Những ngày này nước trắng xóa trên khắp các cánh đồng, bông điên điển thi nhau đua nở cũng là lúc mùa đánh bắt cá linh của ngư dân vùng rốn lũ bước vào thời điểm thu hoạch rộ. Bởi thế nên không lúc nào như lúc này mọi người được chế biến và thưởng thức các món ngon từ loài cá đặc sản miền sông nước này nhiều đến vậy. Cá linh kho lá cóc non – là một trong những món ăn mang đậm hồn quê Nam bộ.
Nếu như thời điểm tháng 7 âm lịch là mùa của cá linh non sinh sôi thì bước sang con nước rằm tháng 9 này, hầu hết chúng đều đã trưởng thành, con nào cũng to gần hoặc bằng ngón tay cái người lớn. Tuy đa phần các bà nội trợ đều ưa chuộng cá linh non nhưng cũng không ít người thích chế biến món kho từ những chú cá lớn như thế này bởi chúng nhiều thịt lại ít bị tanh. Có một điều trùng hợp là mùa nước nổi cũng là lúc các cây cóc búng tược, ra hoa, kết trái, mùa nào thức ấy cộng thêm đặc điểm thích ăn đọt của người miền Nam mà ông bà ta ngày xưa đã có sự kết hợp ngẫu nhiên cho ra đời món cá linh kho lá cóc non lạ miệng, hấp dẫn dành lại cho thế hệ con cháu hôm nay.
Theo chị Nguyễn Thị Phượng, Phường 3 – Thành phố Vĩnh Long: “Lúc nhỏ đi về ngoại thấy ngoại ở vườn tới mùa nước nổi này ngoại mua cá linh về, ở nhà thì có đọt cóc non cái ngoại hái vô kho cá linh cả nhà cùng ăn, thấy đọt cóc non kho cá linh ngon quá rồi bây giờ lớn lên về sống ở chợ đây thỉnh thoảng đi chợ cũng thấy có cá linh nhớ lại mua về làm cho gia đình ăn.”
Tuy đơn giản trong nguyên liệu và cách thức chế biến thế nhưng để món ăn thêm phần hấp dẫn thì các bà nội trợ đừng quên tranh thủ đi chợ sớm tìm mua cho được cá còn tươi, ngon, bụng căn tròn mập béo, riêng đọt cóc hái được phần xanh non chừng nào mới thơm ngon chừng ấy và khi lặt nhớ đừng bỏ đi phần cọng, vì đấy là yếu tố làm nên nét độc đáo cho món ăn này. Đặc biệt, khác với cá linh kho me, lá cóc non là nguyên liệu cuối cùng được cho vào nồi khi món ăn đã hoàn tất bởi có như vậy mới giữ độ giòn thơm và vị chua chua đặc trưng của chúng.
Bữa nào có món này thì mâm cơm phải được dọn nhanh tay và bên cạnh dĩa cá kho nóng hổi càng không thể thiếu mớ rau đồng mùa nước nổi kèm theo. Tuy hình thức có phần đơn điệu nhưng ắt hẳn khi nếm thử bạn sẽ không dễ gì quên được vị mằn mặn, ngòn ngọt, beo béo của thịt cá hòa vào vị chua giòn cùng mùi thơm đặc trưng của đọt cóc non và cả cái vị cay nồng của mấy trái ớt hiểm giầm chung, sự kết hợp cây nhà lá vườn vừa đem lại cảm giác lạ miệng cho người thưởng thức nhưng cũng rất đỗi gần gũi thân quen với những ai được sinh ra và lớn lên ở vùng sông nước miền Tây./.
Bích Chi