhỏ. Thông thường, các loại cá kho thì thường được ướp để 15 phút mới chế biến nhưng món cá chạch kho nghệ thì khác. Sau khi phi hành hay tỏi thơm thì đổ nước, bột nghệ và gia vị vào. Đợi nước sôi mới để cá vào, cho lửa riu riu đến khi cá chín, nước hơi sánh lại là được, nếu kho bằng nước dừa cá sẽ ngọt hơn.
Cá chạch còn ưu điểm là thịt cá rất ngọt, béo và dẻ nên loại cá này được nhiều người ưa chuộng. Để món ăn thêm phần bắt mắt và kích thích khứu giác, trước khi dùng người nội trợ còn cho thêm hành và ớt xắt lát.
Món cá chạch kho nghệ thường dùng với cơm nóng, kèm các loại rau sống, bông súng hay rau càng cua bóp giấm là đúng điệu. Sự kết hợp hài hoà giữa cá chạch và các loại gia vị mà đặc biệt là bột nghệ không chỉ cho ra một món ăn ngon, độc đáo mà món ăn còn là một liều thuốc bổ rất tốt cho hệ tiêu hoá.
Bích Tuyền