Gà rừng ở Việt Nam được ghi nhận khoảng 22 loài, thuộc họ trĩ, thường sống trên mặt đất có một số ngủ trên cây. Trong các cư dân của rừng thẳm, chúng là loài đẹp mã nhất.

Gà lôi trắng – Lophura nycthemera

Nơi ở thích hợp là rừng thường xanh nguyên sinh và thứ sinh cao từ 500m trở lên. Có thể gặp chúng ở độ cao 500 – 1.000m và trên các đỉnh núi cao 1.200 – 1.800m. Kiếm ăn trên mặt đất, đêm ngủ trên cây.

Họ này có chân chắc, đầu không lớn, mỏ ngắn, khoẻ và hơi cong, cổ ngắn nhằm thích nghi với điều kiện kiếm ăn trên mặt đất và các bụi thấp. Cánh ngắn và rộng giúp cho chúng bốc nhanh lên khỏi mặt đất thoát khỏi sự săn đuổi của kẻ thù. Trĩ sống ở nhiều sinh cảnh khác nhau như: rừng rậm, savan, thung lũng.

Chim trống không những lớn hơn chim mái mà còn có bộ lông hết sức sặc sỡ nhằm thu hút bạn tình. Hầu hết các loài thuộc họ này làm tổ trên mặt đất. Tổ rất đơn giản, thường là một đám lá khô hay hõm đất nông. Mỗi năm đẻ một lứa, mỗi lứa 5 – 15 trứng. Thức ăn chính của chúng là các loài hạt, quả, củ và côn trùng. Chim non mới nở thường ăn động vật, khi lớn thay thế bằng thực vật.

Gà rừng – Gallus gallus

Sinh cảnh thích hợp là rừng thứ sinh gần nương rẫy hay rừng gỗ pha giang, nứa. Sống theo đàn, hoạt động vào hai thời điểm trong ngày: sáng sớm và xế chiều. Buổi tối gà tìm đến những cây cao dưới 5m có tán lớn để ngủ. Gà thích ngủ trong các bụi giang, nứa, có nhiều cây đổ ngang.

Gà lôi hồng tía – Lophura diardi

Thường gặp trong các loại rừng khác nhau và chỗ cây bụi, kể cả nơi trống trải, dọc đường đi. Độ cao vùng phân bố dưới 750m. Đi lẻ hoặc đàn nhỏ và chỉ phân bố từ Hà Tĩnh trở vào. Đây là loài được đưa vào Sách đỏ Việt Nam.

Gà lôi lam mào trắng – Lophura edwardsi

Lần đầu tiên được phát hiện trên vùng rừng rậm quanh núi đá vôi giữa tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị trên độ cao 50 – 200m của rừng thứ sinh. Đây cũng là loài được đưa vào Sách đỏ Việt Nam.

Gà lôi tía – Tragopan temminckii

Chỉ gặp ở Lào Cai (gần Sa Pa, trên độ cao 2.000 – 3.000m). Là loài đặc hữu, đã được đưa vào Sách đỏ Việt Nam.

Gà lôi vằn – Lophura nycthemera annamensis

Phân bố ở các rừng Nam Trung bộ, cao nguyên Lâm Viên và Đông Bắc Nam bộ. Đây cũng là loài chim đặc hữu của nước ta.

Theo SGTT