Môn nước hay còn gọi là môn ngứa – là một loài cây hoang dại. Song, qua bàn tay tài hoa và sáng tạo của những người chinh phục vùng đất phương Nam, đã biến thành những món ăn rất hấp dẫn. Cháo lươn nấu ngó môn là một trong số những món ăn độc đáo đó.
Bất cứ nơi nào có nước ngọt ở vùng châu thổ Cửu Long, đều có loài môn ngứa sinh sống. Chúng mọc hoang ở mương vườn, đầm lầy, ven sông rạch. Đúng như tên gọi của nó, toàn thân cây môn đều có một thứ nhựa rất ngứa khi đụng phải. Tuy nhiên, người xưa đã tìm ra những bí quyết riêng từ chất gây ngứa của loài cây này để chế biến ra một số món ăn như dưa môn, cháo môn rất độc đáo. Ở quê, nồi cháo môn ngứa duy nhất chỉ kết hợp với lươn đồng.
Bà Nguyễn Thị Bé, xã Hòa Bình – Trà Ôn – Vĩnh Long cho biết: “Ông bà già xưa thường hay đặt trúm có lươn lớn về nấu cháo môn hoặc là nấu canh chua hay um, nhưng mà món cháo môn mặc dù môn ngứa nhưng mà nấu ăn vẫn ngon, ăn cũng có bồi dưỡng cơ thể, người già yếu ăn rất có chất dinh dưỡng.”
Theo kinh nghiệm dân gian, để chế biến món cháo lươn nấu với ngó môn, đòi hỏi nhiều công đoạn và mất khá nhiều thời gian. Hái ngó môn cực chừng nào thì công đoạn sơ chế: luộc, tước vỏ, rửa nhớt lại càng tỉ mỉ hơn. Đặc biệt, dân quê mình khi nấu cháo lươn với ngó môn thì không thể thiếu hương vị của nước cốt dừa.
Muốn cho nồi cháo thật ngon, người nội trợ còn phải biết làm cho từng cọng ngó môn mềm nhừ thì nồi cháo càng thơm, ngọt và ngon chừng ấy. Món ăn này nguyên liệu toàn là cây nhà lá vườn. Những ngày có mưa, trong cái không khí lạnh bao trùm, mọi người chịu khó phụ nhau một tay, sẽ có nồi cháo lươn thơm ngon hấp dẫn. Không biết giữa môn nước và lươn có chất gì hóa giải mà khi nấu cháo chung với nhau thì tuyệt vời, chẳng những ăn không ngứa mà còn ngon và bổ. Theo những người lớn tuổi thì món cháo lươn ngó môn không chỉ rất ngon mà còn có tác dụng giải các chất độc tích tụ trong cơ thể con người. Có lẽ câu nói dân gian “lấy độc trị độc” rất đúng trong trường hợp này.
Nếu có dịp về quê trong, bạn đừng quên cùng với người thân, bạn bè chế biến món cháo lươn đồng nấu với ngó môn để có dịp thưởng thức hương vị độc đáo của món ngon quê nhà.
Bích Chi